Rectores UvA, UU en Leiden op de bres voor onderzoek
‘De Europese wetenschappers horen tot de meest productieve terwereld en hun onderzoek is van zeer hoge kwaliteit. Een gegeven isdat het zich concentreert in de regio’s waar het wordt ondersteunddoor langlopende nationale en Europese investeringen en isgekoppeld aan samenwerking met het bedrijfsleven.
Overheidsinvesteringen in onderzoek zijn van essentieel belang.Ze hebben een aanwijsbaar sterke maatschappelijke impact: op degezondheidszorg, bijvoorbeeld op de medische diagnostiek enop de ontwikkeling van therapieën die de gezondheid en de kwaliteitvan het leven verbeteren, alsook op de ontwikkeling van innovatievetechnologieën, onmisbaar voor de concurrentiepositie vanEuropa.
Simpel gezegd vormt onderzoek de basis voor Europa’sconcurrentiekracht. Hierbij spelen universiteiten en aanverwanteonderzoeksinstituten een leidende rol. Hun focus op fundamentelewetenschap legt de basis voor ontdekkingen en innovaties, en zijleveren het menselijke kapitaal dat bedrijven nodig hebben omsuccesvol te ondernemen.
Innovatie is een complex proces: er loopt geen rechte lijn vanfundamentele wetenschap naar nieuwe producten. Het komt maar zeldenvoor dat nieuwe kennis die ontstaat door een wetenschappelijkedoorbraak, direct praktische toepassingen geeft. Vaak is sprake vantoeval.
In 1975 isoleerden en reproduceerden Milstein en Köhler, tweewetenschappers van Cambridge University, de monoklonale antistoffendie het lichaam beschermen tegen lichaamsvreemde indringers. Numaken deze stoffen een derde van alle nieuwe farmaceutischebehandelingen uit; de markt beloopt inmiddels naar schatting 32miljard dollar.
De ‘ontdekking’ van recombinant DNA begon in de jaren zestig vande vorige eeuw letterlijk met een ongelukje, namelijk een gebrokenreageerbuisje. Toen de onderzoeker een kweek van een anderebacteriënstam leende van een collega, ontdekte hij dat dezebacteriën immuun waren voor het virus waarmee hij ze probeerde tebesmetten.
En zo kon Arber, een jonge wetenschapper aan de Universiteit vanGenève, een enzym identificeren dat met name viraal DNA in stukjesknipt. Hiervoor kregen hij en zijn collega’s in 1978 de Nobelprijsvoor de Geneeskunde toegekend. Deze ontdekking heeft de bestuderingvan de biologie op moleculair niveau in een stroomversnellinggebracht. En dit heeft weer geresulteerd in een technologie met eenenorme economische impact.
Drie elementen zijn van wezenlijk belang voor de Europeseconcurrentiekracht en welvaart op de lange termijn: hogeronderwijs, onderzoek en innovatie. De onderzoeksintensieveuniversiteiten in Europa kunnen als geen ander deze elementensamenbrengen. Grensverleggend onderzoek vereist ook geduld,doorzettingsvermogen én investeringen. De wereld blijft niet op onswachten. Zo investeert China binnen zijn universiteiten enspecialistische instituten fors in wetenschap en technologie. Hetland loopt op dit punt nu al ver op ons vooruit.
De rectoren van de League of European Research Universitieshopen dat de staatshoofden en regeringsleiders van de EU zichbewust zijn van het belang van langlopende en substantiëleinvesteringen in fundamenteel onderzoek voor de Europeseconcurrentiepositie en de maatschappij in het algemeen. Zij rekenenerop dat de Europese Raad dit in aanmerking neemt bij de besprekingvan het Communiqué van de Europese Commissie over de InnovatieUnie. Dit Communiqué zal de basis vormen voor het toekomstigeonderzoeks- en innovatiebeleid van de EU. Het zou voor de EU en delidstaten duidelijk moeten zijn dat hoogkwalitatief fundamenteelonderzoek hun aanhoudende en toenemende steun nodigheeft.’
Dymph van den Boom – Universiteit van Amsterdam
Paul F. van der Heijden – Universiteit Leiden
Hans Stoof – Universiteit Utrecht
–Over de positie van de Europese universiteiten heeft de EUAeveneens een gezamenlijk statement uitgebracht ter gelegenheid vande Brusselse top over de Innovatie Unie: “Europe needs ‘SmartPeople for Smart Growth’.” Dat leest u
–Kanselier Angela Merkel kwam in dit verband met een gedurfde
Volgens het bekende principe van twee stappen vooruit, éénachteruit heeft zij die voorzet niet meteen door kunnen druken,maar wel geregeld dat Raadspresident Van Rompuy en ECB-chef Trichethet nader uitwerken voor de volgende Eurotop. Eppur simuove, kortom.
