De twee realiteiten van Rinnooy Kan
De
“Er zijn twee realiteiten tegelijk aanwezig. Elementen van dekennissector bewegen de verkeerde kant op. Daar zakken we weg ofpresteren en investeren niet wat we hadden voorgenomen te doen. Opandere punten zijn er markante prestaties. Die hebben wenadrukkelijk ook genoemd. Wat daar gebeurt dat mag bepaald gezienworden.”
Die twee realiteiten laat de KIA ook internationaal zien,Europees vooral. U geeft scherp aan hoe andere landen keuzen maken,juist nu in deze crisisfase, waar het gaat om kennisinvesteringenmet oog op het herstel en hun toekomstige positie. Wij wijzen opScienceGuide al langere tijd op wat bijvoorbeeld Kanzlerin Merkelen haar minister Schavan hier ‘
“Terecht. Duitsland heeft op dit punt grote beslissingen genomenen de feitelijke optelsom van die investeringen en acties is ooksubstantieel. Maar ook andere landen slagen er in hoge prioriteitte geven aan kennis en onderwijs. Maar we laten tevens ziendat sommige anderen dat in de crisis niet meer overeind weten tehouden. Dat zie je in Groot-Brittannië bijvoorbeeld nuonmiskenbaar gebeuren.
Het beeld is dus een mengelmoes van droevig, zeer droevig énpositief. Dat geldt voor heel de KIA-foto en daar moeten weconclusies uit trekken. Daarom vragen we niet alleen enkele extra’sin middelen en in aandacht, maar bieden ook een volledige inzet dieheeft laten zien dat het werkt, waar het werkt en hoe het rendeertvoor ons land.”
WC-eend en meetbare reslutaten
Frans Nauta was bij ons kritisch op het rapport vande KIA-coalitie. “Wij van WC-eend adviseren WC-eend” was zijn tochwat stekelige samenvatting van deKIA-foto.
“Dat beestje verraste mij een beetje. Het is echt niet zo dat wealleen maar meer van hetzelfde vragen! De KIA-partners leveren zelfeen bijdrage die aantoonbaar rendeert. En de prestatie-indicatorenzijn nu zo scherp, dat we elkaar ook echt kunnen en zullen houdenaan de realisatie van wat we afspreken.
Daar hebben de motie Hamer en de omarming van de ambitiedaarvan door het regeerakkoord van VVD en CDA ook een instrumentvoor gegeven nu. Dat moet u dan wel hanteren.
“Ik ben daarom ook blij dat zulke meetbare punten er nu zijn.Het vrijblijvende is eruit.
Waar we kunnen geven we aan, waar we staan of waar we heen gaanten opzichte van die concrete doelstellingen. Waar dat bij de Top-5van de wereld niet voldoende zeggingskracht zou hebben alsvergelijkingsmateriaal voor een klein land, hebben we daarvoor deTop-3 in Europa nu als concreter meetpunt aangenomen. Ook als jebijvoorbeeld op sommige punten de actuele prestaties meet aan hetgemiddelde van de hoogontwikkelde landen uit de OECD, geeft datinzicht in wat ons land toch minimaal zou moeten presteren. Dat gafal eerder wel eens een ontnuchterend beeld en een reden totactie.”
Waar speelt dat bijvoorbeeld?
“We stelden enkele jaren geleden vast dat Nederland bij debèta-instroom en de studieresultaten in de techniek onder datgemiddelde was gezakt. Anderen waren tegelijkertijd sterk inopmars, gingen ons snel voorbij. Daar is met kracht aan gewerkt. Wedoen het als land, zowel in hbo als wo, duidelijk beter. Dat zegtmij ook meteen dat onze boodschap moet zijn: houd de moed erin!”
Dat mag ook wel want er blijkt een pregnante min te zijn bijeen andere indicator. Het particuliere bedrijfsleven maakt de extrainvesteringen in R&D niet alleen niet waar, het gaat daar zelfsverder omlaag. Dat kan de overheid in tijden als deze nauwelijksblijven ‘compenseren’.
“Dat bleek de zelfde dag als de KIA-foto uitkwam uit nieuweCBS-cijfers. Je kunt wel enige punten aan geven over hoe dieinvesteringen zijn opgebouwd, maar dan nog is deze ontwikkelingniet positief. Halve excuses zijn niet meer dan dat en ze zijn geenredenen hier een pluspunt in te zien. “
Ik zeg ‘wacht even’
Dit steekt ook wel af ten opzichte van de uitkomsten op eenander punt. Dat betreft een thema waar juist het onderwijs veelkritiek op kreeg: de uitval. Daar is de verbeteringmarkant.
“Ja wat daar gebeurt, werkt dus. De scherpe schijnwerperdie daar op is gezet heeft geholpen. Dat was en is een naarpunt en het succes van de ‘aanval op de uitval’ is vrij markant tenoemen. Het kan dus best!
De bètatechniek impulsen, de uitval, het ondernemerschaponder jongeren, de prestatie van het onderzoek, dat zijn allemaalzeer wezenlijke punten waar de prestaties echt genoemd mogen wordenen die de KIA-foto ook duidelijk laat zien. We vragen daarom nietalleen iets, we bieden ook expliciet zaken aan die werken.”
De cijfers die de KIA-foto bijeen brengt over dekennisinvesteringen door het kabinet vanuit het regeerakkoordspreken niettemin boekdelen. Niet een netto min van 10 miljoen,zoals wel beweerd wordt door kabinetsleden, maar de bezuinigingblijkt vele honderden miljoenen te omvatten. Vooral door hetwegvallen van het FES gaat de lange termijn investering in kennisfors naar beneden. Dat is geen beleid als dat van AngelaMerkel…..
“Ik wil daar niet nu al conclusies aan verbinden. Iedereen weetdat het FES-besluit een flinke min inhoudt. Maar ik zeg ‘wachteven.’ Minister Verhagen is aan de slag, hij moet op zijn nieuwepost hier verdere invulling aan geven, zijn Bedrijvenbrief is inwording. Het is een minister met een stevige ambitie op zijnbeleidsterrein, dus ik raad aan even af te wachten en te bezienwaar hij mee komt.”
Ruimte bieden aan elkaar voor Veerman
Dat zal alleen al de moeite waard zijn nu het kabinet zijninnovatievisie wil koppelen aan de reactie op het Rapport Veerman.Wat zegt het voormalig lid van die commissie Alexander Rinnooy Kandaarover? Goed idee van Rutte en Verhagen?
“Ik ben zeer verheugd over het expliciete commitment van hetkabinet aan de aanbevelingen van ons advies. Daar is hetregeerakkoord ook helder over, een goede zaak vind ik dit. Wemoeten elkaar dus de tijd en de ruimte bieden dit nu ook echt waarte maken”
Voorzitter van die commissie, Cees Veerman, sprak op het’togaprotest’ de grote rede uit. Hem trof vooral een gebrek aanwaardering en steun van het kabinet voor de grote bereidheid vanheel het hoger onderwijs om met uw rapport voluit aan de slag tegaan. Hij prees in dat verband nadrukkelijk de studenten die overhun schaduw durfden te springen bij uw advies.
“Ik begrijp wat Cees Veerman bedoelt met zijn speech. Het zal ernu om gaan samen een route uit te stippelen waar het HBO en WO meeaan de slag kunnen. De invulling van de maatregelen en de aanpakmoeten nu voorop staan. Een goede invulling van de weg naar hetdoel waar we allen bovendien achter staan.”
Ik heb u niet in toga gezien in het historische cortègelangs de Hofvijver.
(lacht) Nee, ik had op vrijdagochtend iets anders: inmijn agenda stond de vergadering van het dagelijks bestuur van deSER en die moet ik nu eenmaal voorzitten.
