Verhagen wil sterker talentbeleid
De bewindslieden nemen de adviezen uit de topsectoren tenaanzien van talentbevordering grotendeels over, benadrukt Verhagenin zijn zogeheten ‘Bedrijfslevenbrief’. PBT-voorzitter Jeroenvan der Veer had hem bij de jaaropening in Leiden al
Verhagen meldt nu: “Het kabinet heeft ondernemers enonderzoekers uit negen topsectoren concrete voorstellen te doen diede Nederlandse concurrentiekracht versterken. Het kabinet isenthousiast over de ideeën en voorstellen. Deze brief is eenantwoord op de voorstellen van de topteams en tegelijkertijd eenaanbod en uitnodiging aan de topsectoren om – samen met het kabinet- de ingezette koers naar de top krachtig en met ambitie voort tezetten.”
Overgenomen voorstellen voortalentbevordering
• Het kabinet zet in op publiek-private samenwerking in detopsectoren via o.a. de Centra voor Innovatief Vakmanschap (mbo, €16,4 miljoen beschikbaar) en de Centers of Expertise (hbo, eenbedrag in dezelfde orde van grootte als voor de Centra in hetmbo).
• De vraag vanuit het bedrijfsleven wordt belangrijker bij zoweltoelating van nieuwe opleidingen als herordening van het bestaandeopleidingenaanbod. Voor een kwaliteitsimpuls in het gehele hogeronderwijs is vanuit de Strategische Agenda Hoger Onderwijs eenbedrag beschikbaar oplopend tot € 310 miljoen in 2015.
• Stimulans (bèta)techniek: het kabinet vraagt de topsectoren omeen ambitieus plan op te stellen voor het aanpakken van de tekortenaan (bèta)technici en vraagt het Platform Bètatechniek om hierbijondersteuning te verlenen.
• Het kabinet roept de topsectoren op om in navolging van detopsectoren high tech en life sciences & health met concretevoorstellen te komen voor private beurzen. Ook onderzoekt hetkabinet op welke manier vanuit de overheid (financiële) stimulansenmogelijk zijn om de keuze voor bètastudies te bevorderen.
• Het kabinet start nog dit jaar een pilot om de toelating vankortverblijvende kennismigranten te vereenvoudigen. De fiscale30%-regeling voor expats wordt beter gericht en aangepast zodat eenbuitenlandse promovendus die na zijn/haar promotie in Nederlandgaat werken er ook voor in aanmerking komt.
“Je kunt je geld maar eenmaal uitgeven”
De Top 5 ambitie noemt VSNU-voorman Noorda “een terechteambitie, maar de regering schept niet de juiste condities vooruniversiteiten om aan deze hoge ambities te kunnen voldoen. Deuniversiteiten steunen de maatregelen om meer private investeringin R&D te stimuleren, maar tegelijk moet het kabinet welrekening houden met de precaire financiële situatie vankennisinstellingen. Deze zijn nu van wereldklasse, maar met mindermiddelen is het niet realistisch om hogere verwachtingen tehebben.”
Fijntjes wijst hij er bovendien op dat het kabinet “zelfconstateert in de nota Krachtig naar de Top: ‘Onze publiekekennisbasis is van wereldklasse en vormt het fundament voorinnovatie.’ Maar van universiteiten wordt nu verwacht dat ze opalle fronten meedraaien. Met dezelfde teruglopende middelen wordtook op onderwijsgebied meer gevraagd.” Ook in Europa moeten zijkrachtiger scoren, noteert Noorda. “Tegelijk wordt verwacht datuniversiteiten actief participeren in Europese programma’s die nietsamenhangen met de topsectoren, en wordt er flink bezuinigd doordatde FES-middelen tegen 2015 wegvallen.”
Is een dergelijk beleidsperspectief voldoende stevig onderbouwd,vraagt de VSNU zich daarom af. “Alles bij elkaar opgeteld en tegende achtergrond van forse bezuinigingen op de universiteiten wordthet de vraag of al deze ambities nog realistisch zijn. Je kunt jegeld maar eenmaal uitgeven,” zegt Sijbolt Noorda.
Schaarse geld naar best onderzoek
NWO ziet voor de wetenschap zowel kansen als bedreigingen in hettopsectorenbeleid. Voorzitter Jos Engelen herkent goede aspecten:”Wij hebben een krachtig pleidooi gehouden voor de waarde vanfundamenteel onderzoek en het belang van een degelijk, open enonafhankelijk verdelingsmechanisme voor onderzoekfinanciering. Datpleidooi is gehoord. Dit garandeert dat de schaarse middelen naarde beste onderzoeksvoorstellen gaan.”
Engelen wijst wel op de vraag naar de manier waaroponderzoeksgeld wordt bestemd. “Wij pleiten ervoor om onderzoekersvoldoende ruimte te laten. Resultaten van wetenschappelijkonderzoek zijn immers moeilijk van tevoren te voorspellen en testuren: je kunt niet een toepassing bedenken en terug redeneren watvoor onderzoek daar voor nodig is. Nieuwe inzichten kun je nietvoorspellen. De topsectoren zijn gebaat bij het beste onderzoek datNederland te bieden heeft. Wij kunnen ervoor zorgen dat het besteonderzoek geselecteerd wordt, met een open en transparantproces.”
Onderzoek biedt in meer opzichten kansen voor de topsectoren, inhet bijzonder als het gaat om topsector-doorsnijdende thema’s. “Detwee NWO-gebieden Maatschappij- en Gedragswetenschappen enGeesteswetenschappen hebben bijvoorbeeld de handen ineengeslagen omeen Culturele en Sociale Infrastructuur Agenda op te stellen. Deagenda richt zich op het in samenhang onderzoeken vanmaatschappelijke systemen als arbeidsmarkt, welzijn,veiligheid, onderwijs en openbaar bestuur en is daarmeecomplementair en dienstbaar aan de economische topsectoren.”
