Werkgevers willen steviger agenda van OCW en EL&I
De zorg is ingegeven door een gevreesde optelsom van ingrepenvan de SF-afschaffing in de masterfase, de langstudeerboete,beperkingen en andere selectievormen die studenten zouden kunnenafschrikken. Men wil ook nadrukkelijker betrokken worden bij deinvulling van dit sort beleid en bij de uitwerking o het niveau vanhet stelsel, de sectoren en de instellingen.
Integrale agenda nodig
“Het bedrijfsleven maakt echter wel zich zorgen over de effectenvan verschillende maatregelen (sociaal leenstelsel in demasterfase, collegegelddifferentiatie) op de bétatechnici. VNO-NCWen MKB-Nederland pleiten er, evenals de topsectoren, voor om op ditterrein een integrale human capital agenda vorm te geven waaraanook het bedrijfsleven een bijdrage kan leveren,” zo eindigt hetcommentaar van Wientjes c.s. op de voorstellen van Zijlstra.
Dit pleidooi is opmerkelijk, omdat diens agenda moeilijk anderkan worden gezien als een pur sang ‘menselijk kapitaal agenda’. Dewerkgevers zijn daar dus niet in elk opzicht gelukkig mee. Tevensis duidelijk dat de werkgevers een onvoldoende afstemming tussenOCW en EL&I op dit terrein vrezen.
Bij de rapportages van de topteams aan minister Verhagen zijn alvoorbeelden van deze nadruk op een aanpassing van het beleidgegeven. Oud-Shell topman en CDA-Eerste Kamerlid Rein Willemspresenteerde in zijn topteam Chemie analyse een uitvoerige opzetvan een noodzakelijk geachte versterking van zo’n Human CapitalAgenda, zoals deze voor de periode 2008-2011 in werking wasgezet.
U leest dat betoog uit het topteam Chemiehieronder.
Human Capital Agenda Chemie 2008 -2011
In het kader van Businessplan Chemie is in 2007 een HumanCapital Agenda (HCA) Chemie opgesteld. De Human Capital AgendaChemie is een georganiseerde, structurele samenwerking tussen hetbedrijfsleven en het onderwijs en moet zorgen voor een grotereinstroom naar beroeps- en hoger onderwijs en voor beterearbeidsperspectieven. Hierbij speelt het bedrijfsleven een crucialerol.
De Human Capital Agenda Chemie heeft de afgelopen jaren opverschillende manieren het menselijk kapitaal in de chemieversterkt. Zo wordt door verschillende projecten de aandacht voorchemie in het onderwijs verbeterd. In 2008 openden bedrijven in zesregio’s verspreid over Nederland hun deuren voor VMBO-leerlingenzodat zij een beter beeld krijgen van werken in de procestechniek.Inmiddels heeft dit evenement een landelijke dekking bereikt.
Ruim 20.000 leerlingen in het primair onderwijs hebbengeëxperimenteerd met chemie en meer dan 3000 docenten hebbengebruik gemaakt van les -en promotiematerialen ontwikkeld doorStichting C3. In overleg met de universiteiten is besloten depromotie van deze opleidingen via een landelijke coördinatie uit terollen. Voor de hogescholen gebeurt dit al sinds 2008.
Voor en door docenten in het voortgezet onderwijs wordt gewerktaan het professionaliseren van het chemie onderwijs. Er is eenstructuur opgezet waarin docenten opgeleid worden tot coach enwaarbij de coaches vervolgens een regionaal team van docentenondersteunen bij hun professionalisering. Deze structuur wordt bijde bèta-regionale steunpunten verduurzaamd. Eind schooljaar2012-2013 zal een landelijke dekking van coaches bereikt zijnwaarmee het hele 1e graads docentenkorps bediend kan worden. Decoaches zorgen ervoor dat contextrijk scheikundeonderwijsgeïmplementeerd wordt in het kader van de Nieuwe Scheikunde. Voorhbo en mbo docenten zijn masterclasses opgezet die door debedrijfstakgroep PMLF (mbo) en DAS (hbo) in het beleid opgenomenworden. In enkele 2e graads lerarenopleidingen is een kortebedrijfsstage geïntroduceerd.
De aansluiting tussen onderwijs en arbeidsmarkt is eenbelangrijk speerpunt voor de Human Capital Agenda. Er is inZuid-Limburg gestart met het implementeren van docentstages engastdocenten bij diverse bedrijven en instellingen in de provincie.In 2010 zijn twee Centra voor Innovatief Vakmanschap en een Centreof Expertise van start gegaan. Er is daarnaast een digitaalbeta-techniekloket ontwikkeld waar onderwijs en arbeidsmarkt elkaarop laagdrempelige manier, op persoonlijke titel kunnen vinden. In2011 is, in samenwerking met vmbo- en mbo docenten enbedrijfsmedewerkers in vier regio’s, een start gemaakt met deontwikkeling van procestechnisch materiaal voor het vakcollege. In2010 is een digitale loopbaancentrum met informatie overopleidingen en beroepen in de chemie- en procesindustriegelanceerd. Ook ondernemerschap wordt onder de aandacht gebracht,door bijvoorbeeld aanwezigheid op beurzen en het organiseren vanlezingen.
Ook buiten Nederland wordt de samenwerking gezocht. VNCI en deRegiegroep Chemie hebben een essentiële bijdrage geleverd aan hetproject ‘Critical Science and Technology skills for the futurechemical industry in Europe’. Dit project richt zich op het inkaart brengen van de benodigde vaardigheden van kenniswerkers in dechemische industrie.
De noodzaak tot voortzetting van de Human CapitalAgenda
De afgelopen jaren zijn veel resultaten geboekt met deuitgevoerde HCA-activiteiten. Desondanks blijft de lage instroom inmet name het wetenschappelijk onderwijs (wo) achter bij debehoefte. Nederland scoort bijvoorbeeld dramatisch laag als hetgaat om het aandeel van bèta-afgestudeerden: met slechts 14% zijnwij hekkensluiter, Duitsland en Frankrijk scoren met 29 en 27% veelbeter.
Pluspunt hierbij is wel dat in Nederland relatief veel mensen inde leeftijdsklasse 25-29 jaar een wo-bètaopleiding afronden.Daarbij kan nog wel opgemerkt worden dat landen als Finland,Portugal en Polen op dit aspect een nog sterker resultaat latenzien. Daarnaast scoort Nederland ook slecht bij het aantal R&Dmedewerkers (zowel onderzoekers als overige R&D) per 1000arbeidsplaatsen: alleen Griekenland ligt op dit aspect achter ons.De Scandinavische landen hebben relatief anderhalf tot twee keerzoveel R&D medewerkers.
Om bovenstaande situatie te verbeteren is het vervolg op de HCAessentieel. Omdat de zorgelijke situatie niet alleen de chemie maarde bèta studies betreft stelt topsector chemie voor een brede BètaHCA te ontwikkelen en implementeren.
Vervolg Human Capital Agenda na 2011: brede BètaHuman Capital Agenda
• Het voorstel vanuit de topsector chemie is om in deimplementatiefase van de topsectoren te komen tot één Human CapitalAgenda: één Human Capital team voor de topsectoren Chemie, Water,High Tech Systems, Food
• Efficiënte inzet van (onderwijs)middelen in afstemming tussenmin OCW, min EL&I, HC team en andere stakeholders
• Eén aanspreekpartner voor overheid
• Lange termijn denken / volhouden
• Breed spectrum van doelgroepen: van lagere school viaacademische vorming tot en met reeds werkenden
• Trans-sectoraal denken en handelen
• Gezamenlijke belangenbehartiging en afstemming promotie,professionalisering docenten en andere disciplinegerichteactiviteiten
• Landelijke coördinatie, regionale uitrol van promotie,professionalisering en disciplinegerichte activiteiten
• Kosten buro vast plm 500 k€/jaar, projecten 1-2 M€/jaar diegematched moeten worden. Ofwel 7,5-12,5 M€ over een periode vanvijf jaar en de ‘garantie dat bij goed functioneren’ minimaal 15jaar continuïteit zal zijn
Mogelijke activiteiten
1 Inrichten van stevige structuur voor bètaregionale steunpunten(BRSP) om vmbo- tl/havo/vwo te ondersteunen
bij promotie en professionalisering. BRSP worden aangestuurddoor landelijk team waarin alle topsectoren voorprofessionalisering en promotie een vertegenwoordiger hebben(chemie: C3, NVON);
2 Onderhoud van opgezette structuren alsmede onderhoud enaanpassing/ontwikkeling en implementatie promotiematerialen (C3)door aanwezigheid in het onderwijs (BRSP) en in de regulierelesmethoden / Nieuwe Scheikunde;
3 Aansluiten bij Techniektalent.nu om vmbo gl/kb/bb teondersteunen bij promotie en professionalisering;
4 Ondernemerschap in het onderwijs bevorderen door aanpak vantechnasia naar mbo en hbo/wo door te trekken;
5 Aansluiting onderwijs-arbeidsmarkt bevorderen op zowelincidentele als structurele basis (mogelijk via de KNCV);
6 Rationaliseren van het HBO chemie onderwijs, aanbod beterafstemmen op (regionale) arbeidsmarkt behoeften in kwaliteit enkwantiteit. Duidelijkere profilering van de diverse instellingen.De start gemaakt voor chemie kan mogelijk uitgebreid worden naarandere sectoren.
In de implementatie fase zal verdere operationalisering van deHuman Capital Agenda plaatsvinden.
