Als je Cruyff in een zwembad gooit

Men kan bij Adriaansens rekenen op prikkelende, somszelfs provocatieve gedachten van een kenner die alles behalve blaséis geworden in zijn werk als HO-bestuurder en innovator. “Al diemensen die spreken over dat het in het onderwijs beter moet, doener zelf niets aan. Dat komt te veel voor.”

Graag geeft hij pittig af op de babyboomers, “van wie ik er zelfeen ben. Al die mensen die nu in ingezonden stukken klagen overjonge mensen, zijn vergeten hoe slecht ze zelf schreven toen zezelf 17 of 18 jaar waren”.

Varen in Greenpeace bootjes

Over zijn eigen ervaringen als universitair decaan en daarna als’bouwpastoor’ van de toonaangevende colleges in Utrecht enMiddelburg zei hij tegen ScienceGuide eens: “Als decaan is het mijniet gelukt, ik kreeg het schip maar één of twee graden uit koers.Sinds ik in Greenpeace bootjes langs de colleges van besturen vaar,heeft iedereen de pest aan mij. Maar er gebeurt tenminste wat.Kennelijk is het nodig de kat de bel aan te binden”.

Bij de vernieuwingen die hij in het HO graag zou zien, hoordeook een veel grotere aandacht voor het opdoen van onderzoekervaringin de undergraduate fase.  “Ik wil ook dat meer studenten inhet onderzoek participeren. Het is daarbij wel belangrijk dat weafbakenen wat goed undergraduate research is. Dan wordt het ookleuk voor docenten om daarin te participeren. Daarom vind ik dat wevoorzichtig moeten zijn met de term toponderzoek, omdat indergelijke onderzoeksprojecten voor undergraduate studentendoorgaans geen plaats is”.

Er zijn vorderingen

Excellentie en aandacht voor kwaliteit heeft Adriaansens altijdgezien als thema’s die het moeten hebben van een rijke context.Alleen maar uitgaan van individuele kwaliteiten van studenten, datwas voor hem een veel te dunne, smalle benadering. “Gedrevenstudenten en gekwalificeerde docenten zijn zeker geen voldoendevoorwaarde voor excellentie. Ook de organisatiestructuur van deinstelling moet die kwaliteiten kunnen ondersteunen”, betoogdeAdriaansens bij het Sirius-project. Doet die dat niet dan blijvende resultaten tegenvallen,  raken docenten hun drive kwijt,blijft de uitval onder studenten onverminderd groot.

“In feite is dat de situatie van dit moment. Vandaar dat aparteaandacht gewenst is voor de context waarin studenten en docentenhet onderste uit de kan moeten zien te halen. Gelukkig zijn er opdat vlak ook vorderingen te melden, vooral in de vorm vanacademische gemeenschappen binnen honours colleges en honoursprogrammes. Dat die vorderingen er zijn valt af te leiden uit deomstandigheid dat studenten daarin wel excelleren, dat docenten ermet de nodige betrokkenheid opereren, er nauwelijks uitval is enhet rendement vier tot vijf keer hoger ligt – na de officiëlestudieduur – dan gemiddeld in de Nederlandse universiteit”

Het zwembad van Cruyff

Hij noemde het “het aardige van een voorlopige meting vaneindresultaten van afgestudeerden aan de Roosevelt Academy dat dievrijwel volledig parallel loopt aan de eerder door hen behaaldeVWO-gemiddeldes: die correlatie is bijna maximaal. Studenten diebinnenkwamen met een VWO-gemiddelde van een 8 of meer studeerdenvrijwel allemaal summa cum laude af. Met een gemiddelde van 7.5werd het een cum laude, met een 7 een honours degree.”

In deze dagen van VU-prof Steven ten Have en gymleraar Louis vanGaal is de metafoor die Adriaansens graag gebruikt eens te meer tothe point. Hij vertelde bij Sirius over zijn discussie met deRector van de  Leiden, Douwe Breimer, die ook op het NHOC zal spreken. Het bleek dat de daaruitgevoerde mock-selectie van studenten met meer of minder dan een7 gemiddeld op het VWO geen duidelijke verschillen te zien gaf instudierendement.

Op de vraag van Breimer hoe die verrassende uitkomst kon wordenverklaard, antwoordde Adriaansens: “Als je Cruijff in een zwembadgooit, kun je ook niet zien dat hij beter kan voetballen danik.”

U kunt zich nog aanmelden voor het NHOC, het NederlandsHoger Onderwijs Congres! Hoe en wat? Dat vindt u hier.

REACTIE LIETEKE VAN VUCHT TIJSSEN

“Dit sluit eigenlijk wel mooi aan op dat stuk over diemopperende docenten hè”, lacht Lieteke van Vucht Tijssen, als zehet stuk over excellentie-goeroe Hans Adriaansens erbij pakt. Excellentie staat of valt volgens Van Vucht Tijssen bij destudieomgeving die je creëert voor je studenten. “Daarom ben ik ookeen beetje bang voor Middelburg. Dat is misschien wel te klein omstudenten echt aan zich te kunnen binden.”

Waar Adriaansens terecht een grote reputatie heeft gekregen, iszijn werk aan een creatieve, uitdagende studieomgeving. Van VuchtTijssen wijst in dat verband op de inspiratie daarvoor in eigenhuis  vanuit een project  van het lectoraatGrootstedelijk Onderwijs en Jeugdbeleid onder leiding van Dolf vanVeen. Hun onderzoek naar studieuitval is vertaald in een pakketmaatregelen en acties. “De sleutel blijkt niet allerlei losseactiepunten, maar ‘ studentnabij handelen’.

Zo is er een 100-dagen-aanpak waarin elke student in de eerstedrie maanden van zijn propedeuse actief gevolgd wordt en uitonderzoek bekend geworden ‘early warning’ signalen meteen opgepaktkunnen worden.” De propedeuse wordt daarbij gezien als eenstudiefase die elke student ‘ hbo-proof’ moet maken. Zo kan dehogeschool de dreiging van “stuwmeren van langstudeerders” in dehoofdfase voorkomen.

Dissatisfiers wegnemen bij studenten

Juist in het creëren van zo’n actieve en uitdagendestudieomgeving zit volgens Van Vucht Tijssen ook een essentiële rolvoor het management. Dat is niet een zaak die je aan de student ofdocent alleen moet willen overlaten. “Goed management is net zogoed belangrijk voor de kwaliteit en voor het studiesucces in eenhogeschool.

Allereerst in het wegnemen van zulke ‘dissatisfiers’ bijstudenten en docenten, waar ik al over sprak bij Lodewijk Berkhoutsstuk. Wij moeten er voor zorgen dat studenten en docenten nietzoveel te klagen hebben. Dan kunnen zij zich helemaal wijden aanhet onderwijs en het verwerven en overdragen van kennis!”