Mannen, hooligans en mensapen

Nieuws | de redactie

25 januari 2012 | Oorlog, terrorisme, bendewezen, het zijn mannen die ten strijde trekken. Psychologen van de VU, Oxford en Michigan ontdekten de evolutionaire redenen. "Kijk naar voetbalhooligans. Die bevechten elkaar alleen maar vanwege het feit dat ze bij een andere groep horen."

Zij vonden dat deze mannelijke strijdlust evolutionairbepaald is. Vervolgens kreeg dit belangrijkeconsequenties voor de ontwikkeling en de aard van demenselijke cultuur en samnleving. Zij beschrijven dat in hetprestigieuze oudste wetenschappelijk tijdschrift Philosophical transactions of the royal societyB.

In elk tijdsgewricht komt agressie voor. Dit is in vrijwel elkecultuur een mannenaangelegenheid Volgens de onderzoekers van deVU en hun collega’s heeft agressie tussen groepen eenbelangrijke biologische functie. Net als bij andere diersoortenvechten de mannetjes uiteindelijk om de vrouwtjes. Winnen ze hetgevecht, dan hebben ze meer vrouwtjes uit de groep tot hunbeschikking en dus meer kans om zich succesvol voort teplanten.

De hooligan als chimpansee

VU-hoogleraar en psycholoog Mark van Vugt vertelt daar hetvolgende over. “Chimpansees bewaken voortdurend de grenzen vanhun territorium. Als er een vrouwtje van een andere groeplangskomt, zullen ze haar proberen in te lijven. Een vreemdmannetje loopt echter de kans om gedood te worden. Wij concluderendat hoewel we verder zijn ontwikkeld, mannen nog steedspsychologische mechanismen in zich hebben om de strijd met anderegroepen aan te gaan. Kijk maar naar voetbalhooligans. Die bevechtenelkaar alleen maar vanwege het feit dat ze bij een andere groephoren. Dit fenomeen noemen we in de wetenschap de mannelijkekrijger (male warrior).”

Door experimenten ontdekten de onderzoekers dat mannen betergaan samenwerken als ze strijden tegen een andere groep. “Wegebruiken experimenten waarbij mensen in een spelsituatie moetenkiezen tussen hun persoonlijke belang en dat van de groep. Op hetmoment dat we mannen vertellen dat ze worden vergeleken met eengroep buitenstaanders, kiezen ze veel vaker voor het collectievebelang.”

Vooroordeel en jongensnaam

Bij vrouwen is dit niet het geval. Bovendien blijkt uit ditonderzoek dat mannen veel vaker vooroordelen en discriminerendegedachten hebben over andere groepen dan vrouwen. Ookworden mannen uit een andere groep als veelbedreigender gezien dan vrouwen uit een andere groep.

Mannen worden dan ook vaker gediscrimineerd. “Mannen zijn’biologisch geprogrammeerd’ om ‘krijgers’ te zijn. Dat vind jeoveral terug, ook in de moderne samenleving. Van jongs af aan zijnmannen gefascineerd door strijd: dat uit zich bijvoorbeeld in hetcowboys en indianen spel. Ook zijn veel jongensnamen uiteindelijkterug te leiden tot de naam van een historische krijger.”