Kijken naar wat er wel kan

Nieuws | de redactie
14 oktober 2010 | De leraar van de toekomst zal nieuwe antwoorden moeten vinden op toenemende diversiteit in de klas. Lerarenopleidingen in het hbo en wo kunnen hier nog veel leren van het primair en voortgezet onderwijs, stelt Sui Lin Goei, lector Onderwijszorg bij Windesheim. “We moeten stoppen met het hokjesdenken en kijken naar wat een kind wel kan.” En Gasthoofdredacteur Ab van der Touw reageert.

De mythe van een verdraagzaam volk

Van der Touw: “Het betoog van lector Sui Lin Goei heefteen interessante insteek. Zij zegt in feite: kijk waar de kansenzitten bij mensen. Daarom pleit zij voor een anderemindset in scholen. Dat is niet altijd vanzelfsprekend inons land!

Wij kennen ook nu nog een behoorlijke hokjesgeest, dat zit eenbeetje in ons. Er is wat dat betreft wel een omslag merkbaar, ookin het onderwijs. Dat merken wij bijvoorbeeld bij ons werk met descholen en het hoger onderwijs bij Jet-Net en Eerst de Klas. Diehokjesgeest leefde bijvoorbeeld heel lang bij vrouwen en hunloopbanen in de bèta en techniek sectoren, zowel in de studies alsin de bedrijven.

Dat een meisje zo’n richting zou kiezen, of een vrouw daarnadaarin carrière wilde maken…dat kon echt niet. Er was gewoon sprakevan een actief ontmoedigingsbeleid. Dat was in andere landen, ookom ons heen, echt heel anders. Dat merken we nu nog.

Ik heb een CFO die uit Frankrijk stamt. Die verbaast zich eraltijd weer over hoe weinig vrouwen in ons land op goede plaatsenworden benoemd of een kans krijgen. “Wat is Nederland toch eenachterlijk land als het gaat om de positie van vrouwen!” zegt hijvaak. Daar denken we zelf natuurlijk anders over. De mythe van onsland als een zeer liberaal en verdraagzaam volk is sterk.Bijvoorbeeld omdat wij vrouwen openlijk achter de ramen latenzitten. Nou de Fransen zeggen dan: ‘maar dat is omdat jullietegelijk ook alles gereguleerd willen hebben, zelfs de prostitutie.Met ruimdenkendheid heeft dat niet zo veel te doen.’ Dat is eenvoorbeeld van dat kijken naar de waarheid achter de dingen die jevan Plato en de klassieke talen leert.”

Onderwijs is geen zorg

Sui Lin Goei is sinds eind september dit jaar lector’Onderwijszorg en Samenwerking binnen de keten’ op HogeschoolWindesheim. Het lectoraat richt zich zowel op het primaireleerproces van kinderen in de klas, als op de omgeving van hetkind. “Wij noemen het de schillen om het kind,” legt Goei uit. Deeerste schil gaat om de leerling in de klas, het omgaan metmedeleerlingen en de leraar. Vervolgens gaat het om de leerling inrelatie tot de schoolorganisatie er om heen, de tweede schil. Dederde en laatste schil betreft de leerling in relatie tot de buurt,de gemeenschap, en maatschappelijk werkers.

Goei is als lector onderwijszorg aangesteld om vooral onderzoek tedoen binnen de eerste schil om het kind, het primaire leerproces inde klas. Het gaat dan vooral om leerlingen die leerproblemenondervinden door dyslexie, ADHD, taalachterstand of culturelebarrières.

“Mijn onderzoek draait om de vraag hoe om te gaan met diversiteitin de klas zodat onderwijsdoelen worden gehaald. Het is in hetonderwijs daarbij anders dan in de zorg. Medici kijken naar wat erafwijkend is. Een diagnose stellen is vaak niet meer dan aangevenwat er niet naar behoren functioneert.” Volgens Goei schiet hetonderwijs niet veel op met die benadering. Immers, “je kunt dediagnose ‘dyslexie’ wel stellen, maar weet je dan wat je moetdoen?”

Een andere mindset

Na het stellen van een diagnose zitten ouders enonderwijspersoneel vaak met de handen in het haar. ‘Wat tedoen?’ Lector Goei adviseert niet te denken vanuit defecten ofstoornissen, maar te kijken naar het leerpotentieel van deleerling. Een diagnose is dan wel behulpzaam, maar niet leidend.Belangrijker is hoe de leraar inspeelt op de diversiteit die hij ofzij aantreft in een klas.

Haar onderzoek richt zich dan ook in eerste instantie op deperceptie van de leraar op de diversiteit in de klas. Hoe denkt eenleraar over de verantwoordelijkheid die hij heeft en de rol die hijspeelt in klassen met veel diversiteit? Denkt een leraar invloed tekunnen uitoefenen op het leerproces van kinderen met leerproblemen?”De antwoorden op deze vragen samen bepalen of een leraar zichcompetent voelt om klassen met veel diversiteit aan tekunnen.”

Omgaan met diversiteit is meer dan alleen kijken naar’probleemgevallen’. “Het gaat daarbij wel om beide kanten vande standaardverdeling. Niet alleen zij die extra zorg nodig hebben,maar ook leerlingen en studenten die juist meer uitgedaagd willenworden. De docent van de toekomst zal beiden moeten kunnenfaciliteren.”

Op basisscholen en middelbare scholen zijn al veel goedevoorbeelden van leraren die een modus hebben gevonden omdiversiteit niet als probleem, maar als kans te zien. Een concreteuitdaging voor de lerarenopleidingen is om deze goede voorbeeldenook te vertalen naar het curriculum zodat de docenten van detoekomst beter zijn toegerust op de toenemende diversiteit. Ook vandocenten in het HO vraagt dit soms een andere mindset.”Het hokjes denken zit er in het HBO en WO nog wel in.”

No child left behind

Kijken naar welk potentieel kinderen wel hebben en hetzoveel mogelijk bij elkaar houden van kinderen – het ‘inclusief’denken – heeft zijn oorsprong in de Angelsaksische wereld. Goei:”Je ziet echt een ontwikkeling in het denken van ‘problem-based’naar meer en meer ‘needs-based’.” Een concreet voorbeeld hiervan ishet No child left behind programma in de USA. “Eenverwijzing naar het speciaal onderwijs kost scholen gewoon gelddaar. Dan zorg je wel voor passend onderwijs.”

Het basisprincipe in de VS is ‘het is niet erg dat je iets hebt’.”Ik vind dat een heel interessant uitgangspunt en organiseer danook een onderwijsreis naar scholen in New York en omstreken.”Schoolbestuurders, docenten en beleidsmakers gaan twee weken langontdekken hoe er les wordt gegeven en doen daar opScienceGuide verslag van.

Met een Indonesische vader en een Chinese moeder past hetonderwerp diversiteit lector Sui Lin Goei bijzonder goed. Zij doetbovendien haar naam eer aan. Sui Lin betekent in overdrachtelijkezin: ‘de schakel die mensen verbindt’.

Wilt u meedenken en discussiëren met politici, docenten enstudenten over de docent van de toekomst? Kom naar het debatMeesterschap op maandag 1 november in Utrecht. U kunt zich <ahref=”/201009/uitnodiging-debat-meesterschap-.aspx”target=”_blank”>hier aanmelden.


«
Schrijf je in voor onze nieuwsbrief
ScienceGuide is bij wet verplicht je toestemming te vragen voor het gebruik van cookies.
Lees hier over ons cookiebeleid en klik op OK om akkoord te gaan
OK