Sofie snijdt slimmer
Met robotchirurgie kunnen zeer gecompliceerde en preciezekijkoperaties worden uitgevoerd in borstkas en buikholtes.Operatierobots zijn dan ook een verrijking van het instrumentariumvan de chirurg. Maar er valt nog genoeg aan te verbeteren.
De wereldmarkt voor operatierobots wordt nu nog gedomineerd doorAmerikaanse robots, maar daarmee ‘voelt’ de chirurg niet hoekrachtig hij snijdt of aan de hechtdraad trekt. Bovendien zijnze groot en onhandig in het gebruik. Onderzoekster Van den Bedemwil dan ook de markt op met Sofie, de ‘Surgeon’s OperatingForce-feedback Interface Eindhoven’.
Terugkoppeling van kracht
Linda van den Bedem promoveerde afgelopen week aan de TU/e op eennieuw type operatierobot, Sofie. Meer specifiek: ze promoveerde opde ‘slave’ van de robot, het robotonderdeel dat de operatie aan detafel uitvoert. Van den Bedem bouwde hier een prototype voor.Verder bestaat Sofie onder meer uit een master, het ‘stuurpaneel’van de chirurg, met aangedreven joysticks.
Een van de eigenschappen die Sofie onderscheiden, is de ‘forcefeedback’, ofwel ‘tactiele terugkoppeling’ in de joysticks waarmeede chirurg opereert. Met deze tegendruk kan een chirurg preciesvoelen welke kracht hij uitoefent als hij een hechting aanbrengt ofeen stukje weefsel opzij drukt. Het laatste stukje hiervan, decontrol van de force feedback, wordt momenteel ontwikkeld.
Goed én goedkoper
Ook is Sofie zeer compact en daardoor minder eensta-in-de-weg in de operatiekamer en boven de patiënt. De geringeafmetingen hebben nog een ander voordeel: de slave vanSofie staat niet op de vloer, maar wordt bevestigd op deoperatietafel. Hierdoor is het niet nodig om alles opnieuw in testellen wanneer de operatietafel met patiënt verplaatst ofgekanteld wordt.
Verder biedt Sofie de mogelijkheid om een orgaan van verschillendekanten te benaderen en ze kan zelfs ‘om de hoek’ opereren. Van denBedem bouwde de robot met hulp van de technische dienst van deTU/e. De universiteit heeft deze kennis gepatenteerd.
Linda van den Bedem werkt momenteel met collega’s aan een businesscase om te verkennen of Sofie ook commerciële potentie heeft.Volgens Van den Bedem zijn chirurgen in ieder geval erg enthousiastover het prototype. En ook de prijs moet een stuk aantrekkelijkerworden dan die van de Amerikaanse robots, die een prijskaartjehebben van zo’n anderhalf miljoen dollar. De onderzoekster verwachtdat het nog zeker vijf jaar duurt voordat Sofie echt op de marktkan zijn.
