De lector 0.0

Nieuws | de redactie

20 oktober 2010 | De Nederlandse watertechnologie geniet internationale bekendheid, maar haar valorisatie laat nog te wensen over. Philips Benelux topman Harry Hendriks meent dat open innovatie alleen mogelijk is in goede samenwerking. "We hebben 14 universiteiten op een hele kleine ruimte. Dan moet je niet met elkaar gaan concurreren.” Topinstituut Wetsus bedacht al een andere oplossing.

Water is in het Regeerakkoord van Rutte 1 één van de speerpuntenop het gebied van innovatie. Maandag 18 en dinsdag 19 oktober vondin Leeuwarden het Wetsus Congres 2010 ‘The importance of know-howclusters in a globalizing world’ plaats. Wetsus is een technologischtopinstituut en heeft de ambitie om het internationalekennisknooppunt voor Europa te zijn op het gebied vanwatertechnologie. Nederland heeft op dit gebied veel te bieden,maar weet dit nog onvoldoende te vermarkten.

Philips Benelux topman Harry Hendriks gaf in zijn bijdrage aandat samenwerking tussen universiteiten, hogescholen,kennisinstellingen en het bedrijfsleven nog veel intensiever kan enmoet in Nederland.

Focus op innovatie

“Open innovatie is alleen mogelijk in goede samenwerking. Wehebben 14 universiteiten op een hele kleine ruimte. Dan moet jeniet met elkaar gaan concurreren.” Hendriks stelt dat Nederland watdat betreft nog veel kan leren van Singapore, waar samenwerking ookmeer wordt georganiseerd vanuit de overheid.

Deze lijn lijkt het huidige kabinet te hebben ingeslagen met deaankondiging van het instellen van Homogene EconomischeTopgebieden. Dit werd bevestigd door Menno Horning van AgentschapNL die stelde dat er vanuit de overheid meer focus komt op hetregionaal aanpakken van innovatie. Of dit ook tot meer regie gaatleiden is nog onduidelijk. Horning zei er wel bij: “De rol van deoverheid is in de eerste plaats het zorgen voor een prettigondernemersklimaat. Voorbeelden hiervan zijn de innovatievouchersen fiscale en financiële maatregelen.”

Geringe valorisatie

Op het congres merkte Horning tevens op dat de watersector inNederland is uitermate versnipperd is. “95% van de bedrijven in desector zijn klein,” aldus Horning. Zijn zorg is niet alleen datNederland multinationals mist op het gebied van water. Het echteprobleem is dat “de valorisatie van de sector gering is”. Volgenshem steekt dit enorm af tegen het uitstekende internationaal imagodat Nederland heeft op het gebied van water. Dit blijkt al uit hetfeit dat de hele wereldtop op het gebied van watertechnologie bijelkaar komt in Leeuwarden.

Het belang van innovatie is helder volgens Horning. Zijn visieis dat “door middel van innovatie Nederland zijn export kanverdubbelen op het gebied van watertechnologie”. Het vermarkten vantechniek en toepassingen op het gebied van water is iets waarinNederland nog kan groeien. Horning noemt als goed voorbeeld eenproject als de ‘Dutch Rainmaker‘. Eentechnologie om water te winnen uit lucht wordt nu toegepast in deVS voor het winnen van olie.

De lector 0,0

Een innovatieve stap om meer samenwerking en valorisatie totstand te brengen is het bedrijfsleven vragen lectoren aan testellen op hogescholen. Professor Cees Buisman, wetenschappelijkdirecteur Wetsus, is hiermee begonnen en legt ScienceGuide hetverschijnsel uit. “We noemen ze 0,0 lectoren en deze wordenvolledig betaald door het bedrijfsleven. Het gaat daarbij omonderzoeksonderwerpen die hogescholen niet zelf kunnen of willenbedienen.” Water is zo’n ‘niche-gebied’. Waarom hogescholen eenthema als dit niet zelf oppakken heeft met de grootte vanopleidingen te maken, vervolgt Buisman. Kleine opleidingen kunnenzich lectoraten niet permitteren. Het bedrijfsleven kan dit weldoen.

Inmiddels heeft Wetsus met steun van onder andere Vitens en hetWetterskip Fryslan al twee lectoren aangesteld bij Hogeschool VanHall Larenstein. Deze lectoren opereren op het gebied vanwatertechnologie, een belangrijke component in het landelijkinnovatieprogramma water. Buisman vertelt dat hedendaagse problemenin de watersector niet automatisch op de oude manier zijn op telossen. Toegenomen chemicaliën in het grondwater vragen bijhergebruik bijvoorbeeld om andere zuiveringstechnieken dan vroeger.Het is voor Nederland een uitdaging om hier technologisch eengidsland te blijven.

Wennen aan en omgaan met lectoren aangesteld vanuit hetbedrijfsleven vraagt wat incubatietijd op hogescholen, is deervaring van Buisman. Hij gelooft er echter wel in dat via de 0,0lectoraten hogescholen dichter bij het bedrijfsleven wordengebracht. Dit is de ‘missing link’ die wordt bewerkstelligd als hetgaat om valorisatie. Het streven van Buisman is om een landelijkdekkend netwerk te creëren van 0,0 lectoren op het gebied vanwatertechnologie. Deze samenwerking heeft bèta-techniek en dewatersector in Nederland echt nodig.

De eerste resultaten zijn al zichtbaar, vertelt Buismanenthousiast. “Steeds meer Hbo-studenten gaan voor een stage ofafstudeeropdracht naar een bedrijf in de watersector. En afgelopenmaand is eerste docent gepromoveerd via Wetsus in samenwerking metde NHL en de RUG. Zo werken we aan talentontwikkeling in de heleonderwijskolom.”