HBO wil toetsing redden
“De staatssecretaris [heeft] in zijn strategische agenda,’Kwaliteit in verscheidenheid’ uitgesproken dat het wenselijk is deexterne legitimering van examens beter te borgen en detoetsingspraktijk te versterken. Dit zal volgens destaatssecretaris ‘moeten gebeuren door per opleiding gebruik temaken van landelijke toetsing van één of meer kernvakken, dan welgebruik te maken van externe examinatoren indien landelijketoetsing niet goed mogelijk is.’
“De HBO-raad heeft in haar eerste reactie op de strategischeagenda reeds haar twijfels op dit punt aan de minister kenbaargemaakt. Tegen de achtergrond van de maatschappelijke en politiekediscussie over diplomakwaliteit, begrijpen wij het streven van destaatssecretaris op zichzelf genomen wel. Het is echter devraag of deze borging het beste kan plaatsvinden door voor allekernvakken van hbo-opleidingen (vormen van) landelijke toetsing inte voeren. De HBO-raad is er beducht voor dat een dergelijkeontwikkeling vooral zal leiden tot het ontstaan van kostbare,bewerkelijke en starre instrumenten.”
Brisante politieke stap
Deze toelichting op de benoeming van de commissie-Bruijn geeftdirect aan hoe brisant deze stap politiek genoemd mag worden. Dehogescholen hebben de
De HBO-raad schetst met nauwelijks verholen weerzin, dat “nietalleen heeft het hbo recent concrete reputatieschade geleden,tegelijkertijd is er óók sprake van een situatie waarin in meeralgemene zin het vanzelfsprekende gezag van gevestigde institutenals de wetenschap, de medische stand, het onderwijs en zelfs derechterlijke macht onder druk staan.”
Wantrouwen en consequenties
“Voor de hogescholen concretiseert dit zich thans in een zekeremate van wantrouwen ten aanzien van de autonomie die zij bezittenom – zelfstandig en onafhankelijk – een oordeel te vellen over devraag of een student het beoogde eindniveau heeft bereikt. Ditwantrouwen leidt er toe dat door politiek en samenleving wordtaangedrongen op objectiveerbare toetsingskaders die het mogelijkmaken dat ‘neutrale waarnemers’ er op toe kunnen zien dathogescholen gewetensvol met hun verantwoordelijkheden omgaan.”
“In die perceptie is het invoeren van (vormen van) landelijketoetsing een manier om zo’n ‘objectief toetsingskader’ terealiseren. Men vergeet hierbij echter dat landelijke toetsing,indien het als enig middel voor kwaliteitsborging wordt ingezet,verschillende niet bedoelde consequenties kan hebben.” De commissiemoet daarom de vraag ten diepste beantwoorden “waar de balansligt tussen objectieve, transparante en neutrale diplomakwaliteitenerzijds, en anderzijds de hoogwaardige inhoudelijke kwaliteit vande opleiding in kwestie, de praktijkgerichte oriëntatie en demaatschappelijke verantwoordelijkheid (waaronder het element vankosten/baten) die van het hbo mogen worden verwacht.”
Boeiende samenstelling
Naast de nieuwe AWT-voorzitter en VVD-prominent zitten in decommissie onder meer ook Marianne Dunnewijk, de vroegere voorzittervan Hogeschool Zuyd, die het NVAO-panel trok dat ‘de alternatieveafstudeertrajecten’ in het HBO moest uitkammen en Frans vanKalmthout, langjarig HBO-bestuurder van onder meer Avans, dierecent op ScienceGuide uiteenzette hoe het zijn hogeschoolwel lukt hoge waardering te ontvangen voor de geleverdekwaliteit.
Vertekening en uitvergroting van signalen doen hun werk, steldehij vast in dat
“We leren zo slecht van elkaar! Dat gaat op voor heel het hogeronderwijs, geen misverstand. Daar moet je in je hogeschool gewoonflink op sturen, want het ‘not invented here’-gevoel is altijdflink aanwezig. In het HBO zeker. We doen wat cursussen voor hetmiddenmanagement om bij elkaar rond te kijken in HBO-land en dat isdan.”
