Nieuw Regeerakkoord voor kennis

Nieuws | de redactie
16 november 2011 | Het kabinet wil een nieuw Regeerakkoord opstellen. Dit voorjaar moeten fundamentele consequenties worden getrokken uit de Eurocrisis. Een extra stimulans voor groei van de kenniseconomie lijkt noodzakelijk. ScienceGuide verkent zo’n Regeerakkoord voor HO: wat komt er bij en waarom?

De wens een actueler en daarmee doeltreffender akkoord te hebbentussen VVD en CDA komt niet uit de lucht vallen. Op Prinsjesdag was bij ons al te lezen, datminister De Jager veel ingrijpender, meer structurele stappen aanhet verkennen was om de staatsschuld op lange termijn fors terug tedrukken.

ScienceGuide vernam reeds toen, dat De Jager keek naarkostbare, weinig productieve beleidsdomeinen én naargroeibevorderende uitgavenposten annex inkomstenpatronen.Fundamenteel in die manier van denken was de keuze voor het afzienvan gedurige ‘franje-reductie’ bezuinigingen als die in kunst of op’passend onderwijs’.

Meer slimme groei tegen te veel schulden

Dergelijke bezuinigingen leveren veel fuzz en hier en daar eenpaar honderd miljoen op, maar leveren geen fundamentele bijdrageaan de trend tot veel lagere staatsschulden. Dat vergt natuurlijkveel doordachtere en dieper doorwerkende, structurele bijstellingenin de publieke financiën en hun verdeling.

Tevens is het nu nog meer noodzakelijk geworden om de terugvalvan de economische groei krachtig tegen te gaan. Meer blijvende,slimme groei is immers het beste middel om te komen tot duurzamereductie van schulden. De opzet van een hernieuwd regeerakkoord isvan zo’n doordenking dan de uitkomst.

In een nieuw akkoord zal het kabinet – dat voor zo’n beleid geenvanzelfsprekende parlementaire meerderheid bezit – een aanpakmoeten ontvouwen die het mogelijk maakt nog meer te ‘Kunduzen’ danhet voorbije, eerste jaar van Rutte-Verhagen al kon. Daarin zoujuist de aandacht voor de kennissector een wezenlijke rol kunnenspelen. Omwille van versneld economisch herstel zal het kabinetkijken naar de andere landen in de EU die in de crisis hun dynamiekop peil weten te houden en hun tekorten binnen de perken.

Nederland nog robuust en kansrijk

Dat Nederland juist hier kansrijk is laat de nieuwste Euro PlusMonitor van de Lisbon Council zien die gisteren aan Van Rompuyaangeboden werd. “The Netherlands ranks No. 8 on the AdjustmentProgress Indicator and No. 4 on the Overall Health Indicator, whileSlovakia finishes at No. 6 on both the Adjustment ProgressIndicator and the Overall Health Indicator. These two otherwisedissimilar countries are among the few economies which can boastsignificant adjustment progress despite enjoying fairly robustfundamental health already. With its No. 4 finish, the Netherlandshas the edge in terms of longerterm fundamentals.”

Dan komen Rutte en Verhagen uit bij Duitsland, Finland en andere’Scandi-tijgers’ in de top 5 van de kennisnaties. Kenmerk van hetbeleid daar is een lange termijn inzet van investeringen in kennis,hoger onderwijs aanbod, excellentie en innovatiefondernemerschap.

Voor een dergelijk beleid kunnen VVD en CDA steun zien teverwerven bij fracties die ook rond Europa voor de constructieve,lange termijn hebben gekozen. PvdA, D66, GL en wellicht ook de CUzouden zo’n benadering kunnen ondersteunen.

Profielpunten voor VVD en CDA

Voor VVD en CDA zijn er dan verschillende punten die zij meerkunnen accentueren dan in de gedoogconstructie tot nu toe. Zo zoude voorzet om via scholarships de 9 topgebieden actiever te lateninvesteren in master-talent beduidend meer impact kunnen krijgen.Het voorstel van VVD-Kamerlid Anne-Wil Lucas is bedoeld om bij minder SF-uitgaven inde masterfase studenten met behulp van andere beurzen te stimulerentekortvakken te kiezen.

Voor het CDA biedt een nieuw regeerakkoord de mogelijkheid hetvoorstel van een Kennis Deal onderdeel van de afspraken temaken. Fractieleider Haersma Buma benadrukte tijdens de ABPbijvoorbeeld al dat ons land moet voorkomen dat vanuit de eigenjongeren “toptalent weglekt” naar attractieve kennisposities eldersin de wereld. Nederland moet aanmoedigen dat zulke talenten bij onsmeer kansen vinden.

Een actief kennismigratiebeleid moet daarom een essentieelonderdeel zijn van een groei- en kenniseconomie beleid. Dat isnodig om – naast sanering – de langere termijn ontwikkeling van deEuropese economie een impuls te geven, ook met oog op het opvangenvan de kosten van de vergrijzing. En binnen het kabinet raakt dit -niet toevallig – de portefeuilles van de CDA-ministers VanBijsterveldt en Leers.

Extra geld en minder schuldenlast?

Door zulke elementen in een aanpassing van het regeerakkoord opte nemen, is het mogelijk om vanwege de noodzaak tot structurelereductie van de schuldenopbouw in de collectieve uitgaven op eenander punt fors bij te sturen. Dat punt stond in hetverkiezingsprogramma van VVD, PvdA, D66 en GL. CDA, SP en PVV warendaar echter niet voor: het omzetten van de SF.

Maar de omstandigheden zijn intussen radicaal anders geworden.In de USA hebben ratingagencies op het punt van de studieschuld destormbal al gehesen. Daar worden de studieschulden en leningen omdeze te dekken als zeer negatieve factoren in de financiële marktenvoor de lange termijn gezien.

“The long-run outlook for student lending and borrowers remainsworrisome… There is increasing concern that many students may begetting their loans for the wrong reasons, or that borrowers – andlenders – have unrealistic expectations of borrowers’ futureearnings,” waarschuwt een onderzoeker bij Moody’s bijvoorbeeld. Er is dusalle reden voor Europese overheden om de eigen staatsschulden nietverder op te voeren door zulke negatief beoordeelde leningen instand te houden of voort te zetten.

De CDA-minister van Financiën zou een vergaande ingreep in de SFvanuit zijn lange termijn zorg voor door de overheid gegarandeerdeschulden en hun ‘bubble’ risico’s’ dan ook kunnen doorzetten. Demogelijke aanpak daarvan leest u hier.

Voor zijn partij biedt dat een redelijke mogelijkheid om van hetverkiezingsprogramma van voorjaar 2010 ‘af te wijken’, nu de wereldom ons heen zo fors veranderd is. Bovendien biedt dit de ministervan het CDA op OCW en die op innovatieministerie EL&Ivervolgens kansen om de vrij te maken middelen in te zetten.

Monti, Papademos, Rutte-2

Op hun agenda staan immers cruciale elementen voor een versterktgroei- en dynamiekbeleid, als het invullen en aanjagen van de HumanCapital Agenda’s van de 9 topgebieden en de Bèta Agenda die dezedaar aanvullend in willen profileren.

Investeringen in zulke thema’s, als ook in versterking van delerarenopleidingen en het opbrengstgericht onderwijs concept makenhet voor de CDA-bewindslieden aantrekkelijk de omzetting van de SFondanks het verkiezingsprogramma te gaan steunen.

En zoals rond de eurocrisis direct ‘gedoogoverleg’ gevoerd werdmet de fracties van PvdA, D66 en GL, zo zou dat rond deinvesteringen in kennis als deel van een hernieuwd regeerakkoordook heel goed kunnen. Gedoogpartner PVV lijkt zich bewust aan dezijlijn te willen plaatsen, zoals bleek uit suggesties om elk jaar5 % van de leraren te doen ontslaan of een onderzoek naar de guldente openen. Net als bij de Grieken, Italianen, Fransen enSpanjaarden wordt ook in ons land onder druk alles vloeibaar.

En die druk is volop voelbaar, als zowel Angela Merkel als notabene David Cameron openlijk pleiten voor een veel krachtiger regieen groeibeleid binnen de eurozone. Bij beide geestverwanten is MarkRutte recent op bezoek geweest om de klokken gelijk te zetten. DeLisbon Council schetst wat hier aan de orde is. “The eurozone andits members are going through a wave of sweeping structural andfiscal reforms and a major overhaul of governance structures whileother more heavily indebted economies (such as the US and Japan)are not.”

“If the eurozone gets through the current severe crisis andcontinues to make steady progress at the national level of the typecaptured in the policy brief, Europe could yet lead the globaleconomy on a host of performance-based criteria, as Europeanleaders vowed to do in 2000.” Zoals de eurocrisis en diegelijklopende klokken leidden tot nieuwe, ongebruikelijkeregeringsconstructies in Hellas en Italië, zo leidt hun pleidooifeitelijk ook tot een herneming van het regeerakkoord en deconstructie waar dit bij ons op rust.

 

 


«
Schrijf je in voor onze nieuwsbrief
ScienceGuide is bij wet verplicht je toestemming te vragen voor het gebruik van cookies.
Lees hier over ons cookiebeleid en klik op OK om akkoord te gaan
OK