Noodzaak bonussen zelf gecreëerde mythe

Nieuws | de redactie

12 februari 2010 | Topbestuurders zien bonussen nog altijd als een krachtige en belangrijke stimulans. Maar zulke bonussen zijn vooral voor collega's belangrijk om hun werk goed te doen. Niet zozeer voor henzelf, aldus onderzoek onder bankiers door David de Cremer, hoogleraar Behavioural Business Ethics (RSM).

David De Cremer: “De resultaten van mijn onderzoek tonen aandat de noodzaak van het toekennen van bonussen in de bancairesector een zelf gecreëerde mythe is.” Hoewel topbestuurders weldegelijk door bonussen beïnvloed blijken te worden, en dezeaccepteren als middel om toptalent in huis te halen, blijkt dat zepersoonlijk liever zaken zouden willen doen met een ànder soortbankier, met name iemand die het belang van de klant voorop stelt. 

Ondermijnende mythe

De bevindingen van De Cremer bevestigen duidelijk het idee dat debonuscultuur die de financiële wereld de afgelopen tien jaarontwikkeld heeft, ten minste ten dele een zelfgecreëerde mythe is.”Een mythe die impliceert dat de intrinsieke motivatie van velebankiers erdoor ondermijnd kan worden.”

De “exorbitante zelfverrijking”, die ING-topmanwim Kok in een eerder leven vaststelde wordt het vaakstgeïllustreerd door de toekenning van excessieve bonussen. Ditgebruik is door de financiële crisis niet of nauwelijks veranderd.Integendeel zelfs, het blijkt intussen dat heel wat werknemers bijzakenbanken hoge vergoedingen krijgen.

Het meest gehoorde argument hiervoor is het feit dat men zonderdeze financiële stimuli toptalent niet aan financiële instellingenzou kunnen (blijven) binden. Het feit dat er zoveel medewerkersbonussen krijgen, wekt dan ook de indruk op dat toptalent eenconcept is dat erg losjes gebruikt wordt. 

Past het wel in Rijnland?

Ook wordt binnen Nederland ook vaak geklaagd dat werknemersdie vooral financieel gemotiveerd zijn niet zo goed passen binnenons Rijnlandmodel. Is de bonus dan wel zo zaligmakend als weallemaal geloven? Deze vraag diende als startpunt voor De Cremer omte kijken naar de echte waarde van de bonus alsmotivatiemiddel.

In zijn onderzoek onder 15 Nederlandse topbestuurdersbij banken bestudeerde De Cremer in eerste instantie de vraag hoebelangrijk bonussen voor de ondervraagden zelf waren. Daaropvolgend werden vragen gesteld over hoe belangrijk ze dachten datbonussen voor anderen in de financiële sector waren. De resultatenonthullen duidelijk een psychologisch vooroordeel: alletopbestuurders dachten dat bonussen veel belangrijker waren vooranderen dan voor henzelf.

De Cremer: “Een dergelijk vooroordeel zou dan ook moeten inhoudendat ze ervan uitgaan dat bonussen essentieel zijn bij hetrekruteren van het broodnodige financieel toptalent. Het blijktinderdaad dat deze topbestuurders het belang en de noodzaak vanbonussen hoger dan gemiddeld inschatten en dus bereid zijn om zwaarhierin te investeren”.

Welke bankier de bankman zelf kiest

In een laatste serie vragen werd de geïnterviewdengevraagd welk soort bankier ze zelf zouden vertrouwen voor hetinwinnen van advies voor persoonlijke beleggingen. Ze konden kiezenuit twee typen bankiers: Bankier A werd voorgesteld als iemand diehandelt uit eigenbelang en waarde hecht aan financieel voordeel.Bankier B werd voorgesteld als iemand die het belang van de klantvoorop stelde, en gemotiveerd werd door het bieden van goedeservice. Zonder enige uitzondering kozen alle topbestuurderspersoonlijk voor Bankier B terwijl ze toch duidelijk bankier Azouden aanstellen binnen de eigen bank.

De Cremer besluit met een oproep om een meerrealistische kijk te hebben op het aantrekken van echt toptalent enmeer geld te investeren vanuit de financiële wereld in het opleidenvan managers en financiële talenten aan business schools enuniversiteiten. Op deze manier zal de gemiddelde kwaliteit van hetbankpersoneel fors verbeteren, wat de noodzaak voor excessievebonussen minder groot maakt.