Spagaat in HBO
In zijn openingsrede voor het nieuwe collegejaar schetsteWintels de spagaat waar hij en zijn bestuurscollega’s meer en meerin verzeild zijn geraakt. Aard, strategie en rol van de HBO-raadzijn fors ter discussie komen te staan. Ook de profielschets vooreen nieuwe voorzitter liet zien, dat de koepel dit ook zelf tenvolle beseft. Wintels zegt daarover: “De rol van desector, de HBO-raad als vereniging van alle hogescholen, is besteen lastige. Een die heroverweging verdient.”
Conservatieve lobbyclub
Hij analyseert dat “door critici de HBO-raad nogal eens gezienwordt als conservatieve lobbyclub die alleen de eigen belangen vanhogescholen dient. Door anderen wordt de HBO-raad juist gezien alseen soort loyale verlengde arm van OCW. Allebei is een beetjewaar.”
Dat die aanpak is gegroeid in de loop van de jaren, kan Wintelswel verklaren. We bewegen namelijk als collectief toch ook elkekeer weer mee in de stortvloed aan beleidsideeën en acties – somsweinig consistent – van OCW. Vaak tegen beter weten in, soms metals legitimatie ‘om erger te voorkomen’. Of om de relatie goed tehouden. Of nog platter, simpelweg voor het bijbehorende geld.”
Bescheidener
Door deze spagaat en de druk op het HBO als sector onder vuur iser bij de HBO-raad “de facto nauwelijks positie om echt te sturen,”stelt de Fontys-voorzitter vast. Tijd voor herbezinning dus, zegthij. “Vooral ten aanzien van de verschillendeverantwoordelijkheidsverdelingen van de diverse actoren in hetveld. Ik pleit ervoor de verhoudingen zuiver te houden. Eenduidelijker governance. Preciezer zijn in wie waarover gaat. OCW,de inspectie, de NVAO, de raad van toezicht van een hogeschool, hetcollege van bestuur van een hogeschool, de branchevereniging.Duidelijk gescheiden verantwoordelijkheden.”
Hij bepleit derhalve “een ‘bescheidener’ HBO-raad.” Deze zoubijvoorbeeld “geen rol of verantwoordelijkheid nemen of opgedrongenkrijgen waar die niet ligt, waar geen sturing op mogelijk is. Dusniet de rol en verantwoordelijkheid van OCW, noch die van deafzonderlijke instellingen overnemen.”
Hoe omgaan met Zijlstra?
Dat heeft ook consequenties voor de omgang met de plannen vanHalbe Zijlstra. Wintels waarschuwt voor een uitwerking van’Veerman’ en de Strategische Agenda, die een gebruikelijkbestuurlijk stuk oplevert.
“OCW wil graag met de HBO-raad en VSNU een ‘hoofdlijnenakkoord’sluiten. Laat het vooral geen document worden vol abstracties inwoorden en getallen, vol beleidstaal, weer het zoveelste documentvoor in of op de bureaus. Het zoveelste ‘politieke stuk’ om goedesier te maken, zonder heldere verantwoordelijkheidsverdelingen,zonder echte sturingsmogelijkheden. Waar niemand echt over gaat ofop aangesproken kan worden. Als het er moet komen, laat het dan inieder geval een heel kort document zijn: kort, krachtig enconcreet.”
