Nederland volger, geen leider

Nieuws | de redactie

7 februari 2012 | Vergeleken met de VS doen Europese bedrijven weinig innovatie-uitgaven. Binnen de EU scoort Nederland slechter dan het gemiddelde en is de trend dalend. Dit zegt het Innovation Union Scoreboard 2011.

Hoewel vooral de Scandinavische landen ook afgelopen jaar weersterk presteerden, slaagt de EU er als geheel niet in om deinnovatiekloof met de VS, Japan en met Zuid-Korea te dichten. Datwas de ietwat treurige conclusie die Eurocommissaris Antonio Tajani(Industrie en Ondernemingen) moest trekken tijdens de presentatievan de Innovation Union Scoreboard 2011.

Beste jongetje

Niet alleen blijft de kloof tussen de EU en VS, Japan enZuid-Korea in stand, van de andere kant voelt Europa ook nog dehete adem van China in zijn nek. China’s beleidsplan om in 2020 maarliefst twee miljoen patenten geregistreerd te hebben, werptkennelijk nu al vruchten af.

Net als vorig jaar is Zweden weer het beste jongetje van deEuropese klas. Vooral op het aantal internationale co-publicatiesvan wetenschappelijke artikelen scoort het land goed. Verder speelthet bedrijfsleven in Zweden een grote innovatieve rol: bij hetaanvragen van patenten bijvoorbeeld, in samenwerking metonderzoeksinstellingen.

Open karakter

Nederland krijgt een mooie voldoende vande Europese Commissie voor het open en excellente karakter van hetonderzoekssysteem. Opvallend is echter dat voor Nederland decijfers ontbreken voor het aantal kenniswerkers dat in onderwijs enonderzoeksinstellingen werkzaam is.

In het BZK-rapport Reguliere Migratietrends 2008-2010 staat dathet aantal wetenschappelijk onderzoekers dat als kennismigranten istoegelaten, is gegroeid van 864 in 2008 tot 1.485 in 2010. Volgensde IND komt deze groei doordat Nederland actief toptalent uit hetbuitenland aantrekt. Onduidelijk blijft nu echter hoe hetNederlandse aantal zich verhoudt tot de aantallen kennismigrantenin andere EU-landen.

Topsectorenbeleid

Ondanks de impliciete kritiek op het bedrijfsleven in deScoreboard, reageert VNO-NCW positief op het rapport van deEuropese Commissie: “Nederland is opgeschoven van de 8e naar de 7eplaats in Europa”. Maar de werkgeversorganisatie erkent wel datNederlandse bedrijven de “excellente basis onvoldoende vertalennaar economische activiteit.”

Om hierin beter te slagen kijkt VNO-NCW naar hettopsectorenbeleid van de overheid en de succesvolle technolgischetopinstituten. De werkgevers onderstrepen daarbij nog datcontinuering van het topinstituten binnen het topsectorenbeleid eennoodzakelijke voorwaarde is, wil Nederland nog een sport hoger opde innovatieladder terecht komen.

Wie zijn de innovatieleiders in Europa?

Het Innovatie-Uniescorebord van 2011 verdeelt de lidstaten in deonderstaande vier landengroepen:

• ‘Innovatieleiders’: Zweden, Denemarken, Duitsland enFinland.
• ‘Innovatievolgers’: België, het Verenigd Koninkrijk,Nederland, Oostenrijk, Luxemburg, Ierland, Frankrijk, Slovenië,Cyprus, en Estland, met prestaties dicht bij hetEU-27-gemiddelde.
• ‘Gematigde innovatoren’: Italië, Portugal, Tsjechië,Spanje, Hongarije, Griekenland, Malta, Slowakije en Polen, dieonder het EU-27-gemiddelde presteren.
• ‘Bescheiden innovatoren’: Roemenië, Litouwen, Bulgarije enLetland, die ver onder het EU-27-gemiddelde scoren.

Achtergrond

Het Innovatie-Uniescorebord van 2011 is nu gebaseerd op 24indicatoren, die ingedeeld worden in drie hoofdcategorieën en achtaspecten:

• “aanjagers”, d.w.z. de elementaire bouwstenen die innovatiemogelijk maken (human resources; open, excellente en aantrekkelijkeonderzoekssystemen; financiën en steun);
• “bedrijfsactiviteiten” die een beeld geven van deinnovatie-inspanningen van Europese bedrijven(bedrijfsinvesteringen, netwerken en ondernemerschap, intellectueleactiva); en
• “outputs” waaruit blijkt hoe dit in voordelen voor de geheleeconomie wordt omgezet (innovatoren en economische effecten, metinbegrip van werkgelegenheid).