Mensenrechten in waagschaal
In zijn oratie getiteld ‘Underscoring the People in HumanRights’ zegt prof Zwart onder meer, dat niet alleen anno 2010nog steeds op grote schaal mensenrechtenschendingen plaats vinden,ook zijn grote delen van de wereldgemeenschap, in het bijzonder inAzië en China, allesbehalve gelukkig met de manier waaropmensenrechtenvraagstukken op internationaal niveau wordenbenaderd.
Zwart: ‘Als we niet oppassen, zouden landen in die regio’s wel eenskunnen afhaken. Dat dreigt nu al te gebeuren bij het InternationaleStrafhof. Afrikaanse landen kunnen zich helemaal niet vinden in demanier waarop het Hof en Aanklager Moreno Ocampo omgaan met desituatie in Afrika. Vandaar dat zij uit het systeem dreigen testappen.’
Dergelijke ontwikkelingen kunnen volgens de hoogleraar leiden toteen afbrokkelende legitimiteit van het internationalemensenrechtenregime. Zwart: ‘In plaats van de schuld te geven aanlanden in Azië en Afrika die aarzelingen hebben bij de huidigeaanpak, kunnen Westerse mensenrechtenexperts beter de hand in eigenboezem steken en gehoor geven aan de niet-Westerse kritiek.’
Volgens Zwart kunnen zij dat het beste doen door veel meer gewichttoe te kennen aan cultuur en minder aan een formeel-juridischebenadering. Zwart: ‘Met andere woorden, het terrein van demensenrechten moet meer het domein worden van de cultureelantropologen en minder dat van de juristen.’ In zijn oratie pleitZwart voor meer aandacht binnen de wetenschap voor de zogenaamde’receptorbenadering’, die de cultuur als uitgangspunt neemt.
In dat kader doet een door Zwart geleide onderzoeksgroep insamenwerking met experts van de Chinese Academie voor SocialeWetenschappen en de Universiteit van Shandong onderzoek naarelementen in de Chinese cultuur die aansluiten bij deinternationale mensenrechtenagenda. Uit de eerste resultaten blijktdat door deze aanpak het enthousiasme onder Chinezen voor deinternationale mensenrechten toeneemt. Binnenkort gaat onder Zwartsauspiciën een vergelijkbaar project in Afrika van start.
