Werken houdt slim
Het nieuwe onderzoeksrapport ‘Depreciatie van menselijkkapitaal’, van het Researchcentrum voor Onderwijs en Arbeidsmarkt(ROA) gaat in op de ontwikkeling van menselijk kapitaal gedurendede levensloop. In het onderzoek wordt vooral gekeken naar deontwikkeling van dit menselijk kapitaal na een loopbaanonderbrekingvanwege zorgtaken of een periode van werkloosheid. Het meesteeconomisch onderzoek naar menselijk kapitaal gebruikt loongegevensals indicator.
Behalve die gegevens en de arbeidsparticipatiekans, analyseertdit onderzoek ook testen van de basisvaardigheden op gebied vantaal, tekstbegrip en rekenen (‘de functionele geletterdheid’),geheugentesten en de subjectieve inschatting van de eigenkennisontwikkeling.
Snelle afname van geletterdheid na 40
Opmerkelijk is dat de functionele geletterdheid al na hetveertigste levensjaar significant achteruit gaat. Daarbij is deafname in de functionele geletterdheid bij de 40-49 jarigen in tienjaar tijd bijna even groot als het verschil in functionelegeletterdheid tussen middelbaar en hoogopgeleiden. Dezeachteruitgang gaat extra hard als iemand enige tijd uit hetarbeidsproces is gestapt.
Daar staat tegenover dat men bij het ouder worden op het werkandere vaardigheden benut. Dit wordt weerspiegeld in de door deonderzoekers ontwikkelde maatstaf voor kennisontwikkeling. Dekennisontwikkeling blijft positief tot op een leeftijd van ongeveer58 jaar, maar het neemt wel steeds minder toe met het stijgen vande leeftijd.
De ontwikkeling van het kennisniveau van werkendencorrespondeert met de loonontwikkeling over de leeftijd. Ditbetekent dat het hogere gemiddelde loon van ouderen ten opzichtevan jongeren in lijn is met hun hogereproductiviteit.
De negatieve kant van deeltijd
Deeltijdwerken in kleine banen (minder dan 28 uur) blijkt eensterk negatief effect te hebben op de kennisontwikkeling.Werknemers met een grote deeltijdbaan (28 tot 32 uur) verschillenqua kennisontwikkeling echter niet van voltijdwerkers. Eenbelangrijke conclusie van het onderzoek is ook dat het volgen vanscholing belangrijk is voor het op peil houden van iemands kennisen vaardigheden. Cursusparticipatie remt de kennisafnamesignificant.
De participatiedip bij vrouwen rond het krijgen van kinderen kanin dit opzicht dan ook leiden tot het verlies van menselijkkapitaal, waarschuwen de onderzoekers. Wie langer inactief is, komtmoeilijker aan een baan en als dat wel lukt, gaat het vaak om eenlager beroepsniveau.
Kansen van vrouwen
Als vrouwen voor de inactieve periode al een aantal jarenarbeidsmarktervaring hebben, corrigeert dat het negatieve effectvan een loopbaanonderbreking. “Dit is een interessante bevinding,omdat het suggereert dat de vaardigheden die opgedaan zijn in devorige baan niet geheel verloren gaan, indien vrouwen zich voor eenal dan niet langere tijd terugtrekken uit betaalde arbeid om voorhun kinderen te zorgen”, zeggen de onderzoekers.
Tot slot blijkt uit de analyses dat ontslag ombedrijfseconomische redenen de kans op werk in de toekomstverkleint. Vanuit de literatuur wordt aangenomen dat bijbedrijfseconomisch ontslag geen sprake is van een selectieproces opbasis van de relatief lage productiviteit van de ontslagene.Wanneer ontslag via het UWV of na een faillissement tot stand komt,heeft dat twaalf maanden later echter nog negatieve gevolgen voorhet loon.
