VVD wil meer actie van Zijlstra
In een nadere beschouwing over ‘hoe nu verder met de bekostigingvan het hoger onderwijs’ onderstreept de VVD-woordvoerder dat deambitie om de lat hoger te leggen juist ook via de financieringaangemoedigd moet worden. Zo wil zij aan excellentie-kenmerken diede NVAO vaststelt en toedeelt nadrukkelijk een ‘premie’ in debekostiging van HBO en WO verbinden.
Daartoe diende zij een motie in tijdens het HO-debat en werktdie gedachte verder uit in onderstaand opiniestuk. “We kennen destaatssecretaris als iemand die niet bang is om tegen de stroom inte roeien.” en dus rekenen zijn partijgenoten in de Tweede Kamer opmeer concrete actie van Zijlstra.
U leest de visie van Anne-Wil Lucas hier onder.
Hoger onderwijs? Omhoog die lat!
Maandag sprak de Tweede Kamer met de staatssecretaris over detoekomst van het Hoger Onderwijs. In de visie die destaatssecretaris in aanloop daarnaartoe heeft gepresenteerd, biedthij niet alleen een ambitieus toekomstperspectief maar schetst hijook de concrete stappen om dat perspectief dichterbij tebrengen.
De lat moet omhoog, instellingen moeten een ambitieuzerstudieklimaat creëren en studies moeten beter aansluiten op dearbeidsmarkt. We moeten onze onderwijsinvesteringen beter latenrenderen.
Meer studenten binnenharken?
Zoals de minister-president al stelde tijdens de AlgemenePolitieke Beschouwingen gaat het er daarbij niet om méér geld tebesteden aan onderwijs, maar gaat het erom het geld beter tebesteden. Instellingen geven op dit moment liever geld uit aanmooie wervingsfolders dan aan de kwaliteit van het onderwijs. Wanthoe meer studenten ze binnenharken, hoe meer geld ze krijgen. Dieperverse prikkel moet uit het systeem. De onderwijsinstellingenmoeten gaan voor kwaliteit, in plaats van kwantiteit. Dekwaliteitslat moet omhoog.
In de plannen van de staatssecretaris wordt de perverse prikkelvan bekostiging op basis van studentenaantallen aangepast. Deeerste concrete stap is dat onderwijsinstellingen 7% van hun geldkrijgen op basis van kwaliteit in plaats van kwantiteit. Die 7%wordt gebaseerd op prestatie afspraken die de staatssecretarismaakt met de instellingen. Universiteiten en hogescholen krijgendaarbij allerlei instrumenten om hun kwaliteit aan te verbeteren:matching, selectie en gedifferentieerd collegegeld.
Aan de gereedschapskist zal het niet liggen, maar de vraag is ofde instellingen de handschoen oppakken? Biedt die 7% dieinstellingen krijgen voor geleverde kwaliteit in plaats vankwantiteit voldoende tegenwicht aan de prikkel om vooral zo veelmogelijk studenten te werven? Wat de kwaliteit op de instellingennu ook is, nog altijd blijft 93% bekostigd op basis vanstudentenaantallen.
Zijlstra nog niet voldoende
Wat de VVD betreft is het plan van de staatssecretaris een goedeeerste stap, maar nog niet voldoende. Prestatieafspraken zijn niethetzelfde als kwaliteitsbekostiging. De prestatiebekostiging is eenbonus voor goed gedrag van de Colleges van Bestuur, maar niet perdefinitie voor meer kwaliteit. Bovendien komen dezeprestatieafspraken waarschijnlijk niet verder dan de kamer van hetCollege van Bestuur. Wat de VVD betreft leggen we de prikkel voormeer kwaliteit waar hij hoort: bij de opleidingen en niet alleenbij de Colleges van Bestuur.
Kwaliteit in ons onderwijsstelsel moet gewaardeerd worden, ookfinancieel. De werkgroep Profilering en Bekostiging, onder leidingvan professor Dijkgraaf, concludeerde echter dat er momenteel geenindicatoren zijn op basis waarvan wij over kunnen stappen vanfinanciering op studentenaantallen naar financiering op basis vankwaliteit.
De staatssecretaris legt zich daar nu bij neer. De VVD vindt datte makkelijk. We hebben immers het Nederlands Vlaams AccreditatieOrgaan (NVAO), dat een onafhankelijk oordeel velt over de kwaliteitvan een opleiding. De NVAO maakt daarbij onderscheid tussen hetoordeel voldoende, goed of excellent. Wat de VVD betreft hangen weaan dat onafhankelijke kwaliteitsoordeel een financiëleconsequentie. Opleidingen met het oordeel excellent krijgen in ditsysteem meer financiering per student dan opleidingen met hetoordeel voldoende. Zo gaat kwaliteit bieden ook financieel lonen enbekostig en beloon je – budgetneutraal! – kwaliteit en kwantiteitop een evenwichtige manier.
Alleen forse financiële prikkels lijken te werken ominstellingen voor kwaliteit te laten gaan. We kennen destaatssecretaris als iemand die niet bang is om tegen de stroom inte roeien. De VVD daagt de staatssecretaris uit om de lat hoger teleggen en te streven naar echte kwaliteitsbekostiging.
Anne-Wil Lucas-Smeerdijk
woordvoerder Hoger Onderwijs, VVD Tweede Kamer fractie
