Nederland op weg naar Top 5

Nieuws | de redactie

1 oktober 2010 | De overtuiging dat kennis de belangrijkste productiefactor is geworden, houdt stand. Maar op twee andere terreinen is de positie van Nederland niet zo comfortabel. De Top halen we niet zo maar. De Kennismonitor 2010 wijst op de snellere, relatieve achteruitgang ten opzichte van nieuwe kennisnaties als India en China en de kwetsbaarheid voor materiële tekorten, zoals die bij zeldzame metalen.

Op de eerste plaats blijkt het naïef om te denken dat alleen hetWesten bij machte is om op te klimmen in de waardeketen, zo meldtde nieuwe analyse van Nederland Kennisland. Opkomendeeconomieën zijn ook in staat om in immateriële assets teinvesteren; in het talent van de beroepsbevolking, en in de waardevan merken en van netwerken.

Zo natuurlijk is een ‘West-rest’ verdeling van hoogwaardigdenkwerk en laagwaardig productiewerk niet. De internationaleconcurrentie om kennisintensieve bedrijvigheid zal alleen maar gaantoenemen. Apple voelt het al aankomen. In de Chinese Apple Storesstaat inmiddels een aangepaste tekst op de T-shirts: ‘Designed inCalifornia. Made for China’.

Op de tweede plaats zijn we te gemakkelijk voorbijgegaan aan demate waarin de kenniseconomie afhankelijk is van materiëlehulpbronnen. Olie en andere fossiele brandstoffen weten we allemaalnog wel te benoemen. De rijkdom in Afghanistan niet. Toch komt devoor de kenniseconomie zo belangrijke infrastructuur plat te liggenals we geen toegang zouden hebben tot allerlei metalen. Met name dezogeheten zeldzame aardmetalen zouden Nederland aan het denkenmoeten zetten. De wereldmarkt voor die metalen wordt momenteelbeheerst door China, terwijl Europa arm is aan zeldzameaardmetalen.

We moeten ons meer aantrekken van de materiële afhankelijkheid diein de kenniseconomie bestaat. President Karzai heeft het albegrepen, de Chinezen trouwens ook. Niet-westerse economieënblijken steeds beter in staat om op volwassen wijze mee te doen bijhet creëren en toepassen van (complexe) kennis.

Het gemiddelde opleidingsniveau stijgt in landen als India enChina in rap tempo. In 2006 lag het aantal in dat jaarafgestudeerden in het hoger onderwijs in absolute aantallen in deEuropese Unie, VS en China ongeveer gelijk. De EU scoorde nog nethet hoogst, maar alle drie zaten net boven de 2 miljoen. In 2010stijgen deze aantallen in Europa en de VS naar ongeveer 2,5miljoen, maar in China verdubbelt het aantal afgestudeerden tot 4miljoen.

In 2020 zal China naar verwachting boven de 10 miljoenafgestudeerden hebben, waar de VS tegen de 4 miljoen zit en de EUnet boven de 3 miljoen. In haar laatste economische Vijfjarenplan(2006-2010) presenteerde de Chinese regering de slogan ‘From Madein China to Created in China’. China wilde niet langer slechts defabriek van de wereld zijn. Het aandeel van in China uitgevondenproducten moet groeien. Investeringen in onderwijs, onderzoek eninnovatie moeten elk jaar verhoogd.

Zelfs de creatieve industrie is gebombardeerd totsleutelgebied. Dat alles lijkt volgens plan uitgevoerd. Inmiddelsstaat China op de 2e plek met investeringen in R&D, achter deVS en legt het jaarlijks meer octrooien vast dan Duitsland.

U leest het volledige rapport Kenniseconomie Monitor 2010 hier.