De liefde is wederzijds
“Nederlandse universiteiten sturen steeds vakervertegenwoordigers naar onderwijsbeurzen in Engeland om jongeren teverleiden tot een goedkoop en kwalitatief hoogstaand avontuur inhet nabijgelegen Nederland. Een bezoek aan twee onderwijsbeurzen inLonden laat echter zien dat ouders misschien nog wel enthousiasterzijn dan aankomende studenten. “We kiezen een studie met onzeportemonnee in gedachten.”
In schoolkostuum schuifelen ruim tweehonderd Engelse scholierendoor de zaterdagse lentezon over de lange oprijlaan van het statigeDulwich College, een privéschool voor jongens in een heuvelachtigebuurt aan de rand van Londen. Het is een belangrijke dag, wantvandaag vindt een carrière,- en studiebeurs plaats. Voor sommigescholieren is Dulwich College het voorportaal tot de prestigieuzeuniversiteiten van Oxford en Cambridge.
De toekomstige Britse elite
Voor anderen is de elitaire school het eindstation van eenlanggekoesterde, maar onvervulbare droom. In de expositieruimtehebben vele bekende Britse universiteiten hun kraampjes opgebouwd.De reclameslogans galmen door de expositiehal en praatjesmakerspronken met de positie van hun instelling op allerhandeinternationale ranglijsten voor hoger onderwijs. Honderdenglimmende brochures liggen in hoge stapels klaar om door de gretigehanden van Engelands toekomstige elite te worden meegenomen.
Achter het vernis van gestroomlijnde propaganda gaan echterzorgen schuil. John, die de Universiteit van Leicestervertegenwoordigt, staat na een uur bellen nog steeds zonderpromotiemateriaal. Nog problematischer zijn echter de collegegeldendie worden verdriedubbeld. “Je merkt inderdaad dat vooral ouderssteevast vragen hoeveel een opleiding gaat kosten,” zegt John.
Vanaf volgend schooljaar mogen universiteiten in Engeland zelfde hoogte van het collegegeld bepalen tot een maximum van ruim10.000 euro per jaar. De meeste universiteiten kiezen daarvoor. Hetgevolg is dat studeren in Engeland, tot tien jaar terug nagenoeggratis, inmiddels een ingrijpende investering van ouders enstudenten vraagt. Studeren in Engeland is bovendien plotseling velemalen duurder geworden dan in de omringende landen.
Schotland, Wales, Ierland én Nederland
Het onderwijs in Schotland is in veel gevallen bijvoorbeeldgratis en Wales en Ierland zijn eveneens een stuk goedkoper. En danzijn er nog de Nederlandse universiteiten. In de expositiezaal vanDulwich College staan ze een beetje verdekt opgesteld, maar zowelUniversity College Utrecht als de Roosevelt Academy uit Middelburghebben een vertegenwoordiger gestuurd.
De Nederlandse delegaties doen het zonder dikke brochures engladde presentaties. Oud-studenten zijn opgetrommeld om hetpromotiewerk te doen. De University Colleges weten echter dat zeeen ‘unique selling point’ hebben: de prijs. University CollegeUtrecht verkoopt zichzelf op posters dan ook als “an american-stylecollege experience for a European price”.
Hoewel University College Utrecht binnen Nederland tot deduurste opleidingen behoort, met een internationaliseringstoeslagvan ruim 1000 euro bovenop het wettelijke collegegeld, geldt hetprestigeproject van de onlangs gepensioneerde Hans Adriaansensbinnen Europa nog steeds als betrekkelijk goedkoop. Vooral deouders van Engelse scholieren blijken daarin erggeïnteresseerd.
Meer dan de helft goedkoper
Moeders schrijven aandachtig de bedragen over die deex-studenten van de University Colleges één voor één opnoemen. 2500Pond collegegeld, 7500 Pond voor accommodatie en eten op de campus,2500 Pond voor boeken en persoonlijke uitgaven. Het lijkenaanzienlijke bedragen, maar ze stemmen ouders buitengewoontevreden.
“Dit is meer dan de helft goedkoper dan bij ons,” merken ze op.Één van de moeders sleept haar zoon, die al was doorgelopen, terugnaar de stand van University College Utrecht. “Kijk, dit isNederland,” zegt ze. De jongen vindt het maar matig interessant.”Moet ik dan ook Nederlands leren,” vraagt hij. “Nee hoor, alles isin het Engels,” antwoordt de vertegenwoordiger enthousiasmerend.”Ok, cool,” luidt het antwoord, en weg loopt hij, naar de BusinessSchool van Londen, die even verderop gouden bergen belooft.
Het aantal Engelse studenten aan Nederlandse instellingen voorhoger onderwijs is de afgelopen vijf jaar al met 14 % gestegen. Opdit moment zijn er volgens de NUFFIC Mobiliteitsmonitor ongeveer1000 Engelse studenten in Nederland. Hoewel een verdere groei in delijn der verwachting ligt, hoeven de Nederlandse universiteitenvooralsnog niet te vrezen om overspoeld te worden.
Nederland heeft concurrentievoordeel
Eind februari hebben de University Colleges van Middelburg enUtrecht gezelschap gekregen van de Universiteit van Tilburg op destudiebeurs van de Internationale School in Londen. Maar debelangstelling valt hier een beetje tegen. Er zijn maar weinigouders, studenten lopen door en Tilburg staat voor een bijna legezaal te presenteren.
Een enkele scholier, met ouders die voor Shell werken, heeft aleens in Nederland gewoond en zou best wel terug willen. Een anderheeft zijn vader overtuigd om eind maart naar de open dag van hetUniversity College in Utrecht te gaan. Terwijl de zoongeïnteresseerd is in de kleine klasjes en het interdisciplinairekarakter van de opleiding, ziet de vader perspectief in het lagerecollegegeld.
Een stormloop van Engels talent hoeven deNederlandse universiteiten vooralsnog echter niet te verwachten.”We worden inderdaad gedwongen om de kosten steeds nadrukkelijkermee te laten wegen in de keuze van een opleiding voor onzedochter,” geeft een moeder aan. “Maar uiteindelijk gaat het er tochom dat ze iets leert waarmee ze haar kans op een goede baanvergroot.
Wij wanhopen niet. Er zijn nog goedkopere alternatieven inSchotland en een studie mag best wat kosten. Het is uiteindelijktoch een investering in jezelf.” Niettemin lijkt het erop datNederlandse universiteiten steeds vaker aan Engeland zullen denkenwanneer zij zichzelf over de grens proberen te promoten. Derelatief hoge kwaliteit, grote toegankelijkheid en lage kosten vanhet universitaire onderwijs geven Nederlandse universiteiten enhogescholen binnen Europa steeds meer een concurrentievoordeel inde slag om kennis en talent. “
Hans Hindriks is bestuurslid van de Nederlands WereldwijdeStudenten (NEWS) en is masterstudent International &World History op de London School of Economics
