Data delen moet in wetenschap

Nieuws | de redactie
27 mei 2011 | Wetenschappelijk onderzoek kan meer opleveren als de ruwe gegevens en datasets openbaar worden. Dat bleek tijdens de Open OnderzoeksData Dag van SURFfoundation. Dit speelt in op de Digitale Agenda van ELI, met aanbevelingen voor onderzoekers, instellingen en uitgevers om een einde te maken aan de wegwerpcultuur in de wetenschap.

 

In zijn keynote benadrukte Jan Luiten van Zanden, hoogleraargeschiedenis van de wereldeconomie aan de UU, dat het toegankelijkmaken en delen van data een belangrijkere plek moet krijgen in dewetenschapsbeoefening.  Voor hem is het business as usual omte werken met gespecialiseerd hubs en internationale ‘collabs’waarin op gestandaardiseerde wijze kennis wordt verzameld enbeschikbaar gesteld. “Ik doe onderzoek naar de ontwikkeling vanrijk en arm in de wereldeconomie de laatste 1000 jaar. Dan kun jealleen als groep, als gemeenschap, alles weten.”

Gij zult uw data niet verspillen

Het ordenen en openbaren van gegevens en datasets is eentijdrovende bezigheid waar binnen de onderzoekswereld te weinigaandacht wordt besteedt. Een kwalijke zaak, vindt ook Luiten vanZanden. “Ik gebruik drie argumenten om collega’s ervan teovertuigen hun data niet weg te gooien. De eerste is het morele’Gij zult uw data niet verspillen’, dat hoort niet. Daarna houd ikze het perspectief voor dat delen van data kan leiden tot nieuwepublicaties die mogelijk worden gemaakt door samenwerking metelkaars data. Hergebruik kan bijzonder efficiënt zijn en het latenverdwijnen van datasets een forse kapitaalvernietiging.”

“Een belangrijk derde argument is dat het disciplinerend werkt.Via een Data Availability Policy moeten we de regels van het spelaanpassen aan nieuwe technologische mogelijkheden. Elk artikel moetgepaard gaan met het beschikbaar maken of een publicatie vanonderliggende data. Hier vergroot je de transparantie vanresultaten mee en vergemakkelijk je peer review processen enmeta-analyses.”

Oppassen voor versnippering

Onlangs maakte minister Verhagen van EL&I al bekend opendata te omarmen in zijn Digitale Agenda. Dit tot tevredenheid vande aanwezigen van de Open OnderzoeksData Dag, al moest Ron Dekker(directeur Instituten NWO) bekennen dat hij Verhagens wens om eennieuw Kenniscentrum Open Data op te zetten met enigeterughoudendheid ontmoette. “Volgens mij bestaat zo’n centrum al,denk aan het nieuwe E-Science Center of DANS dat nu meer dan 16.000databestanden in huis te heeft, waarvan de helft vrij toegankelijk.Waar het om gaat is dat we moeten oppassen voor versnippering bijzulke datarepositories.  Hier geldt dat schaalvergroting leidttot meer efficiency.”

Ook voor de KNAW is open data ernst, verklaarde Theo Mulder,directeur Onderzoek van de academie. “Het openbaren van gegevensdraagt bij aan de legitimiteit van het onderzoek en hetwetenschapsbedrijf. Wij hebben ieder KNAW-instituut opdrachtgegeven om een datanotitie te schrijven. Wat doen ze of beogen zeom een open databeleid te verwezenlijken? Een probleem waar we hetoverigens te weinig over hebben is dat je met open data ook opensoftware nodig hebt. Als je niet beschikt over dezelfde software isde data vaak niet repliceerbaar.”

Niet openbaar = niet klaar

Naast zulke Open Software zullen er nog meer hobbels moetenworden weggenomen. Uit de paneldiscussie bleek dat onderzoekersmeer waardering wensen te krijgen voor hun data en betereondersteuning bij het deponeren van hun data. Hierin is eenbelangrijke rol voor de instellingen weggelegd. De slotconclusievan de Open OnderzoeksData Dag was van Barend van der Meulen, hoofdScience System Assessment van het Rathenau Instituut: “Nietopenbaar is niet klaar.”

De lijst van Surf met aanbevelingen voor NWO, KNAW, VSNU,instellingen en uitgevers betreft toegang tot data vindt u hier.

Meer over de Open OnderzoeksData Dag vindt u hier.


«
Schrijf je in voor onze nieuwsbrief
ScienceGuide is bij wet verplicht je toestemming te vragen voor het gebruik van cookies.
Lees hier over ons cookiebeleid en klik op OK om akkoord te gaan
OK