Nederland vertroetelt dictator Belarus
“Volstrekt onaanvaardbaar in het Europa van deze eeuw.” Dieheldere taal van minister Rosenthal over het gedrag van detiran in Minsk, president Loekasjenko van Belarus, kan nietverhullen dat Nederland in dat land verwikkeld is tot in dehaarvaten van de macht en de economie. Sterker nog, op 21 juni 2007klopte Loekasjenko zich op de borst dat zijn gesprek mettopexecutives van ABN Amro bewees hoe goed hij het wel niet deed:”Het feit dat u een open samenwerking met ons land heeftontwikkeld, demonstreert zonneklaar dat het allemaal niet zohopeloos is hier als sommige Westerse media berichten.”
Kort daarvoor had hij zijn herverkiezing gemanipuleerd en derepressie met volle kracht aangejaagd. Loekasjenko had alle redenenzo content te zijn over zijn Hollandse vrienden. Hij had slaanderuzie gekregen met zijn beschermheer in Moskou, president Poetin,omdat hij diens Gazprom niet alles wilde schenken wat deze eisteaan toegang en greep op de Wit Russische gas- en oliebelangen endoorvoernetwerken. Wie bemiddelde en bedacht het compromis? Wiefinancierde de deal tussen Gazprom en Beltransgaz? U raadt hetal?
Tussendoor financierde ABN Amro ook nog de modernisering vanLoekasjenko’s raffinaderijen. Allemaal miljardenklussen en leningenwaardoor onze staatsbank nu zelf ‘aan het gas hangt’ van de voor-en tegenspoed van de dictator en zijn omgeving.
Handelsnatie Nederland is zo opgeklommen tot exportpartnernummer 2 van Belarus. Alle reden dus om eens na te denken wie onzevrienden zijn en welke impact wij in Minsk kunnen hebben. Of welkeimpact de tiran in Minsk op ons kan hebben. ANB Amro baas GerritZalm zal zich toch ook niet echt senang voelen. Eerst aan de slagbij Scheringa en nu de financiële partner bij Loekasjenko…
De Kamerleden Van Bommel en Gesthuizen (SP) hebben de regeringin uitvoerige vragen om feitelijke gegevens en conclusies gevraagdover deze zaken. U leest deze vragen
Update: Reactie kabinet
Het antwoord van Rosenthal, mede namens de ministers vanFinanciën en EL&I, liet niet lang op zich wachten. Maar echtduidelijker wordt het er niet op. Volgens de minister vanBuitenlandse Zaken heeft het kabinet geen inzicht in decommerciële activiteiten van de Belarussian Oil Company, Gazprom ofShell in Wit-Rusland. ‘Hetzelfde geldt voor de activiteiten vanNederlandse banken ter plaatse. De Staat heeft geen rol gehad in dehier genoemde projecten en activiteiten, ook niet via hetverschaffen van exportkredietverzekeringen. Ik kan de informatie inde vragen (1 tot en met 9) dan ook niet verifiëren ofaanvullen.’
Rosenthal stelt dat de aandeelhoudersrol van de Staat hierbijgeen rol speelt. Bovendien zijn bij de verdeling van de ‘oude’ ABN AMRO in 2008 de meeste buitenlandse activiteitenbij Banco Santander en Royal Bank of Scotland terechtgekomen. ‘ABNAMRO Group heeft uit eigen beweging laten weten niet meer betrokkente zijn bij deze activiteiten uit 2007 en eerder in Wit-Rusland.Voor de activiteiten die wel bij ABN AMRO Group N.V., de huidigestaatsdeelneming, zijn ondergebracht, geldt hetondernemingsrechtelijk beginsel dat de aandeelhouder zich nietmengt in operationele beslissingen. De wijze waarop hetaandeelhouderschap wordt ingevuld is […] zakelijk, marktconform engescheiden van andere overheidsbelangen.’
Wel wordt in de antwoorden op de Kamervragen bevestigd datNederland na de Russische Federatie de tweede handelspartnerin termen van export is voor dictator Loekasjenko. Maar het hoe enwat hiervan is ook voor de minister nogal vaag. ‘Bij deze uitvoervanuit Wit-Rusland gaat het vermoedelijk om transito-stromen vanRussische olie en gas dat via Wit-Rusland, al dan niet met tankersvia de Baltische Zee (olie) of via pijpleidingen (gas) wordtuitgevoerd en Nederland bereikt. Omdat deze olie- en gasproductenniet oorspronkelijk uit Wit-Rusland komen maar veelal gekocht zijnin Rusland, kunnen deze stromen niet in de Nederlandse statistiekenteruggevonden worden met Wit-Rusland als land van origine.’
‘Welke specifieke bedrijven hierbij betrokken zijn, valt om diereden, maar ook om redenen van vertrouwelijkheid van commerciëlegegevens, niet nader aan te geven’, legt Rosenthal uit. Maar mochter sprake zijn van dat het Wit-Russischeregime aanspraak maakt op financiële steun vanuit de EU en(Europese) financiële instellingen, dan komt Rosenthal inactie. ‘Indien de situatie daar aanleiding toe geeft, zalNederland met EU-partners spreken over mogelijke verderemaatregelen.’ Want over een zaak is Rosenthal nunogmaals uiterst stellig: ‘het gedrag van de Wit-Russischeautoriteiten is volstrekt onaanvaardbaar in het Europa vandeze eeuw’.
