Linkse HO-meerderheid met PVV weer actief

Nieuws | de redactie

14 maart 2011 | In de Tweede Kamer bestaat de facto een 'linkse meerderheid' op het terrein van het HO-beleid. Dat bleek al bij de kritische benadering van Zijlstra's beleid rond Inholland. Nu is deze ook actief bij de inperking van de onderwijsvrijheid in het HBO als geheel. De daarbij ontstane gelegenheidscoalitie is minder vreemd dan gedacht.

De PVV ondersteunt bijvoorbeeld de lijn van D66, zodra het gaatom typisch paarse thema’s als de bestrijding van de verzuilingin het onderwijs. Niet vergeten moet worden dat fractieleider,partijvoorzitter en enig lid Geert Wilders een adept is van de VVDuit de paarse jaren onder Bolkestein. Hij is linksliberaler danvelen vermoeden, anders gezegd. 

Boris en Geert

Dat blijkt ook nu weer. De PVV heeft de oppositie terlinkerzijde aan een meerderheid geholpen bij de motie-Van der Ham, waarin de regering gevraagdwordt een voorstel in te dienen dat alle onderwijsinstellingengelijkelijk ‘dwingt’ tot openbaarheid over hun activiteiten via debesteding van collectieve middelen. D66-woordvoerder Boris van derHam noemde als overweging “dat bijzondere onderwijsinstellingenthans een beroep (kunnen) doen op de onderwijsvrijheid om geen, ofmaar beperkte, transparantie te geven over de besteding vanmiddelen” en “dat ook bijzonder onderwijsinstellingen wordengefinancierd van gemeenschapsgeld en transparantie van bestedinghierbij vanzelfsprekend dient te zijn.”

Daarbij wordt dan vaak gesteld dat instellingen zich verschuilenachter hun confessionele signatuur en dat hieraan een eind gemaaktzou moeten worden. Feitelijk is in het HBO iets anders aan de orde:er zijn alleen maar ‘bijzondere instellingen’ in het kader van deversterking van de autonomie van het hoger onderwijs. Openbarehogescholen zijn in de loop der jaren omgevormd tot bijzondere,neutrale instellingen.

Fortuyn, SP en De Jager

In het licht van de trend naar hercentralisatie van toezicht en’transparantie’ wordt in zowel meer populistische kringen als inprimair paarse kringen een analoog discours gehouden. Men wil een grotereopenheid opleggen met een beroep op de openbaarheid die de inzetvan publieke middelen zou vereisen. Dat mengt zich vervolgens metbetogen van afkeer en wantrouwen tegen ‘leemlagen’ en’management’. De anti-liberale HO-visie van de SP vindt langsdeze lijn bij de PVV om ideologische herkenbare redenen steun. Eenzekere nostalgie naar het ‘onderwijs van vroeger’ – waar Fortuynook al aan appelleerde – verbindt hen, samen met een grote scepsisen afkeer tegenover de bestuurlijke elite en instituties waar dezezijn nefaste werk verricht: CvB’s, EU, koepels, polderorganen,adviesinstanties, denktanks en culturele instellingen.

Voor VVD en CDA is dit erg lastig, zo blijkt nu opnieuw. DeHO-beleidspunten zijn niet in het gedoogakkoord opgenomen, zodat dePVV nergens aan gebonden is. Alleen de algemenebezuinigingsmaatregelen vallen onder de gedoogafspraken. En dat ishier eigenlijk vervelend, zoals de voorbije weken al bleek uitonder meer de opmerkingen van minister De Jager over HO-bezuiningingen. VVD en CDAkunnen de SF-ingrepen en studiesucces-stimulansen maarmoeilijk als bezuinigingen presenteren. Dan staat feitelijkvast dat in het (hoger) onderwijs zeer zwaar gesneden moet wordenvolgens het regeerakkoord en dat hebben zij steeds metklem ontkend.

En zo kunnen de linkse en paarse oppositiepartijen elkaar vindenen hun geestverwant binnen de coalitie, gedoogpartner PVV,regelmatig losweken. Dat belooft nog wat voor de debatten in de Senaat.