Vlaanderen spreekt universiteiten aan

De universitaire koepel, de VSNU, komt daarom met eigenvoorstellen om tot versoepeling en vereenvoudiging te komen. Ditomdat er geen garantie is dat de voorstellen van de minister ookecht tot minder bureaucratie-druk zullen leiden: “Er komt een extratoetsing op instellingsniveau bij, maar op basis van de uitgevoerdepilots is de beoogde lastenvermindering op opleidingsniveauallerminst gegarandeerd.”

De VSNU is daarom voorstander van instellingsaccreditatie naarEngels voorbeeld. “Veel Europese landen zijn al overgestapt naarinstellingsaccreditatie, met als doel de kwaliteitscultuur testimuleren. Het voorliggende voorstel is een stap in de goederichting maar is geenszins de instellingsaccreditatie die veelEuropese landen al toepassen.

Essentie nieuwe stelsel

Het nieuwe stelsel combineert een vrijwillige toets opinstellingsniveau met accreditatie van (alle afzonderlijke)opleidingen. Een universiteit of hbo kan een zogenaamdeinstellingstoets kwaliteitszorg aanvragen. Als daaruit blijkt datmen beschikt over een uitstekend intern kwaliteitszorgsysteem,mogen de opleidingen van die instelling voortaan aan de hand vaneen beperkter kader worden geaccrediteerd.

De gedachte is dat een deel van de beoordelingsdruk zoverschoven wordt van de opleiding naar het centrale niveau. Blijktuit de instellingstoets dat de interne kwaliteitszorg (nog) niet oporde is dan moeten opleidingen volgens een zwaarder regimegeaccrediteerd worden.

Vermindering lastendruk in nieuwe stelsel nietgegarandeerd

De VSNU is blij met de nieuwe instellingstoets. Het is een zwaarmaar uitdagend nieuw instrument dat de interne kwaliteitscultuurbinnen universiteiten zeker zal versterken. Toch blijvenuniversiteiten zorgen houden. Er komt een extra toetsing opinstellingsniveau bij, maar op basis van de uitgevoerde pilots isde beoogde lastenvermindering op opleidingsniveau allerminstgegarandeerd. Ook de minister erkent dit in de Memorie vanToelichting (zie p.43).

Instellingsaccreditatie zoals veel Europese landen die altoepassen, is erop gericht de kwaliteitscultuur te stimuleren.Anders dan de Nederlandse discussie suggereert, is dat een kwestievan onderwijskwaliteit en niet van organisatievorm. Het is vooralvan belang onderwijsontwerpers en organisatoren aan te spreken ente steunen.

Complexiteit opgelost in Vlaamse variant

Het nieuwe stelsel is erg complex geworden. In Vlaanderenoverweegt men daarom het Nederlandse model te vereenvoudigen doorde koppeling tussen instellingstoets en opleidingsaccreditatie loste laten. In plaats van de vrijwillige instellingstoets wordt inVlaanderen gedacht aan een verplichte instellingstoets voor alleinstellingen. Aan die toets worden geen rechtsgevolgen verbonden,maar wel publicatie van een rapport en follow-up vanverbeterpunten. De opleidingsaccreditatie verloopt standaardvolgens één beperkt regime. Het zwaardere kader wordtgeschrapt.

De Nederlandse universiteiten zijn gecharmeerd van dit voorstel.Niet omdat die beperkte opleidingsaccreditatie een “lichtere” of”minder kritische” beoordeling is. Wel omdat tijdens de pilots isgebleken dat die beperktere opleidingsaccreditatie een veel beterefocus heeft, namelijk op die kwaliteitsaspecten waar het in de kernom gaat: de inhoud en het niveau van de opleiding.

De Nederlandse universiteiten kijken met belangstelling naar ditVlaamse model en zouden het betreuren als er grote verschillentussen de landen ontstaan. Niet voor niets is enkele jaren geledengekozen voor een gezamenlijk stelsel met een gezamenlijkeaccreditatieorganisatie.”