We gaan weg van de façade
De strategiewijziging van Inholland is geen 90%, maar 130%. Datzeggen de collegeleden van de hogeschool onderling en de nieuwstecijfers en beleidslijnen voor de toekomst laten dat wel zien. Deomslag in de reorganisatie van de hogeschool is veel meer dan eenrechttoe rechtaan doorvertaling van te verwachten tegenvallers naarde verschillende eenheden van de instelling.
“Het is geen kaasschaaf!” onderstreept Terpstra. “We willen denoodzakelijke ingrepen beleidsrijk invullen. Want we willen eenkwaliteitsslag maken met de hogeschool en deze aanpak van dereorganisatie moet daar een onderdeel van zijn. Daarom gaan we nieteen soort efficiencykorting aanbrengen van zoveel procent of ietsdergelijks over alle opleidingen en diensten. We maken keuzes diede kwaliteit en profilering ondersteunen.”
Niet als kaasschaaf
De hogeschool brengt daarom een ‘herallocatie’ aan van zijnmiddelen op de middellange en lange termijn. Door dat nu alconcreet te maken blijft de degelijkheid in financiële zingewaarborgd, zodat voor de onderwijstaken ruimte voor versterkingen investering aanwezig blijft. De 470 fte die zullen wegvallen -en dat treft dan ruim 600 tot 700 medewerkers – zijn dan ook nietals kaasschaaf te realiseren.
Het accent ligt daarin op verminderingen bij stafdiensten enandere functies binnen de organisatie die niet direct aan hetonderwijs zelf verbonden zijn. “Zulke functies en staven zullen wecentraal minder omvangrijk maken, maar het accent daarin veel meerleggen op de directe ondersteuning van de onderwijsdomeinen en deverschillende locaties. Want daar zijn die taken binnen deorganisatie ook voor bedoeld: zij ondersteunen het onderwijs, dekwaliteit daarvan. Niet andersom.”
Dat is ook de reden, dat bij de herallocatie en personele krimptoch een systematische verhoging van 10% van de docent/studentratio is meegenomen in de cijfers. Aanzienlijke klappen zullen inde meerjarenramingen daarom vallen in posten als de reserveringenvoor grootscheepse bouwinvesteringen.
“We gaan weg van de façade. De baten van dehogeschool die naar de taken van docenten en de onderwijsuitvoeringgaan, moeten omhoog. We verschuiven daarom van indirecte naar meerdirecte uitgaven voor de onderwijsprocessen.” Concreet betekent ditbijvoorbeeld dat grootscheepse bouwwerken die waren voorzien aan deZuidas in Amsterdam geschrapt zijn uit de boeken. De besparingdaarmee op lange termijn overschrijdt ruim de €100 mln.
Kwaliteit ís profiel ís selectie
Wat betreft de financiën en wat van OCW aan middelen verwachtkan worden, kiezen Terpstra en zijn collegabestuurders er met zulkeingrepen voor “te anticiperen op wat komt. We nemen de rekening numaar meteen. We weten dat de korting via de langstudeerdersregelinger aan komt, dat verzwaart onze taak met zo’n €12 miljoen. We wetendat de daling van de instroom met zo’n 30% over twee jaar in debekostiging doorwerkt, dus ook dat nemen we nu maar direct mee.”Fijn is anders, maar het college wil zowel naar de eigenorganisatie als de maatschappelijke en politieke omgevingduidelijkheid scheppen. Zo geeft men aan dat men de consequentiesserieus en doeltreffend onder ogen wil zien.
Het versterken van de kwaliteit en de keuzes voor profileringzijn uiteindelijk de kern van het herstel van vertrouwen, dathoofddoel van de strategiewijziging is. Terpstra beschrijft dit zo:”Kwaliteit ís profiel ís selectie. Wij gaan bij de keuze van onzeprofielen inderdaad uit van selectie. Dat moet je breder zien daneen traditioneel accent op ‘selectie aan de poort’. Selectie moetje ook concreet invullen in de relaties met de professies die bijhet profiel passen en in de docenten, gastdocenten enlectoren die daar bij passen. Daarom is de keuze voor een gedegenportfolio van opleidingen direct verbonden met de reorganisatie diewij nu gaan doorvoeren.”
“Er zullen onderdelen zijn van ons onderwijsaanbod waarvan wijzeggen: ‘we gaan daar met een aangescherpt profiel mee verder of wezullen het afstoten. Omdat het te klein is of te weinig aansluitbij het profiel dat wij nastreven. Bij de opleiding scheepsbouwhebben we die laatste conclusie al getrokken bijvoorbeeld.”
Plastic zuurstok
Terpstra verbindt langs deze lijnen de reorganisatie en dekwalitatieve doelen voor de langere termijn. Daar zal deonderwijsorganisatie vervolgens zelf mee aan de slag moeten. Deinvulling van de profielen bijvoorbeeld, deze moeten nu primair dedirecties van de opleidingsdomeinen ter hand nemen. Dat heeft welz’n lastige aspecten. “Ik moet nu op mijn handen zitten, zij zijnaan zet. Ja, dat vind ik niet altijd makkelijk, ik moet mebedwingen er niet zelf vol in te gaan, hahaha.”
“In oktober zullen we de opbrengst van dieprofileringsexcercitie intern bij elkaar brengen en daaruitontstaat dan het beeld van het portfolio voor de toekomst.Dus ook waar we in het portfolio van ons aanbod moeten zeggen: ‘datpast hier niet meer, dat stoten we af’. We redenerenconsequent vanuit de inhoud, de kwaliteit van het onderwijs dat wijwillen bieden.” De koerswijziging in die zin noemt het College vanBestuur het verlaten van een fixatie op kwantiteit.
“Ook onze campagnes naar buiten worden bijgesteld vanuit diebenadering. Die zullen over inhoud gaan, ze moeten geen plasticzuurstok gehalte hebben.” De hogeschool wil in ditzelfde licht waarnodig overgaan tot het aanbrengen van fixi voor instroom en omvangvan opleidingen. Ook hier weer de drieslag kwaliteit – profiel -selectie.
“Te veel groei heeft financieel een nadelig aspect, omdatje vanwege de ‘T min 2’ systematiek pas na 2 jaar de middelen vanOCW krijgt die passen bij de omvang van je populatie. Wij willenliever een gecontroleerde situatie, met een beperkte groei envooral stabiliteit van de organisatie. Juist om de nadruk opkwaliteit voorop te blijven zetten.”
Geen rigiditeit alstublieft
De filosofie waar de hogeschool het HBO in definieert, de visieop onderwijskwaliteit, krijgt een nieuwe formulering. Het begripcompetentiegericht onderwijs – of ‘backbone’ – laat men achterzich. De competentie van de HBO-professional kent in haar onderwijsin wezen vijf componenten die centraal zullen staan in hetcurriculum en de uitvoering van het onderwijs: kennis, houding,gedrag, praktijkvaardigheid en zelfreflectie.
Rigide oplossingen voor onderwijsproblemen acht Terpstra nietproductief. De gedachte dat 100% van de HBO-docenten een master ofPhD moet hebben, verwerpt hij niet , maar de visie van JasperTuytel van de Hogeschool Rotterdam is ook de zijne. “Hier ben ikeen Jasper-adept. Hij heeft gelijk: we moeten eenrijke gradering in het hoger onderwijs willen hebben, maar je moetdaarin niet rigide denken. We zijn beroepsonderwijs.”
“We moeten ook helden van de professie in huis hebben. Iconenuit de beroepspraktijk die voor onze studenten echt de voorbeeldenzijn waarin zij hun vak ontmoeten en leren kennen. Dus graagveel masters en gepromoveerden in het HBO, de norm is voor mij ookhelder, maar wees daar niet rigide in. We moeten het begrip ‘hoger’in HBO wat betreft ook zelf eigentijds definiëren, scherperaangeven wat dat is.”
Deel van de evolutie
Scherp definiëren wat Inholland zelf is, hoort daar bij. De
Bij de afronding van het gesprek merkt Terpstra op, dat nietiedereen van hem verwacht zal hebben, dat “zo’n vakbondsjongen eendergelijke reorganisatie voor zijn kap zou nemen. Naar mensen ishet pijnlijk, hoor, dat je zoiets moet aankondigen. Je ligt dan denacht voor je het naar buiten brengt wel een keer extra te woelen.Het is voor mij voor het eerst dat ik in mijn leven zo’nreorganisatie moet aankondigen, dat klopt. Toch doe ik het metgrote overtuiging, omdat we het vertrouwen moeten herstellen. Datdoen we niet als kille saneerders, of met een kaasschaaf zondervisie.”
