Veerman op Eydhafushi
Voor initiator Ronald Plasterk moet ‘Veerman’ een akeligedeconfiture zijn. Voorbeeld California komt in het adviesalleen in de marge voor. En in bijlage 1, op blz.87-88 van de 103. De commissie constateert dat het stelsel aldaarverzwakt is door “een tekortschietende overheidsregie in 50 jaar”.De kerngedachte is “inmiddels geërodeerd”. Men groeide snel met”geringe sturing en lage aansprakelijkheid”. Elke HO-instellingdeed dus maar wat. De commissie noemt dit vilein “mission creep” enmaakt van California zo een vooral afschrikwekkend voorbeeld vanhybris in tijden van ongeremde groei.
Het rapport-Veerman bevat zo voor vele actoren in en rond het HO denodige onttoverende provocerende passages. Het
1
Onderzoek moet ten volle verweven worden met onderwijs en reflectieop wat dat is op het hoogste niveau, in professies en visies vannu. “Alle hoger onderwijs moet een zekere verbinding hebben metonderzoek. Ook voor professionele bachelors is het van belang.” Wiegeen onderzoekservaring opdoet, toegepast of fundamenteel, is geenhoger opgeleide. Dat is wat de commissie Veerman in de kernzegt.
Daarmee maakt Veerman de facto een einde aan de binariteit. Zelfsals de commissie dit niet zou beseffen. Immers, als elk HO isgebaseerd op een intense relatie Onderzoek-Onderwijs – waarin menper opleiding en haar oriëntatie maatwerk maakt van de concreteinvulling – dan is het onderscheid WO-HBO alleen nogesthetisch en historisch. Innovaties binnen de structuur vanuitdeze visie vinden alleen nog plaats op de grensvlakken en dus daarwaar oud-hbo en oud-wo elkaar verrijkend ontdekken.
2
Investeren in deze visie loont en Veerman maakt de denklijnen vande OECD dan ook tot de zijne. ScienceGuide berichtte alseerste over de door Veerman geprezen PISA-studie vanOECD-onderzoeker
3
Het is wel jammer dat Veerman weinig of niets heeft te melden overinternationalisering. Dat dit belangrijk is, dat de Nuffic zijnbest doet en men veel samen moet doen, het zijn echt rijkegedachten. Dat het HO zich moet inzetten voor U-Map en declassificatie van het HO in Europa is ook geen nieuw geluid. Hoeessentieel ook. Lees hier wat commissielid Ellen
4
De Open Universiteit wordt door de commissie tot slachtoffergemaakt. Die kan wel weg. Wat dapper! Van 14 universiteiten en 41hogescholen vindt men er toch nog 1 om de nek om te draaien.Pijnlijk ook. De enige instelling die met MIT en de EuropeseCommissie een totaal nieuw concept durft en differentiatie’beleeft’. Het hele concept van de Open Educational Ressourceswordt Europees getrokken vanuit Heerlen, maar de commissie-Veermanlijkt dat niet te zien of te weten. Lees hier het interview vanScienceGuide met
5
Profilering klinkt mooi, maar werkt dat? Er wordt al veellanger gezegd dat instellingen zich moeten profileren. Deervaringen op dat punt stemmen niet tot vrolijkheid. Constructiesals 3TU en focusgebieden bij algemene universiteiten wordenvooral in het leven geroepen om meer onderzoeksgelden binnen teslepen. 3TU heeft wel extra gemeenschappelijke onderzoeksinstitutenopgeleverd, maar van integratie van de drie technischeuniversiteiten is nauwelijks sprake. Het lijkt ook niet debedoeling van de bestuurders.
Ook zijn tot nu toe alleen nichespelers als kunstacademies echtgeslaagd in het kiezen van een overtuigend profiel. De grote,algemene universiteiten in Nederland zullen zich vermoedelijkwillen blijven profileren als onderwijsgerichteonderzoeksuniversiteiten, terwijl de hogescholen zichzelf verderzullen willen ontwikkelen tot regionale kenniscentra.
Mission statements zijn voorts nogal eens ijl en de realiseringervan is moeilijk te controleren. In hun strategische plannenschrijven de universiteiten stuk voor stuk dat ze eenmaatschappelijke rol van betekenis willen spelen. Prachtig, maarwordt dat ook gedragen door de medewerkers? En hoe controleer je ofeen universiteit in voldoende mate een maatschappelijke rol vanbetekenis speelt? Moet de NVAO dat in accreditaties dan iet gaanmeten en hoe dan? Kan de inspectie niet beter controleren of ergoed lesgegeven wordt?
6
Missiegebonden financiering, is dat geen mooie gedachte?Missiegebonden financiering is een vorm van outputfinanciering.Minister Ritzen heeft in de jaren 90 een andere vorm vanoutputfinanciering ingevoerd, namelijk door de bekostiging in hogemate te koppelen aan behaalde propedeuses en diploma’s.
Roel in ’t Veld heeft al eens gewezen op de perverse effecten diedat met zich meebracht. Er deden de afgelopen 10 jaar hardnekkigeverhalen de ronde over docenten die de opdracht kregen hetgemiddelde cijfer dat ze voor tentamens toekenden, op te krikken,omdat slechte studierendementen de instelling direct in haarportemonnee zou treffen. De outputfinanciering werd zo onbedoeldeen vijand van de kwaliteit.
7
Capaciteitsbekostiging voor universiteiten, hoe verzin je het. Decommissie wil de universiteiten helpen krimpen doorcapaciteitsbekostiging in te voeren. Daar kan het kunstonderwijseen lied van zingen. Men heeft dat stelsel daar afgeschaft omdathet verlammend ging werken.
Immers, de instelling mag dan op basis van een vaste voet in definanciering een maximum studenten via selectie toelaten. Dat leidtal snel tot een soort kwalitatieve hangmat: innovatie van hetaanbod en de inhoud en relaties met de omgeving worden minderrelevant. Je krijgt die studenten toch wel en je selecteert aan depoort tot je aan je taks bent qua inschrijvingen. Is dat watSijbolt Noorda zou willen als hij zegt: “Universiteiten moeten nuomnivoren zijn, anders ben je een dief van je eigen portemonnee. Inplaats daarvan moeten universiteiten een rantsoen kiezen.”
8 Eydhafushi
Veerman onderdrukt zijn irritatie over het gebroddel van OCW rondde HO-titulatuur niet. “De overheid moet zo snel mogelijk een puntzetten achter dit dossier.”
Vorig jaar nog mochten we hier het volgende over vertellen: ‘Eendrietal goeroes, AWT-voorzitter Joop Sistermans,Onderwijsraad-voorzitter prof. Fons van Wieringen enNuffic-directeur Sander van den Eynden, moet toetsen of de nieuwbedachte hbo-titels uit de koker van minister Plasterk voldoen aande internationale criteria van de commissie Abrahamsen uit 2002.Zouden zij deze titulatuur aan de maat achten dan mogen hbo’erszich straks Bachelor of Applied Arts dan wel Bachelor of AppliedSciences noemen en als titel BAA of BASc voeren.
Men kan zich de hilariteit indenken die wereldwijd zal losbarstenals alumni van het Sweelinck als Bernard Haitink of alumni vanArtEZ als Viktor+Rolf zich voortaan Bachelor of Applied Arts mogennoemen op gezag van OCW. Die titel zal ook gaan gelden voorgediplomeerde hbo’ers die leraar basisonderwijs, sociaalhulpverlener of commercieel econoom in het MKB worden.
Internationaal is de term ‘applied arts’ in elk geval een noviteit.De afkorting BAA is reeds bezet door het bestuur van de vliegveldenin Engeland. Vermakelijker nog is de afkorting BASc. Deze staatvoor onder meer een christelijke datingsite voor inwoners van SanFrancisco en een voetbalclub in Oklahoma. Maar ook de BritishAssociation for Shooting and Conservation gaat er prat op en pleitonline voor het recht op de jacht en daarmee tegen Plasterk’sLabour-geestverwanten.
Waarom kiest OCW niet -conform de cie Abrahamsen- voor dekoninklijke weg om de hbo-bachelor de reguliere titels Bachelor ofArts, dan wel of Science te doen voeren? Deze toevoegingen zijn”doorgaans voorbehouden aan programma’s die tot op zekere hoogtegebaseerd zijn op wetenschappelijk onderzoek”, schrijft Plasterkaan de Kamer. ‘Tot op zekere hoogte’ getuigt zo’n formulering vanweinig geloof in de kracht van de argumentatie van zulke woorden.’Doorgaans’. De afkorting BAA staat overigens ook voor het bestuurvan een atol, in de Malediven, van 75 koraaleilanden. Hun naam isook wel Maalhosdulu (Zuid). Hoofdstad is Eydhafushi (ziefoto).’
Zal Veermans Salomonsoordeel op dit punt het halen? Op het
