Van separeren wordt niemand beter

Circa 2 jaar geleden constateerden onderzoekers dat nergens terwereld zoveel psychiatrische patiënten in isoleercellen wordengestopt als in Nederland. Officieel worden deze mensen als’cliënten’ aangeduid, maar naar hun vragen wordt nauwelijks meergeluisterd. Voor somatische patiënten hebben we professioneleintensive care-afdelingen met veel personeel en apparatuur, voorpsychiatrische patiënten bestaat zoiets niet.

Op een congres van Sympopna en het lectoraat Verpleegkunde in deGGZ gaf Wouter van Ewijk, psychiater en lid van de Raad van Bestuurvan VUmc, aan dit onwenselijk te vinden: “De psychiatrie is deenige naast de politie die geweld mag toepassen. Soms vervuilt dathet nadenken over goede zorg. Maar het gaat om goede zorg.” Hetliefste zou hij helemaal van drang en dwang in de psychiatrieafwillen omdat te snel wordt gedacht dat separeren eenbehandelmethode is, wat niet het geval is.

Drang en dwang
GGZ Nederland besloot het probleem aan te pakken met depilot Drang en dwang. Marleen Barth, voorzitter van GGZNederland, presenteerde in december 2008 de eerste uitkomsten vande pilot. Ze vertelde hoe een opmerking van een verpleegkundigehaar was bijgebleven. “Een verpleegkundige stond op en die zei: wilje dat dit ook op de werkvloer een succes wordt, dan moet je toenaar een vorm van intensive care.” Die opmerking werd voor Bartheen leidraad voor verdere gesprekken en acties.

GGZ Nederland ging in gesprek met het ministerie van VWS en deNZA. Minister Klink schreef daarop in mei 2009 aan de Tweede Kamer’veldnormen’ te laten ontwikkelen voor intensieve zorg in de GGZ.Die normen worden in de praktijk door GGZ Nederland in samenwerkingmet anderen ontwikkeld. Op 11 maart 2010 worden ze aan ministerKlink aangeboden op het congres ‘Van Beheersen naar IC’.

IC
Politiek lijkt er draagvlak te zijn voor het ontwikkelenen starten van intensieve zorg in de GGZ, mits daar geen verhogingvan het budget voor nodig is. “In een tijd waarin een commissiestudeert op 20% bezuinigingen in de gezondheidszorg, zou het naïefzijn om extra geld te vragen voor intensieve zorg in de GGZ.Voorlopig is onze lobby dus gericht op het beperken van de 20procent, na de crisis gaan we weer meer geld vragen”, zo hieldMarleen Barth de congresgangers voor.

Huiswerk
Het ontwikkelen van die veldnormen brengt ondertussen veel werk metzich mee. Er zal een eenduidige definitie moeten komen vanintensieve zorg, ook omdat intensieve zorg anders niet bijzorgverzekeraars te declareren valt. En ook zal, mede naaraanleiding van het project Drang en dwang,  goedgeëvalueerd moeten worden welke interventies nu wel en niet werken.En daar, zo zei Marleen Barth, zou vervolgens ook in de opleidingenaandacht aan besteed moeten worden. Momenteel is er in Nederlandgeen opleiding voor intensieve zorg in de GGZ.

Maar dan moeten de instellingen wel voldoende hoog opgeleidpersoneel aanstellen, zei lector Berno van Meijel en margevan het congres tegen ScienceGuide. Want deel van hetprobleem lijkt te zijn dat het werk meer dan eens wordttoevertrouwd aan laag opgeleid personeel en uitzendkrachten.