‘Onderzoek’ tast Antarctica aan

Nieuws | door Sicco de Knecht
20 april 2010 | Geen lege ijsvlaktes maar olievaten, scheepswrakken, Chilenen én Argentijnsen. Gronings onderzoek heeft de sporen van menselijke activiteit op de sneeuwvrije plekken van Antarctica in kaart gebracht. Dit natuurgebied is, vaak onder het mom van ‘onderzoek’, heviger aangetast dan tot nu toe werd aangenomen.

Met deze constatering kwam de internationale expeditie thuis diegeorganiseerd en geleid was door onderzoekers van het ArctischCentrum van de Rijksuniversiteit Groningen.De expeditie naar hetAntarctisch Schiereiland werd uitgevoerd door vijf onderzoekers uitZweden, Noorwegen en Nederland. Men verplaatste zich met een eigenschip en bij iedere landing werd een inventarisatie en karteringvan de menselijke activiteiten in het gebied gemaakt.

Grootschalige walvisvangst

De expeditieleden constateerden tijdens hun vier weken durendeverkenningen op het Antarctisch schiereiland dat vrijwel iederstukje sneeuw- en ijsvrij gebied door mensen ooit is of nog steedswordt gebruikt. De gevonden ankerkettingen, olievaten, steenkool,houtresten, scheepswrakken en waterboten uit het begin van detwintigste eeuw tonen aan dat de mens vrijwel alle eilanden in debaaien van het gebied heeft gebruikt voor de walvisvangst.

Deze grootschalige exploitatie van de walvispopulaties in hetgebied heeft ook voor de mariene ecosystemen grote consequentiegehad. Vrijwel overal is de samenstelling van de flora en faunadoor menselijke activiteiten gewijzigd en is van de oorspronkelijkesituatie niet veel meer over.

Militaire bases voor ‘onderzoek’

Ondanks dat in het Antarctisch Verdrag afspraken zijn vastgelegdom geen enkele territoriale claim te erkennen, wordt tegenwoordigiedere sneeuw- of ijsvrije plaats in het gebied gebruikt alsvestigingsplaats voor een basis van één van de drie claimendestaten: Chili, Verenigd Koninkrijk en Argentinië.

De bases worden in de regel bemand door militairen die daarzouden zijn om de logistiek te verzorgen voor onderzoekers. Nadereinformatie leert dat er op de meeste bases zelden een onderzoekeraanwezig is en dat er nauwelijks onderzoek wordt uitgevoerd.

Het lijkt er op dat de militairen zich vooral bezighouden methet controleren van het gebied. Op een van de bezochte bases, deArgentijnse basis Esperanza woonden zelfs negen families, mettotaal 21 kinderen, die tijdens de overwintering les krijgen in eenschooltje dat online is verbonden met onderwijsinstellingen inArgentinië. Ook hier gaat het eerder om een aanwezigheid op debasis dan om het doen van wetenschappelijk onderzoek.

De resultaten van het onderzoek zullen binnenkort gepubliceerdworden in internationale wetenschappelijke tijdschriften.

Sicco de Knecht :  Hoofdredacteur


«
Schrijf je in voor onze nieuwsbrief
ScienceGuide is bij wet verplicht je toestemming te vragen voor het gebruik van cookies.
Lees hier over ons cookiebeleid en klik op OK om akkoord te gaan
OK