Overheid in spagaat om transparantie
De benoeming van Piet Hein Donner als voorzitter van de Raad vanState bracht de nodige ophef teweeg omtrent het gebrek aantransparantie eromheen. Het was minister Donner ook die in mei alpleitte voor inperking van de wet openbaarheid van bestuur (wob).”Wetten zijn als worstjes. Je kunt maar beter niet zien hoe zegemaakt zijn.”
Weten hoe de worst gemaakt wordt
Meer kennis van burgers zou, volgens Donner, leiden tot mindervertrouwen in de politiek. Uit het onderzoek van StephanGrimmelikhuijssen komt een ander beeld naar voren. “Burgers hebbenwaardering voor de eerlijkheid wanneer er openheid wordt gegevenover het verloop van besluitvormingsprocessen. In een democratieverwachten mensen dat ze te zien krijgen hoe de ‘worst’ gemaaktwordt. Transparantie wordt gezien als een vanzelfsprekendheid.”
Toch is transparantie geen garantie voor succes.Grimmelikhuijssen laat zien dat besluitvormingsprocessen nietaltijd soepel lopen achter de schermen. “Indien deze grilligheidtransparant word, zorgt dit ervoor dat burgers de overheid mindercompetent vinden”, stelt Grimmelikhuijssen. Burgers zijn kritisch,maar wel genuanceerd over de kwaliteiten van de overheid.
Openheid versus vertrouwen
De overheid bevindt zich daarom in een spagaat voor wat betrefthet geven van openheid van zaken. Grimmelikhuijssen: “Burgersvinden de ‘worst’ minder smakelijk als zij weten dat deze nietaltijd goed wordt klaargemaakt, maar ze hebben wel meer vertrouwenin de eerlijkheid van de worstenmaker.” Stephan Grimmelikhuijssenpromoveert op 13 januari aan het kenniscentrum Open Samenleving vande UU.
