Herschikking onderwijsgeld weinig effectief

Uit onderzoek dat is gefinancierd door NWO blijkt dat  deherschikking van onderwijsgelden niet de meestbeoogde partijen bevoordeelt. Sinds 1985 ontvangenbasisscholen extra middelen als zij veel achterstandsleerlingenhebben. Tot 2006 werd dit geld toegekend op basis van hetopleidingsniveau en de afkomst van de ouders van leerlingen.

Omdat relatief weinig middelen terecht kwamen bij scholen metveel autochtone achterstandsleerlingen, zijn de criteria gewijzigden krijgen scholen het geld sinds 2006 alleen op grond van hetopleidingsniveau van de ouders toegekend. Dit moest zorgen voor eeneerlijker verdeling van de gelden. Met name scholen op hetplatteland met veel achterstandsleerlingen moesten meer gaanprofiteren van het beleid.

Plattelandsscholen niet in het voordeel

De onderzoekers Adrie Claassen en Lia Mulder, werkzaam bij hetITS van de Radboud Universiteit, hebben de gevolgen van deverandering in de zogeheten gewichtenregeling in kaart gebracht.Zij concluderen dat de aanpassing er niet toe heeft geleid dat deplattelandsscholen met veel achterstandsleerlingen er duidelijk opvooruit zijn gegaan. Slechts een procent van deze scholen krijgtdoor de veranderde regeling substantieel meer geld voor hunachterstandsleerlingen. Mulder: ‘Omdat het opleidingsniveau vanouders is gestegen, ook op het platteland, vallen veel minderleerlingen op deze plattelandsscholen in de categorie’achterstandsleerling’ dan het ministerie vooraf hadingeschat.’

Het is de vraag of er feitelijk ook minderachterstandsleerlingen op deze scholen zijn.  ‘Er is eenduidelijk verband tussen het opleidingsniveau van de ouders en deprestaties van de kinderen’, zegt Mulder, ‘maar het is nogonduidelijk of de prestaties van de kinderen zijn meegestegen methet opleidingsniveau van de ouders.’

Zwarte school

Een kleine tien procent van de scholen krijgt sinds debeleidsaanpassing beduidend minder geld. Dit zijn vooralhindoeïstische en islamitische scholen in de grote steden. Deleerlingen van deze scholen zijn vrijwel allemaal van allochtoneafkomst. Tot 2006 kregen zij daarom het maximale bedrag uit de potvoor onderwijsachterstanden. Omdat een deel van de ouders van dezeleerlingen niet laagopgeleid is, krijgen deze scholen in de nieuweregeling minder geld.

De meeste leerlingen lijden daar niet direct onder, schat Mulderin. Het overgrote deel van deze scholen is namelijk met andereregelingen weer financieel gecompenseerd. ‘Maar voor de scholen dieniet profiteren van de impulsregeling  is de situatie welaanzienlijk slechter geworden’, stelt Mulder. 

Dat zijn ongeveer 175 scholen met veel achterstandsleerlingendie niet in een impulsgebied liggen. Op deze scholen krijgenachterstandsleerlingen nu mogelijk minder aandacht dan ze nodighebben. De scholen zelf laten weten dat ze bijvoorbeeld natuurlijkverloop van personeel niet meer kunnen aanvullen.