Hersenen van Venus en Mars

Nieuws | de redactie

24 februari 2010 | Het is de grootste MRI-studie van het gezonde brein ooit. En de bevindingen zijn opvallend. 35 onderzoekscentra wereldwijd, waaronder Leiden en Nijmegen, concluderen dat functionele hersennetwerken ‘in rust’ een eigen universele architectuur hebben. Met sekseverschillen.

Een internationaal samenwerkingsverband van hersenonderzoekers van35 onderzoekscentra, waaronder het Leiden Institute for Brain andCognition (LIBC) en de Radboud Universiteit Nijmegen, verzameldevan meer dan 1400 gezonde vrijwilligers resting-statefunctionele MRI data. Het resultaat van de studie is een overzichtvan netwerken van functionele connecties tussen verschillendegebieden van het brein ‘in rust’. Dit overzicht opent de weg voorveel nieuw onderzoek dat licht kan werpen op fundamentele processendie ervoor zorgen dat het brein gezond blijft of juist ziekwordt.

Jaren werd gedacht dat patronen van hersenactiviteit sterkvariëren van persoon tot persoon. Dit onderzoek toont echter aandat resting state functionele netwerken een onderliggendeuniversele architectuur hebben. Hoewel de basiselementen van dezearchitectuur voor iedereen gelijk zijn, zijn subtiele verschillente zien in de betrokkenheid van verschillende hersengebieden tussenmannen en vrouwen en tussen jongeren en ouderen.

Sekseverschillen

“De sekseverschillen zien we nu voor het eerst”, aldusLIBC-directeur Serge Rombouts. “We kunnen nog helemaal niets zeggenover de implicaties daarvan voor de werking van de hersenen, maarhet is natuurlijk heel interessant onderzoeksmateriaal.

Rombouts was de eerste die ‘resting state fMRI-scans’ inNederland introduceerde. In dit onderzoek is hier veel gebruik vangemaakt. ‘Resting state fMRI-scans’ zijn functionele hersenscansvan mensen die in de scanner geen taak hoeven te verrichten zoalsbij ‘gewone’ functionele MRI-scans het geval is. Over het bestaanvan resting state netwerken werd in 1995 voor het eerstgepubliceerd – door één van de leiders van de huidige studie.

Data vrij beschikbaar

De researchers hebben hun resultaten gepubliceerd in het artikel “Towarddiscovery science of human brain function” dat deze week onlinestaat in de Proceedings of the National Academy ofSciences (PNAS). Het grootschalige onderzoek werd door het NYULangone Medical Centre en gefinancierd door het AmerikaanseNational Institute on Drug Abuse.

Alle onderzoeksdata is vrij beschikbaar gesteld op een websitedie ondersteund wordt door de Amerikaanse National Institutes ofHealth Blueprint for Neuroscience Research. Dit maakt het mogelijknormatieve populatie benchmarks vast te stellen waarmeepatiënten met psychiatrische ziekten of met verhoogde risico’s oppsychische aandoeningen of verslaving vergeleken kunnen worden.

Hier vindt u de website van het onderzoek http://www.nitrc.org/projects/fcon_1000/