Hervorming lerarenopleiding: jaar langer studeren?
Hoger niveau voor pabostudent
In gesprek met ScienceGuide analyseert Van Bijsterveldthaar ronde langs de educatieve faculteiten. “Ik zie weerberoepstrots”. Ze stelt vast dat de noodzakelijke “sense ofurgency” behoorlijk aanwezig is. Zij schetst daarbij demogelijkheden die ze aan het bekijken is: de invoering van centraleexamens op het mbo zou kunnen helpen om een hoger instroomniveauvan de pabostudent te borgen.
Wel vindt de staatssecretaris dat iedere docent op delerarenopleidingen minimaal een masterniveau zou moeten hebben. “Opalle scholen werd mij verzekerd dat het overgrote deel van dedocenten dat ook heeft. Ik wil nog wel nagaan of dat ook echt zois.”
Een andere mogelijkheid is meer academici voor de klas te krijgen.De academische pabo, zoals op de HAN, is nu al heelpopulair. Onduidelijk is echter wel of degedrevenaspirantleraar voor een zo’n vijfjarige opleiding ook 5jaar studiefinanciering kunt krijgen. Van Bijsterveldt isdaar optimistisch over: “Mijn minister heeft gelukkig in zijnwetsvoorstel gezet dat iedere student studiefinanciering kankrijgen voor een tweejarige educatieve master.”
Wel moet ze nog discussie aangaan met de universiteiten. Want steldat je een educatieve minor doet in de bachelor, kun je diestudiepunten dan wel meenemen naar een educatieve master? Deuniversiteiten vinden van niet. Van Bijsterveldt vindt op haarbeurt dat dat wel moet kunnen. Ze zal daarom de mogelijkhedenuitzoeken zodat ze de universiteiten hierover kan’voorlichten.’
Nieuw curriculum
Begin december maakt Marja van Bijsterveldt een ronde langs deeducatieve faculteiten. Ze vraagt steevast of de studenten nog welvoldoende leren. Het lijkt een retorische vraag waarop het antwoordalleen maar ‘nee’ kan luiden. Op de hogeschool Leiden legt deopleidingsmanager uit dat ze net een nieuw curriculum heeftgeïntroduceerd, waarin onder meer beoogd wordt om de afstand tussendocenten en studenten te verkleinen, te zorgen dat studenten huntoetsresultaten sneller krijgen, met bovendien een betereintegratie van didactiek en inhoud.
De staatssecretaris vindt het prachtig, maar, blijft ze vasthoudendvragen, leren de studenten wel genoeg? De aanwezigestudenten lijken niet bereid de stelling te verdedigen dat ze meerdan genoeg weten. Een directeur van een basisscholengroep in deregio, die zich niet erg verdiept lijkt te hebben in het nieuwecurriculum, houdt daarop een vurig pleidooi tot splitsing van depabo in een opleiding voor jonge en oude kinderen. Want alsdirecteur merkte ze in de praktijk toch dat geen enkele leraarinzetbaar is van groep 1 tot en met groep 8.
Ze hebben allemaal hun sterke voorkeuren. Een mannelijke studentbevestigt die lezing: zelf geeft hij, tot verbazing van VanBijsterveldt, het liefste les aan kleuters en zou hij liever geenstage lopen in de bovenbouw. En dat is nu wel verplicht.
Splitsen of niet?
Na het bezoek aan de Hogeschool Leiden zou je geneigd zijn teconcluderen dat een splitsing van de pabo in een kweekschool en eenopleiding voor kleuteronderwijzers in het verschiet ligt. Back tothe future, naar de tijd van nog voor partijgenootDeetman?
In Leiden oppert Van Bijsterveldt daarnaast om de pabo-opleiding tebestempelen als een startkwalificatie met beperkte bevoegdheden.Door bijscholing zouden de leraren dan extra bevoegdheden kunnenhalen. Dat doet dan weer denken aan het oude systeem vande akten.
Toch lijkt niet iedereen in het onderwijsveld daar directenthousiast over. Op Windesheim blijkt de breedte van de pabo tochook zeer gewaardeerd te worden. “Het probleem van overladenheidwordt wel gedeeld. Bepaalde inhouden komen er wat karig af”, zo
“Van Bijsterveldt kreeg te horen dat de kennisbases voor taal enrekenen een goede basis bieden. Die gaat overigens niet over de d’sen de t’s waar men zich zo druk over maakt in den lande. De eigenvaardigheden van de student op het gebied van onder andere taal enrekenen komen er nog eens bij. Maar die worden gelukkig steeds meeropgepakt door maatregelen van en voor de toeleidende scholen.
Op de pabo van Windesheim acht men de breedte van de opleiding tochook wel erg belangrijk. Er is meer dan taal en rekenen. Windesheimis bezig het aantal uren voor taal en rekenen te verhogen, maar datmoet toch ook weer ergens van af. Rinze van der Lei, docent bij deSchool of Education, gaf de door hem ontwikkelde muziekmethode meeaan de staatssecretaris. Ook in andere lessen, zoals muziek enwereldoriëntatie, kan er aandacht worden gegeven aan taal enrekenen. Hoewel dat in het primair onderwijs misschien wel watmakkelijker is dan in het voortgezet onderwijs.
Ten gunste van de breedte spreekt het argument dat docenten in hunloopbaan ook wel switchen van bovenbouw naar onderbouw. Enbovendien heeft de pabo momenteel al de specialisatie jonge kind enoudere kind.”
Nogmaals: kennis
Is ‘meer kennis’ echt de oplossing? Daaroverklinken ook wel twijfels tijdens de werkbezoeken. Zo vraagt
Ondertussen is het onderwijsveld er wel van doordrongen dat destaatssecretaris meer kennis in de lerarenopleidingen wil. DeHBO-raad heeft daarom zojuist een kennisbasis voor delerarenopleidingen en pabo’s gepresenteerd. Voor de pabo’s staaterin dat er voortaan minimaal 10 uur per week aan taal en rekenenmoet worden besteed. Ook gaan pabostudenten zich voortaanverregaand specialiseren in het jonge of oude kind. Hoe dat preciesvorm moet krijgen, wordt nog nader bekeken in overleg metstaatssecretaris Van Bijsterveldt.
Het is natuurlijk mooi dat de aankomende juffen en meesters nogbeter leren schrijven en rekenen, maar waar gaat de extra tijddaarvoor vanaf? Bij de presentatie legt de HBO-raad dat probleem ophet bordje van Van Bijsterveldt. Het is een geluid dat ook tijdensde werkbezoeken klinkt: “Er moeten wel keuzes gemaaktworden.”
Wil de politiek extra dingen in het onderwijs, dan moet ze deopleiding maar met een jaar verlengen, zo klinkt het dan nogaleens. In mei maakt Van Bijsterveldt haar pabo-plan bekend. Hoezal ze knopen gaan doorhakken? “Sense of urgency”, daarontbreekt het haar niet aan.
