Hoe web 2.0 gemeenteraadsleden een voorsprong geeft

Hoe kan een nieuw gemeenteraadslid zich inwerken in dejuridische achtergrond van het gemeenterecht? Enige kennis van ditrechtsgebied is noodzakelijk om bijvoorbeeld kritische vragen testellen over de aanpak van ernstige openbare-ordeverstoringen doorde burgemeester.

Google Books

Er staat een handboek op Google Books. Maar staan de nieuwsteuitspraken daarin? En ontbreken niet net de bladzijden, die vanbelang zijn? Is een tocht naar de dichtstbijzijnde bibliotheek dande enige oplossing? Of is er toch iets op het web te vinden? Bijeen zoekactie in de vrij beschikbare uitspraken op Rechtspraak.nlmist het gemeenteraadslid in spe de uitleg bij de uitspraken. Ertekent zich een oplossing af.

Pilot

SURF werkt metwetenschappelijke bibliotheken aan de wetenschappelijkeinfrastructuur van de toekomst. In het afgelopen jaar hebben deUniversiteit van Twente en de Rijksuniversiteit Groningen, samenmet de KNAW, gewerkt aan het ESCAPE project omop basis van internationale standaarden wetenschappelijke bronnenin samenhang met andere publicaties toegankelijk te maken. Ditsluit aan bij het groeiende linked datainitiatief. Het Centrum voor Openbare Orde en Veiligheid deed mee aan een pilotop het terrein van veiligheidszaken in het gemeenterecht. HetCentrum wil een vraagbaak zijn voor wetenschappers enpraktijkjuristen die zich bezighouden met vraagstukken op hetgebied van openbare orde, rampen en zware ongevallen.

Het resultaat is nu een verzamelplaats vanpublicaties van de medewerkers van het Centrum. Die kan voorverschillende doelgroepen handig zijn. Praktijkjuristen, zoalsbeleidsambtenaren, wordt een overzicht geboden van de mogelijkhedendie het openbare-orderecht biedt voor bijvoorbeeld het opleggen vangebiedsontzegging. Burgers kunnen samenhangend commentaar vanjuristen op rechterlijke uitspraken op het gebied vanwoningsluiting vinden. Voor een journalist kan het interessant zijnom te zien welke grenzen de jurisprudentie stelt aan de bevoegdheidvan de burgemeester om een betoging te verbieden. Voor hettoekomstige gemeenteraadslid biedt het een ideale omgeving om zichsnel in te werken in de juridisch achtergrond van haarmaatschappelijke positie.

Tijdnood

In het werk van een gemeenteraadslid speelt tijdsdruk eenprominente rol. Dat tijdsaspect kan op termijn wel eens eenbelemmerende factor gaan worden voor het functioneren van degemeentelijke democratie. Door het steeds complexer worden van dematerie lopen gemeenteraadsleden in hun voortdurende tijdnood eensteeds grotere kans op onvolledige controle van het gemeentebestuuren het nemen van  foutieve beslissingen. 

Daarom wordt het tijd voor een efficiencyslag op het gebied vande informatieverwerking. Veel gemakkelijker dan thans het geval ismoeten gemeenteraadsleden de consequenties van ontwikkeld of teontwikkelen beleid kunnen overzien.

Veiligheidsbeleid

Nemen we als voorbeeld het veiligheidsbeleid. De afgelopen wekenheeft dit wederom heel veel aandacht gekregen (Rotterdam;Culemborg). Elke gemeente streeft naar orde, rust en veiligheidbinnen haar grenzen. Het veiligheidsbeleid is gerelateerd aanproblemen in relatie met drugsgebruik, etnische conflicten enachterstandswijken (om er maar enkele te noemen).

Dit betekent dat een gemeenteraadslid allerlei zaken in debeleidsontwikkeling moet meewegen. Om dit proces te faciliteren zalde informatie-infrastructuur drastisch moeten worden verbeterd.Informatie moet geordend op beleidsterrein worden aangeboden,waarbij een bepaalde informatiebron (bijvoorbeeld een gemeentelijkeregeling) snel en eenvoudig te relateren is aan beleidsstudies (ookvan andere gemeenten), jurisprudentie en wetenschappelijkeliteratuur.

Bijkomend voordeel van deze infrastructuur is dat het ook voorde burger veel inzichtelijker wordt hoe beleid tot stand komt en opbasis van welke informatie het wordt bijgesteld. 

De basis van deze nieuw infrastructuur is al gelegd. In het project ESCAPE is met name door COOV uitgezochthoe je de relaties tussen verschillende informatietypen kunt weergeven. Dit heeft geleid tot een prototype.

Hoewel dit voorbeeld statisch lijkt, is dat geenszins het geval.Een gemeenteraadslid dat wil weten of de rechter wel akkoord zalgaan met een gebiedsontzegging, ziet in één oogopslag eenvoorbeeld. Zij kan doorklikken naar de uitspraak van de rechter ofnaar de uitleg vanuit de wetenschap. Ook kan ze met een paarmuisklikken een onderzoeksrapport lezen over gebiedsontzeggingen.De Raad voor de Rechtspraak maakt de uitspraak toegankelijk. Het Centrum voor Openbare Orde en Veiligheid maakt uitleg bijuitspraken. Via de repository van de universiteit  is eenversie van de uitleg toegankelijk. Dat zijn de traditioneleannotaties.

De ESCAPE-tool verrijkt de jurisprudentie op het web. Net zoeenvoudig als ooit met pen en papier, worden hier met de techniekrelaties tussen juridische informatie op het web aangebracht. Zo kan een nieuw gemeenteraadslid, heel eenvoudig, de samenhangtussen bronnen vinden, die voor haar in de lokale situatieinteressant zouden zijn.

Zelf informatie toevoegen

Een volgende stap zou kunnen zijn dat een praktijkjurist bij eengemeente zelf naar believen de mogelijkheid krijgtinformatiebronnen toe te voegen.  De enige voorwaarde is dathij of zij bij het toevoegen van een informatiebron aangeeft welkerelaties deze nieuwe informatiebron heeft met de reeds bestaandeinformatiebronnen.  

Deze screencast laat zien hoe eenvoudig het is om zo’n relatietoe te voegen. Zo kan iemand uit Enschede een beleidsvoorstelinzake straatverbod verrijken met  beleidsnotities enevaluaties afkomstig uit haar gemeente. Het grote voordeel is datniet elke gemeente het wiel weer opnieuw hoeft uit te vinden. Zijkan zich baseren op de informatie die elders is opgebouwd.

Technisch gezien zal dit allemaal niet zo’n probleem zijn. Debottleneck ligt in het anders omgaan met informatie. Staanbij de mogelijkheden van het web2.0 ook niet de mogelijkheden omsamen te werken aan toegankelijke informatie centraal? Dewetenschapper 2.0 en de ambtenaar 2.0 zullen deze techniek moetengaan gebruiken. Alleen op die wijze zijn grote voordelen tebehalen.

De wetenschappers die meededen aan dit project zagen het belangvan maatschappelijke kennisvalorisatie. Vanuit de dynamischeonderzoeksterreinen, waarin zij hun expertise inbrengen, willen zedeze kennis ook toegankelijk maken voor een breder publiek. Rechtspraak hoort altijd al tot het publieke domein. Ookdaarom maakt de Raad voor de Rechtspraak uitspraken op het webtoegankelijk.  Nu is de techniek beschikbaar om dezeuitspraken te verrijken met de uitleg en relevantebeleidsnotities.

Het gemeenteraadslid van morgen zal daar baat bij hebben.

Arjan Hogenaar (KNAW)

Esther Hoorn (RUG)