Emotie en geld in crisistijd
In september is Tilcom begonnen met het per kwartaal peilen vande emoties van Nederlanders over verwachte economischeontwikkelingen en over de consumptieplannen en gedragingen diedaaruit voortvloeien. Het onderzoek is een samenwerking van deFaculteit Economie en Bedrijfswetenschappen, het Tilburg Institutefor Behavioral Economics Research (Tiber) en hetonderzoeksinstituut CentERdata.
Crisis nog niet voorbij voor consumenten
Een overgrote meerderheid van de ondervraagden meende eind 2009dat in het niet goed ging met de economie in dat jaar. Driekwartvan de respondenten vond dat de situatie is verslechterd, slechts6% was van mening dat de situatie is verbeterd. De resultaten latenzien dat de perceptie van de Nederlanders de laatste maanden nietveel is veranderd.
Over de toekomst van de Nederlandse economie zijn Nederlanderspositiever gestemd: 33% verwacht een verbetering, tegenover 23% inseptember. Terwijl ongeveer een derde van de ondervraagden verwachtdat de economische situatie van Nederland de komende twaalf maandenzal verslechteren; in september was dit ruim de helft. Deoverige 29% denkt dat de economische situatie hetzelfde zal blijven(in september: 23%).
Over de financiële situatie van het eigen huishouden is 31% vande ondervraagden nog niet erg optimistisch. Zij denken dat deze hetkomende jaar nog zal verslechteren; slechts 17% verwacht dat definanciële situatie zal verbeteren.
Mannen hebben een rooskleuriger beeld van de toekomstigefinanciële situatie van Nederland dan vrouwen; 36% van de mannendenkt dat het de komende tijd beter zal gaan tegenover 31% van devrouwen. Mannen zijn eveneens positiever over hun eigen financiëletoekomst dan vrouwen; 20% van de mannen denkt dat die binnenkortzal verbeteren tegenover slechts 15% van de vrouwen.
Positief over persoonlijke situatie
Consumenten zijn relatief positief gestemd over hun persoonlijkefinanciële situatie. De ‘Ecomotion index’ die de economischeemoties van consumenten meet, bereikte in december een waarde van0,32. Dat betekent dat Nederlanders meer positieve dan negatieveemoties ervaren wanneer zij denken aan hun eigen financiëlesituatie in de komende maanden.
Maar, net als in september (0,27), is er meer sprake van twijfelen bezorgdheid dan van een uitbundig positief gevoel over detoekomst. De mate waarin consumenten negatieve of positievegevoelens ervaren bij de gedachte aan hun financiële situatie hangtaf van het bruto inkomen, geslacht, opleiding en leeftijd van depersoon. Mannen zijn over het algemeen positiever dan vrouwen (0,36tegenover 0,28). Verder geldt dat hoe hoger het opleidingsniveau,des te hoger de waarde van de Ecomotion index.
Bezuinigen
Veel Nederlanders geven aan de afgelopen maanden te hebbenbezuinigd, vooral op etentjes buitenshuis. 45% zegt hier minder aanuit te hebben gegeven, terwijl slechts 9% hieraan meer geld heeftbesteed. Ook aan sport en vrijetijdsbesteding werd volgens deondervraagden de afgelopen maanden minder geld uitgegeven danvoorheen (37% tegenover 8% meer).
Verder lijken consumenten meer gefocust op aanbiedingen; 36%heeft de afgelopen tijd gelet op producten met korting bij het doenvan de dagelijkse boodschappen. Ook zegt 28% vaker producten vanhet huismerk te hebben aangeschaft dan van de bekenderemerken.
Toekomst
De komende maanden zegt bijna een derde van de Nederlandseconsumenten van plan te zijn relatief minder geld uit te geven aankleding. 37 % gaat meer bezuinigen op eten buiten de deur. Ook blijven Nederlanders minder geld uitgeven aan bioscoopbezoeken andere vrijetijdsbesteding, net als aan sport (31%).
Huishoudens schatten het komende jaar de kans klein dat ze eengrote aankoop zullen doen, zoals een huis (5%) of een auto (7%), ofwasmachines of televisies (20%).
