Vlaams HO in verzet
Vlaanderen ziet de bui al hangen. De langstudeerboete, deverlangens van de universiteiten naar het afschaffen van de SF endesnoods het doorvoeren van een instroombeperking zijn even zo veleincentives voor Nederlandse studenten om hun geluk bij dezuiderburen te beproeven. “Over welke aantallen gaat het? Stel datvijftien procent van de kandidaat-studenten uit de boot valt. Danspreken we over tienduizenden jongeren. Dat wordt echtproblematisch,” siddert rector Alain Verschoren van de UniversiteitAntwerpen en voorzitter van de VLIR, de Vlaamse VSNU, nu al.
Die schrik is niet onbegrijpelijk, als men leest, datUvA-voorziter Karel van der Toorn bijvoorbeeld niets
De minst getalenteeren naar Vlaanderen?
De Vlaamse instellingen vrezen om te beginnen, dat in ons landonvoldoende bevonden aspirant-studenten zich en masse bij hen gaanmelden. Het geringe inschrijvingsgeld is daarbij een extraattractie. “De eerste vraag die rijst is: hoe gaan ze [deNederlandse universiteiten] selecteren,” vraagt de vice-rector vande KU Leuven, Ludo Melis zich af tegenover ‘de Standaard’.”Wellicht zal het op de prestaties in het middelbaar gebaseerdzijn. En dan dreigen de minst getalenteerde jongeren een uitwegnaar Vlaanderen te zoeken. Zij zijn voorstander van eenfinanciering per project, niet per student. Dan is het natuurlijkvoordelig als je hun aantal kunt drukken.”
Deze instroom gaat op termijn veel kosten, terwijl het rendementniet al te hoog zou zijn, zo vreest men. Nederlandse studentenkunnen bovendien niet geweigerd worden. Voor Geneeskunde bestaat erwel een toegangsexamen. Het effect zou zijn dat bij eeninschrijvingsbekostiging de opbrengst eerst aantrekkelijk lijkt,maar deze vervolgens een ‘camel nose effect’ krijgt. “Eenvergiftigd geschenk” zouden de Nederlanders daarmee uitdelen, aldusMelis.
De VLIR vreest daarmee een door de ‘oranje golf’afgedwongen tariefsverhoging. De Vlaamse student zou dan meercollegegeld moeten gaan betalen om de toestroom uit Nederland tehelpen bekostigen. De denklijn van de VSNU en de consequenties voorde buurlanden wil rector Verschoren dan ook niet zo maaraccepteren. “Als dit erdoor komt, moeten Vlaanderen -en ook Europa- reageren.” De universiteiten gaan daar ook de Vlaamse regering enminister Pascal Smet hierbij inschakelen.
Zo bont als Nederland
In de kern achten zij de manier van omgaan vanuit Nederland metde verworvenheden van het Bologna-stelsel niet zo chique, om geenergere termen te gebruiken. Door ‘Bologna’ en ‘Leuven’ is eenEuropese hoger onderwijs ruimte ontstaan, waarin mensen en kennisveel flexibeler kunnen uitwisselen. Het is daarbij natuurlijk nietvoorzien dat een lidstaat die ruimte benut om studenten bij deburen achter te laten. Daar vallen woorden over als ‘pervers.’ ‘Alséén lidstaat het zo bont maakt als Nederland, krijgt dat proces weleen wrange bijsmaak,’ meldt ‘de Standaard’ als de gedachte die nuin Vlaanderen rijst.
Hoe ver vertegenwoordigers van het Nederlandse WO zouden willengaan in hun taboedoorbreking doet de Vlamingen dan ook schrikken.”De toegankelijkheid van het hoger onderwijs is voor mij zeerwezenlijk, zelfs heilig. Dat is een zeer gevoelig onderwerp voorstudenten en ook voor mij,” aldus Van der Toorn. Die voegt erechter meteen aan toe: “Maar als er geen maatregelen komen om degroei van het aantal studenten te bekostigen, dan wil ik deminister toch graag confronteren met de consequenties daarvan.”
Het welbewust inperken van de toegankelijkheid van het hogeronderwijs is een beleidsvisie die bij de Vlaamse collega’s van deVSNU weinig sympathie ondervindt. “De toegang beperken en dekostprijs van studeren optrekken, dat is wel heel ondemocratisch,”briest de Leuvense vice-rector Melis.
