Hubble bevestigt uitdijing heelal
Lange weg naar de ontdekking…
Onder leiding van Tim Schrabback van de Leidse Sterrewachtkeek een team astronomen ruim 1000 uur naar 446.000 melkwegstelselsbinnen het zogeheten COSMOS-veld. Ze gebruikten de NASA/ESAHubbletelescoop om een COSMOS-mozaïek samen te stellen door 575deels overlappende foto’s te maken van hetzelfde stukjeheelal.
Ze gebruikten aanvullende data van telescopen op de aarde om van194.000 sterrenstelsels de afstanden te bepalen op basis van hunroodverschuiving (het licht schuift in het spectrum op naar langeregolflengten naarmate een object verder weg staat). Op die manier iseen schat aan informatie beschikbaar gekomen over de grotestructuren in het heelal.
De astronomen hebben de verdeling van materie in de ruimte kunnen’wegen’ door informatie te ontlenen uit de vervorming van verresterrenstelsels. Dit verschijnsel wordt lenswerking genoemd. Hetlicht van een ver object wordt afgebogen door de massa van deobjecten op de voorgrond. Zo’n (zwakke) zwaartekrachtlens geeftinformatie over de verdeling van donkere materie en donkere energiein het heelal.
Zoektocht naar geschiedenis van het heelal
Vervolgens is het team van Schrabback met behulp van zeercomplexe algoritmen erin geslaagd de standaardmethode enorm teverbeteren en uiterst precieze metingen te doen aan de verresterrenstelsels. Zo hebben ze onafhankelijk vastgesteld dat deuitdijing van het universum wordt versneld door de mysterieuzedonkere energie.
Dit is belangrijk in de zoektocht naar de vraag hoe de vorming vanstructuur in de geschiedenis van het heelal heeft plaatsgevonden.De vraag daarbij is hoe de zwaartekracht die materie bijeenhoudt ende donkere energie die materie uit elkaar trekt, dit proces hebbenbeïnvloed.
Schrabback ziet het gebruik van de COSMOS-waarnemingen als eeneerste begin: “Op termijn zal onze techniek op grotere gebieden inde ruimte kunnen worden toegepast en zullen we een helderder beeldkrijgen van wat zich daar werkelijk bevindt. ESA en NASA bestuderenmomenteel hoe dit kan worden gedaan met behulp van een nieuwesatelliet.”
De bevindingen worden binnenkort gepubliceerd in Astronomyand Astrophysics.
