Bedrijfsleven verbijt zich om kennis bij Rutte 1

Nieuws | de redactie

4 oktober 2010 | Geen Kennis- en Innovatieraad, opheffing van het FES, meer in plaats van minder opgeklopte regionale ‘valley’s’. De kennisparagraaf van Rutte 1 onthutst het bedrijfsleven. VNO-NCW voorzitter Bernard Wientjes noemt het regeer/gedoogakkoord “sociaal links” en dat is uit zijn mond geen compliment.

Veelbetekenend hoofdschudden

De koepels van het bedrijfsleven trokken een verplicht vrolijkgezicht over de plannen van de nieuwe coalitie. De ergsteanti-Europese of internationaal fatale uitglijders leken voorlopigimmers vermeden. Maar op het CDA-congres in Arnhem en bij deKenniseconomie Monitor presentatie in Amsterdamkon men een ingehouden verontwaardiging over de kennisparagrafenopvangen. “Wat vind jij van de onderwijsteksten?”, vroeg menelkaar met een veelbetekenend hoofdschudden. Meestvriendelijke recensie die klonk was “ach, er staat niets in datecht schadelijk lijkt.”

Maar wat er in ontbreekt en de soms kolderieke details ergerende strategen van het bedrijfsleven en andere kenniscentra in deeconomie. Er worden wel ‘mystery-guests’ aangekondigd bijinspecties op de werkvloer van zorginstellingen – de Animal Copsvan de verpleging als het ware – maar cruciale visies op detoekomst ontbreken of blijven steken in banale formules. Hetexpliciet uitzonderen van bioscopen en circussen bij deBTW-verhoging voor podiumkunsten van 6 naar 19 procent is eenvoorbeeld van de clowneske kant in de detaillering die daar bijafsteekt (blz.27 financiële bijlage).

Aardgas niet naar ‘kennis’

Meest verbaasd heeft het opheffen van het FES. De nieuwecoalitie schrapt het belangrijkste instrument voor een kennis- eninnovatiebeleid op lange termijn. Dit staat haaks op de scherpe visie van VNO-NCW topman Bernard Wientjes,waarin hij de motie-Hamer en de KIA zowel aan elkaar verbond alsnaar een hoger plan trok. “Er moet een strategie uitgezet worden omtientallen miljarden bewust te investeren in zwaartepunten die voorde wereldeconomie cruciaal zijn en waar Nederland in de topmeespeelt of kan meespelen,” aldus Wientjes in het VSNU-café.

In dit licht is het ontbreken van de oprichting van een Kennis-en Innovatieraad naar Zwitsers model niet verrassend. Zo’n zwareclub zou immers in lijn met Wientjes’ analyse de resterende 150miljard aardgasbaten in beleid en plannen voor de lange termijnmoeten vertalen en vooral de consistentie van de uitvoeringvolhouden. Deze taak gaan de ambtenaren van EZ echter zelfuitvoeren doordat in hun takenpakket de nieuwe ‘Homogene groepEconomische Topgebieden’ valt.

Geen compensatie

Ernstig teleurgesteld is men ook in de overdaad aan nieuwebureaucratie die het centrumrechtse kabinet heeft bedacht. Vanextra controles op kennismigranten tot een eigen sociaalleenstelsel, speciaal voor inburgeraars. Toen ScienceGuide debewindslieden van Financiën en OCW uit het demissionaire kabinetvroeg of er al een beeld bestaat van de uitvoeringslast en deapparaatskosten die dit plan gaat vergen, gaven zij aan dat men deplannen nog zover niet had uitgewerkt. Volgens de begrotingsbijlagebij het regeer/gedoogakkoord bedragen de kosten van dit sociaalleenstelsel € 10 miljoen, los van de bureaucratische extra’s.

Elders in de overheid gaat het mes er diep in. Vooral deHoftoren in Den Haag zal een spookhuis worden als het ministerievan OCW klaar is met de opgevoerde inkrimping. Dit departementlevert  € 117 miljoen structureel in; € 31 miljoen naar derato van de overige ministeries met daar bovenop € 69 miljoen extrakorting. Deze € 100 miljoen in 2015 lopen in 2018 op naar € 117miljoen besparing. De € 1 miljoen extra voor DUO om strenger tecontroleren of kennismigranten wel echte kenniswerkers zijncompenseert deze vermindering dus niet.