De zwaarste sollicitatie ooit
‘Daniel Bell werd bekend met het boek ‘The End of Ideology'(1960), waarin hij voorspelde dat de grote ideologiën van de 19eeeuw, het kapitalisme en socialisme, niet meer in staat waren ommensen te mobiliseren en inspireren.
In ‘The Coming of Post-Industrial Society’ (1973) beschreef hijde tweede helft van de 20e eeuw als gekenmerkt door de overgang vaneen industriële naar een dienstensamenleving. Bell was één van demeest toonaangevende sociologen van de afgelopen eeuw. En, sindsdecember vorig jaar, mijn werkgever.
Schoonmaakster doet open
Begin december las ik de vacature: professor-emeritus DanielBell zocht een computerassistent. Hij heeft zijn leven lang overtechnologie geschreven, maar heeft nooit de moeite willen nemen omzich te bekwamen in de praktische kant ervan. Dus hij had iemandnodig die raad wist met zijn digitale archief, die hem kon helpenmet het ophalen van informatie en die mailtjes voor hem wildetikken.
Ik was gefascineerd door de vacature, heb erop gereageerd en benuitgenodigd. Aangekomen bij zijn huis, werd ik door zijnschoonmaakster opengedaan. Of ik even in de salon plaats wildenemen. Daar wachtte ik een klein kwartier in het decor van een langleven: volgehangen muren, goed gevulde kasten, hoge stapelsboeken.
Toen werd ik naar boven geroepen, waar ik tegenover DanielBell mocht plaatsnemen. Op de bank. Bell zat in zijn pyjamaachter zijn bureau.
Lichte zeden en toch een monarchie?
Wat volgde was de zwaarste sollicitatie die ik ooit hebmeegemaakt. Een uur lang durend spervuur van vragen. Waarom ik naarAmerika was gekomen. Waar mijn onderzoeksinteresse lag en (‘Oh,meritocracy?’) of ik wel wist waar dat woord vandaan kwam en wieMichael Young precies was. En of ik even kon uitleggen waarom juistNederland zulke lichte zeden kent, en waarom zo’n ‘liberaal’ landdan nog een koningshuis heeft. Enz., enz.
Ik was verbaasd, nee geschrokken, van zijn helderheid van geest.Van de scherpe vragen. Van zijn kennis van Europa, van Nederland,zijn beheersing van het Duits.
En de baan? Die kreeg ik ook nog. Omdat ik wist wie MichaelYoung was (Britse sociaal-democraat, oprichter van de OpenUniversiteit en een goede vriend van professor Bell). Of misschiensimpelweg omdat ik niet gillend was weggelopen bij hetsollicitatiegesprek.
Een slechte nacht voor de Kerst
Ik zou driemaal per week één tot twee uur langskomen aan huis.Hij zou mij tutoyeren, maar stelde het op prijs als ik hemprofessor Bell zou blijven noemen. Ja, hij was wat ouderwets: alser aan de telefoon gevraagd werd naar Daniel, was zijn antwoordsteevast ‘die woont hier niet’.
Bij het verlaten van het huis werd me gevraagd om even vooruit tebellen voordat ik langs zou komen op mijn eerste werkdag. Toen ikhem een paar dagen later aan de telefoon had, vertelde hij dat hijeen slechte nacht had gehad en werd ik verzocht een paar dagenlaten opnieuw te bellen. Zo ging het voort tot aan de kerst.
Toen hoorde ik dat hij in het ziekenhuis was opgenomen met eenlongontsteking. En vorige week bereikte mij het nieuws van zijnoverlijden. Ik zal hem nooit vergeten. De zwaarste sollicitatievoor een baan die ik nooit heb gehad.’
Jonathan Mijs
