Nederlands onderwijs helemaal niet bergafwaarts
De laatste jaren is het beeld ontstaan dat het met hetNederlandse onderwijs bergafwaarts gaat. Er bestaan internationalevergelijkingen waarin Nederland op sommige vakgebieden minder goedpresteert. Maar volgens de Twentse onderwijskundigen Scheerens,Luyten en Van Ravens rechtvaardigen deze onderzoeken niet hetalgemene beeld dat het slecht gaat.
Zij legden verschillende nationale en internationale studies overonderwijskwaliteit uit de laatste 15 jaar naast elkaar. In Europascoren Nederlandse leerlingen nog steeds (ver) boven hetgemiddelde. Dit geldt ook voor allochtone leerlingen. Mondiaalliggen de prestaties iets lager, mede door de hoge scores vanlanden als Japan, Singapore, Korea en Taiwan.
Effect minder uitstroom naar het speciaalonderwijs?
Kritiek in politiek en media op de kwaliteit van hetonderwijs is vooral gericht op het voortgezet onderwijs. Maar juistdaar hebben de onderzoekers geen significante achteruitgang van deonderwijskwaliteit gevonden. Binnen het PO richt de kritiek zichvooral op het rekenen en daar inderdaad een lichte achteruitgang tezien is.
De cijfers wijzen ook op een (lichte) achteruitgang van deleesvaardigheid. Deze mindere prestaties kunnen het gevolg zijn vanhet feit dat in Nederland steeds minder kinderen naar speciaalonderwijs gaan. Opvallend is dat er in het Nederlandse onderwijs invergelijking tot andere Europese landen extreem veel verschillendevormen van voortgezet onderwijs bestaan (‘stratificatie’). Er zijnvooral veel opleidingen die direct tot bepaalde beroepen leiden.Bovendien moeten leerlingen al vroeg richtingkeuzes maken.
Meestal zijn dit indicatoren voor slechtere prestaties en meerongelijkheid. De hoge mate van stratificatie en selectiviteit inhet Nederlandse onderwijs belemmeren doorstroming naar hogerevormen van voortgezet onderwijs en deelname aan het hogeronderwijs. Ten opzichte van andere landen met een sterkgedifferentieerd stelsel doet Nederland het nog relatiefgoed.
1 miljard besteed zonder systematische analyses
Een punt van zorg noemen de ondezoekers de relatief groteautonomie van en in scholen. Zo moet volgens henkritisch onderzoek worden gedaan naar de effectiviteit vanonderwijsondersteuning. Hieraan wordt €1 miljard per jaarbesteed zonder dat er systematisch evaluatie plaatsvindt.
De reviewstudie ‘Perspectieven op onderwijskwaliteit’ is uitgevoerddoor Jaap Scheerens, Hans Luyten en Jan van Ravens (allenonderzoekers van het onderzoeksinstituut IBR van de UT) metmiddelen van NWO.
