20 procent vrouwen prof in 2020
Het aantal vrouwelijke hoogleraren in Nederland groeit wel, maarnog steeds veel te langzaam. Daardoor worden zelfs naar benedenbijgestelde ambities niet gehaald. Nederland scoort ook zeer laagop de internationale ranglijsten van participatie van vrouwen in dewetenschap.
De EU-doelstelling van 25 procent vrouwelijke hoogleraren in 2010werd door het ministerie van OCW al bijgesteld tot 15 procent, maarook dat maken we nog niet waar. Het landelijk gemiddelde over allewetenschapsgebieden is 11,7 procent (in 2008), de bètawetenschappenzitten daar nog ver onder.
Talent naar de top
Els Goulmy, hoogleraar transplantatiebiologie LUMC envoorzitter van het Landelijk Netwerk van Vrouwelijke hoogleraren(LNVH), heeft samen Wim van Saarloos, FOM-directeur, vinden het nutijd om in te grijpen. Een versnelde groei van het aantalvrouwelijke hoogleraren is volgens hen op zijn plaats, zeker nuvrijwel alle universiteiten en wetenschappelijkeonderzoeksinstellingen het charter ‘Talent naar de Top’ hebbenondertekend.
Goulmy en Van Saarloos hebben de minister van OCW een ambitieusprogramma voor gesteld dat in 2020 moet voorzien in minimaaltwintig procent vrouwelijke hoogleraren in allewetenschapsgebieden. Zij willen tot 2020 jaarlijks dertigvrouwelijke talenten middels een tenure-trackfellowship een carrièrepad bieden dat bij positievebeoordeling in tien jaar leidt tot een positie alshoogleraar.
Als tegenprestatie worden de wetenschappelijke instellingen die metdit programma (inter)nationaal vrouwelijk toptalent aan kunnentrekken, geacht om minstens twintig procent van hunwetenschappelijke vacatures te bezetten met vrouwen. Tevens moetenzij zich inspannen om (indien gewenst) een passende functie tevinden voor de partner van een fellow.
420 miljoen euro
De aanpak die Goulmy en Van Saarloos voorstellen isgebaseerd op lokale initiatieven als de Rosalind Franklinfellowships (RuG) en de MacGillavry fellowships (UvA). Dezeinitiatieven zijn zeer succesvol, maar te kleinschalig om hetprobleem op te lossen. De initiatiefnemers willen dan ook eenlanglopend programma met dertig fellows per jaar, evenredigverdeeld over de drie wetenschapsgebieden alfa-gammawetenschappen,levenswetenschappen en bètawetenschappen.
Hiervoor vragen zij een substantiële bijdrage van het ministerievan OCW. De kosten, in totaal 420 miljoen euro, strekken zich uitover twintig jaar, met een piek rond 2020. Van deelnemendeuniversiteiten en onderzoeksinstellingen wordt bovendien verwachtdat zij aanpalend beleid ontwikkelen om vrouwelijk talent aan tetrekken én te behouden.
Rolmodellen
Een gezamenlijke investering van universiteiten enministerie zal positieve resultaten hebben die veel verder strekkendan het oplossen van de getalsmatige ondervertegenwoordiging vanvrouwen in de academische top. Een evenredig aantal vrouwelijkehoogleraren leidt tot een beter werkklimaat voor vrouwen én mannen.Succesvolle fellows zullen fungeren als rolmodellen voorvrouwelijke studenten en promovendi. Bovendien zijn zij de toppersvan hun vakgebieden, wat de kwaliteit van het gehele Nederlandseonderzoek en onderwijs ten goede komt.
Goulmy en Van Saarloos wachten nu op reacties van met ministerievan OCW, alsmede van andere belanghebbende spelers, zoals NWO, deKNAW en de VSNU. Het ligt voor hand dat NWO de uitvoerder van hetprogramma zal worden. De initiatiefnemers hebben in hun plan eenuitgewerkt voorstel opgenomen voor de afwikkeling vande tenure trackprocedure en de inbedding van de fellowsin de faculteiten of onderzoeksinstelling waar zij gaanwerken.
In het voorstel is tevens een efficiënte aanvraagprocedureopgenomen om het risico te minimaliseren dat talentvolle kandidatentijdens het aanvraagproces andere aanbiedingen accepteren. WatGoulmy en Van Saarloos betreft, kunnen de eerste fellows inseptember 2011 van start gaan, zodat in 2020 de eerste vrouwelijkehoogleraren uit dit programma een feit zijn.
