Neem onderzoek meer serieus
‘Waar het kennis en innovatie betreft, heeft Nederlandonomwonden ambities: ons land moet, ondanks de recessie, in 2020bij de beste vijf kenniseconomieën ter wereld gaan horen. Dat wasalthans de kern van de motie Hamer, die vorig jaar op unaniemesteun in de Tweede Kamer kon rekenen.
In een eerste reactie KNAW, NWO, VSNU, ISO en Lsvb ertoen al op dat één van de punten waarop Nederland steken laatvallen het relatief kleine aantal onderzoekers per hoofd van debevolking is. Willen we ons kunnen meten met top-kenniseconomieënals Zwitserland, de Verenigde Staten, Singapore, Zweden enDenemarken, die in verhouding tot twee keer zoveel onderzoekers aanhet werk hebben, dan moet er geïnvesteerd worden. Meer nog zelfs inonderzoek dan in onderwijs.
In de huidige verkiezingscampagne gaat het meer om onderwijs dan omonderzoek. Dat is electoraal gezien begrijpelijk. Iedereen moetimmers naar school, en in het publieke debat bestaat grote zorgover de kwaliteit van ons onderwijs.
Toch is deze focus op onderwijs met het oog op deinnovatiedoelstellingen een halfslachtige keuze. Zelfs de bestemasters en honoursprogramma’s genereren immers niet automatisch deonderzoekers die zo hard nodig zijn om Nederland naar de top tehelpen. Daarvoor moet meer gebeuren. Willen de partijendaadwerkelijk de kennis- en innovatiedoelstellingen halen die zijzich vorig jaar zo ambitieus hebben gesteld, dan zou de instroom enmet name de talentontwikkeling van (jonge) onderzoekers eenaandachtspunt moeten zijn in hun programma’s.
Eenvoudigweg stellen dat er dan maar meer promovendi moeten komen,is daarbij niet de oplossing. In tijden waarin ook universiteitenmoeten bezuinigen, krijgen promovendi steevast de rekeninggepresenteerd. Zo moeten zij hun proefschrift op een koopjeafleveren, als ‘goedkope’ bursaal, of in een verkort traject.
Daarnaast dreigt de broodnodige inhoudelijke verdieping enkennisdeling binnen gespecialiseerde onderzoekscholen teverdwijnen, omdat die onderzoekscholen op dit moment bij veeluniversiteiten sluitpost van de begroting lijken te zijn. Bovendienis voor goede begeleiding en coaching door bezuinigingen lang nietaltijd sprake, waardoor onverhoopt veel jonge onderzoekers langerover hun projecten doen dan strikt noodzakelijk, of zelfs zonderresultaat afhaken.
Tot slot is het voor het bereiken van de top noodzakelijk om debeste jonge onderzoekers te behouden voor de wetenschap. In hethuidige financiële klimaat op universiteiten worden steeds minderlangdurige banen gecreeëerd en krijgen jonge onderzoekersnauwelijks een kans.
Deze ontwikkelingen brengen Nederland alleen maar verder van dekennisdoelstellingen. Een doordachter beleid voor hetaantrekken en opleiden van onderzoekers, met investeringen inonderzoekscholen en loopbaanontwikkeling, kan ervoor zorgen datmeer jonge onderzoekers binnen kortere tijd een succesvollebijdrage kunnen leveren aan de kenniseconomie. Of dat nu in deacademische wereld is, of als onderzoeker in hetbedrijfsleven.
In de verkiezingsprogramma’s van de verschillende politiekepartijen zijn hierover nauwelijks concrete aanknopingspunten tevinden. De partijen zouden er wijs aan doen hun focus te verruimenen behalve naar onderwijs meer naar onderzoek te kijken. Dat trektnu misschien minder stemmen, maar is wel essentieel willen webinnen 10 jaar tot de absolute wereldtop behoren.’
het PNN-bestuur
