Met Angelina Jolie in helikopter
Als voormalig leidinggevende binnen Defensie heeft Ton Strikverschillende rampgebieden van dichtbij meegemaakt. Hij was inPakistan vlak na de aardbeving. Hij was betrokken bij hulpverleningin New Orleans na ‘Katrina’. “Er zijn 500 academische masters inhumanitaire hulpverlening. Studenten lezen dikke boeken, schrijveneen mooi concept en dan komt er een tsunami….. Wat doe je dan?”
Medewerkers van hulpverlenende NGO´s in de hogeremanagementfuncties zijn uiteraard veelal academici. Maar ook in delagere managementfuncties tref je hen aan. Eenverhouding die niet klopt aldus Strik. ”In elke bedrijfstak ziteen hele normale opbouw van verschillende niveaus, maar bij dehumanitaire hulpverlening is dat niet het geval. Stenden richt zichdaarom op dat middenblok van de HBO-er.”
Omgaan met leven en dood
Op dit moment is er in heel de wereld nog geen hogereberoepsopleiding in de humanitaire hulpverlening vertelt Strik.”Het wordt nog heel erg als een roeping gezien. Dat is het ook,maar het is ook gewoon een vak.” Op dit moment wordt er op Stendenal een minor Humanitarian Assistance Management aangeboden, maarhet is de bedoeling op termijn ook een volledige opleiding vorm tegeven.
Een belangrijk aspect van een dergelijke studie zit hem volgensStrik in de voorbereiding van jonge professionals op het werken ineen rampgebied. “Het kunnen omgaan met dood en leven en metzelfredzaamheid” en “het afstand kunnen nemen van bepaaldesituaties”. Strik geeft het voorbeeld van hoe er in het leger metPosttraumatische Stress Stoornissen (PTSS) wordt omgegaan.
“Het uitvalpercentage bij medewerkers van NGO’s is heel hoog.”Er moet dus in een vakopleiding als Humanitarian AssistanceManagement ook aandacht komen voor het psychische aspect van werkenin een rampgebied vindt Strik.
Helicopter met Brad Pitt in plaats vangewonden
“Je moet ook wel dingen van je af kunnen zetten in dit werk. Alsje te zeer focust op dat ene kind dat ligt te sterven, dan loop jehet risico dat je 50 anderen niet meer kunt redden.” schetst deStenden-lector de werkelijkheid van een vluchtelingenkamp. “Danword je zelf een probleem in plaats van dat je anderen helpt” Ookeen bepaalde mentale hardheid is dus wel gewenst en die leer jeniet in een academische master is Strik van mening.
Naast mentale hardheid is logistieke organisatiekwaliteit enleidinggeven ook een vereiste waar het in de humanitairehulpverlening nogal eens aan ontbreekt. “Met een theoretischeopleiding heb je wel het plaatje, alleen in de praktijk is hetaltijd anders. Je krijgt in zo’n master wel de goede conceptengeleerd, maar het blijft vooral een theoretische exercitie.”
En dat het in de praktijk altijd weer anders loopt dan wat detheorie leert, daar heeft Ton Strik genoeg voorbeelden van. “Toenik in Pakistan was, was het een dagelijkse uitdaging om de weinigbeschikbare helicopters goed in te zetten. Op een dag komen er tweehelikopters aan in het vluchtelingenkamp. Uit de één kwam Brad Pitten uit de ander Angelina Jolie. En dat terwijl je met diehelikopters ook gewonden kunt vervoeren, voedselpakketten kuntbrengen of wat dan ook. Ik weet, ze zijn ambassadeurs (van deVN-vluchtelingenorganisatie – red.) en ze trekken in korte tijd hetbroodnodige geld aan. Maar je staat toch raar te kijken. Hoe ga jemet zo’n situatie om?”
Wanneer wordt humanitaire hulp,ontwikkelingshulp?
Hoewel er bij sommige NGO’s zelf, maar zeker niet bij alle, nogterughoudend wordt gereageerd op de onderwijsplannen van Stenden,is er vanuit andere hoeken genoeg draagvlak. “Vanuit bijvoorbeeldBuitenlandse Zaken en andere instanties is men geïnteresseerd enbereid onze opleiding te ondersteunen. De hele infrastructuur vooreen dergelijke opleiding zelf opbouwen is zeer kostbaar, dus is hetverstandig als wij gebruik kunnen maken van hunvoorzieningen. Zoals het Mine Awareness Centre in Reek. Ik vind datiedereen die iets in de humanitaire hulpverlening wil gaan doen,daar minimaal één keer naar toe moet.”
Strik legt voor de duidelijkheid nog maar eens uit dat ook destudie binnen het lectoraat zich specifiek richt op de humanitairehulpverlening en niet op ontwikkelingshulp. Een wezenlijk verschilmaar de verbinding is minstens zo belangrijk.
“Wanneer gaat humanitaire hulp over in ontwikkelingshulp?Wanneer draag je de verantwoordelijkheid weer over aan de bewonerszelf? Er is een gebied in de bergen in Pakistan waar de VN nu al 35jaar eten brengen! In die lange periode moet er toch iemand zijndie zich er over heeft gebogen en er een oplossing voor bedenkt.Een professionele hulpverlener zou die persoon kunnen zijn.”
Nergens ter wereld
“Meerdere partijen zijn bereid met Stenden te praten over deinvulling van de opleiding. Als je zo’n idee hebt wil je gelijk aande slag, maar de realisatie daarvan gaat soms langzaam”, zegt TonStrik. Het liefst zou hij direct beginnen met deopbouw van de opleiding. Want er is duidelijk behoefteaan naast de reeds bestaande master en academische opleidingen.Stenden bereidt zich voor een opleiding aan te bieden waarin juistpraktijk en theorie met elkaar worden gecombineerd.
De vraag is dan wel of er, afgezien van dekwaliteit, daadwerkelijk behoefte is ‘in de markt’aan een extra opleiding. “Dat is bij de opleiding HumanitarianAssistance Management zeker het geval, want er is nergens inde wereld een HBO-opleiding op dit gebied.” Maar waarom zou dezeopleiding er dan juist bij Stenden moeten komen? Welk profielvan de hogeschool biedt dit zwaartepunt de ruimte? “Deopleiding Humanitarian Assistance Management sluit goed aan bij demissie en visie van Stenden. Zij past prima in ons concept vaninternationalisering van het onderwijs”.
