De TV-serie van Mark Rutte

Nieuws | de redactie

21 juli 2010 | Paars-plus komt er vooralsnog niet. Iedereen geeft beleefd uitleg, zonder elkaar de huid vol te schelden. Dat is heel logisch, zegt columnist Pieter Omtzigt: "In andere combinaties moeten de onderhandelende partijen straks gewoon weer samenwerken en dan helpt een scheldkanonnade nu helemaal niet."

‘Wat jammer overigens dat Femke Halsema het dualisme dat zealtijd predikt, niet in praktijk bent en een spoeddebat aanvraagtmet de informateurs. Ze zou toch heel graag moeten willen weten hoever de onderhandelingen gekomen waren, als volksvertegenwoordigerdan. Maar nee, hoor: een twitterspreekuur met ultrakorte antwoorden. Waarom is dat zo leuk?Nou, dan zouden we kunnen zien wat andere partijen al hebbenweggegeven. Dat is wel zo gemakkelijk voor partijen die nietmeededen aan de onderhandelingen.

Yes, Mark

Als nieuw Kamerlid kreeg ik ooit te maken met staatssecretarisMark Rutte. Als mens één van de prettigste personen die er ophet Binnenhof rondlopen. Hij gaf me een lift terug na eenbijeenkomst en achter in zijn dienstauto lagen de afleveringenvan de tv-serie Yes, Minister, verplichtekost voor een ieder in politiek en ambtelijk Den Haag. Ik herinnerme niet of hij ‘Yes, Prime Minister er toen ook al bij had liggen.De eerste afleveringen van deze klassieke serie toptelevisie gaatover hoe de net benoemde bewindspersoon Jim Hacker het beginsel’openheid’ als eerste overboord zet na de verkiezingen. Zou hij dieaflevering ook aan Femke hebben laten zien? Het lijkt er welop!

Iedere fractieleider en andere politicus van formaat komt nuhals-over-kop terug, want het is weer melden bij de Majesteit. Netin die weken, dat de Kamer met reces is en ook de regering, kortomprecies die drie weken dat iedereen normaal vrij heeft. Dit levertserieuze stress op bij een aantal gezinnen van fractievoorzitters,vermoed ik, want dit waren de enige weken dat ze weg konden.

Intussen toetert PVV-leider Wilders het hardst. Hij vertelt trotsdat hij serieus genomen wordt, want hij heeft met Verhagengesproken. Geweldig. Hij loopt zijn hele leven rond op hetBinnenhof  – eerst al als medewerker en daarna jaren alsVVD-Kamerlid – en spreekt met iedereen en gaat nu meedelen dat hijdat ook echt doet.

Deens model: regeren zonder ministers

Maar wat gaat hij de Majesteit nu vragen in het kader van hetformatieproces? Eerst gaat hij haar misschien nog evencomplimenteren voor een oude skivakantie uit de Paarse tijden. En Wilderszal het Deens model prijzen. Waarom? Dat Deense coalitiemodelbetekent voor een fractieleider dat hij invloed kan uitoefenen opeen kabinet, zonder dat zijn club er ministers voor wil leveren.Want het moge duidelijk zijn dat Wilders geen ministers wil, maarwel invloed.

Misdragende Kamerleden in je eigen fractie kun je spreekverbodenopleggen of excuses laten aanbieden, maar PVV-ministers die werkenbinnen een coalitiekabinet en dan niet altijd doen wat hunpartijleider zegt, die kun je zelf niet naar huis sturen. Bovendienal de vraag: ‘wie is een PVV-minister?’gaan opkomen. De PVV isnamelijk geen partij, dus leden heeft zij niet. Ook dat maakt het’hebben’ van ministers voor Wilders helemaal geen aantrekkelijkegedachte.

IJver in zomerse hitte

En verder? Arme ambtenaren! Zij maken voor het huidigedemissionaire kabinet nu een begroting. Die gaat naar de drukker inaugustus, waarschijnlijk zonder dat er een nieuw kabinet zit. Meteen beetje geluk is dit er op Prinsjesdag en dan komt er eenmegawijziging op een ingediende begroting. En voor die megawijzingzijn er nog meerdere opties. Die zullen nu wel worden voorbereiddoor diezelfde ijverige mensen in de ambtelijke bureaus op deministeries midden in de zomerse hitte.

Een ding staat in elk geval wel vast: de meest ingrijpendebegroting in jaren zal een interessante behandeling krijgen. Dezorgvuldigheid van deze behandeling wordt een interessante test.Waar die vanaf hangt? Beter dan informateur Tjeenk Willink,die nog even een bijlage bij zijn verslag aan de Majesteitvoegde, kan ik het niet onder woorden brengen.’

Dr.P.H. Omtzigt is lid van de Assemblee van de Raad vanEuropa en econometrist. Hij houdt op ScienceGuide een vaste columnbij over zijn ervaringen in de eigenzinnige werelden van politieken wetenschap, hun wederzijdse beïnvloeding en hunconfrontaties.