Rekenkamer kritisch op innovatiebeleid

Nieuws | de redactie

28 september 2011 | Het innovatiebeleid van EL&I moet transparanter en doelmatiger. De Algemene Rekenkamer concludeert dat in de periode 2003-2010 de uitgaven zijn gestegen, maar vergroting van het innovatief vermogen niet zichtbaar is.

“Onze hoofdconclusie is dat de doeltreffendheid en doelmatigheidvan het innovatiebeleid in de periode 2003-2010 niet zijn vast testellen,” schrijft de Algemene Rekenkamer (AR) in het rapport’Innovatiebeleid’. In deze periode zijn de uitgaven aaninnovatiebeleid gestegen van €1,8 miljard naar €3,7 miljard, zonderdat vast te stellen is of dit tot concrete resultaten heeftgeleid.

Na het eerdere rapport van het Rathenau-instituut waaruit wasgebleken dat R&D-beleid van focus-en-massa niet de gewenstewerking heeft, toont nu ook de Rekenkamer zich kritisch over deeffecten en de doelmatigheid van het Nederlandse innovatiebeleid deafgelopen jaren.

Gebrekkige coördinatie

De Algemene Rekenkamer hekelt de rol van de minister vanEconomische Zaken in dit proces en noemt de coördinatie’gebrekkig’. “Departementen hebben een eigen innovatiebeleid kunnenvoeren, waarvan de bijdrage aan de vergroting van het innovatiefvermogen onduidelijk is.” Met name de gebrekkige samenhang tussensubsidieregelingen en innovatiedoeleinden wordt bekritiseerd.

De Algemene Rekenkamer hekelt het innovatiebeleid in de periodevan 2003 tot 2010 met name op het ontbreken van centrale sturing engerichte informatie over de opbrengst en doelgerichtheid van hetbeleid. “De meeste evaluaties [geven] nauwelijks inzicht in dedoeltreffendheid van de regeling of het instrument: de vergrotingvan het innovatieve vermogen. In de periode 2003-2010 ontbrekenbeleidsdoorlichtingen die doeltreffendheid van innovatiebeleidintegraal beoordelen. “

Ondernemers en onderzoekers aan het stuur

EL&I-minister Maxime Verhagen onderschrijft de kritiek vande Algemene Rekenkamer, maar geeft daarbij aan dat het ministeriein de recent verschenen bedrijfslevenbrief met concreteverbeteringen op dit gebied komt. “Tachtig procent van de subsidiesverdwijnt. In plaats daarvan staan ondernemers en onderzoekers zelfaan het stuur. Ze kunnen investeringen in vernieuwende producten endiensten voortaan aftrekken van de belastingen.”

Door een groot deel van de subsidies te vervangen door fiscalemaatregelen voor bedrijfsleven en onderzoeksinstelllingen en eenforse investering in het topsectorenbeleid verwacht Verhagen dat ermeer sturing zal zijn op de versterking van het innovatiefvermogen. “Het hele kabinet geeft prioriteit aan innovatie, datvraagt om extra coördinatie. Niet voor niks is er nu een ministerievan Innovatie.”

Beleid snel concreet maken

Over de nieuwe maatregel om investeringen in R&D aftrekbaar van de belasting te maken,was Maxime Verhagen tegenover ScienceGuide eerder al zeerverguld. “Ik ben er trots op dat ons dit gelukt is. We verbindenbewust de lastenverlichting aan de extra inzet voorkennisinvesteringen die wij van bedrijven en instellingenverwachten. Met die €500 miljoen is het ook gelukt hier meteenforse inspanningen mogelijk te maken en extra te stimuleren.”

De investeringen in het topsectorenbeleid die in 2015 zaloplopen tot €2 miljard is gereserveerd op de begroting van allebetrokken ministeries. Waarmee Verhagen beoogd alle betrokkenpartijen actief mee te krijgen in de sturing en coördinatie vaninnovatie. Het AR-rapport neemt de EL&I-minister dan ook terharte. “De doelen waarop de topsectoren inzetten moeten concreet enmeetbaar zijn. Ik wil zo snel als mogelijk is kunnen laten zien wathet nieuwe beleid al concreet heeft opgeleverd.”

Het volledige rapport van de Algemene Rekenkamer is hier te vinden