Dol op rankings

Nieuws | de redactie

15 maart 2012 | Natuurlijk zegt elke universiteit dat zij uiteindelijk alleen maar geeft om pure wetenschap en kwaliteit. Maar toch, een topplaats in de rankings wereldwijd blijft 'a guilty pleasure'. Alweer blijkt ons land voortreffelijk te scoren en niet voor het eerst.

In de jongste editie van de ranking door de THES -niet de krant’the Times’ dus- blijkt ons land met zijn 14 publiekeonderzoeksuniversiteiten een derde plaats te bekleden onder detop-kennisnaties. Alleen de USA en het UK hebben meeruniversiteiten in de top 100, Japan heeft er net als ons land 5 opdie hoogte.

WO en HBO kennen echte pieken

Dat mag gezien worden. Immers, klassieke kennisnaties met veelen grote universiteiten van naam en faam en met veel meer inwonersdan ons land als Duitsland, Rusland, Canada en Frankrijk weten nietzo breed en hoog te scoren met hun academisch onderzoek enonderwijs. Daar mag vanuit het HBO nog bij vermeld worden, datbijvoorbeeld de conservatoria, dansopleidingen en hotelscholen inons land eveneens bij de wereldtop gerekend worden.

Nog meer gezien mag worden, dat de uitkomst van de THES-rankingniet op zichzelf staat en ook niet alleen een resultaat van 2011-12is. Dat is maar goed ook, want de chef van THESmoest precies twee jaar geleden erkennen, dat de methodologie die zijn rankinghanteerde ernstige feilen bezat. Ook de LERU haalde uit naar dezelijstjes en prees U-Map als een beduidende verbetering. Hij beloofde beterschap eninmiddels worden hun uitkomsten ook weer meer serieusgenomen.  

Blik vanuit Azië en Gütersloh

Zo is in de Shanghai Jiao Tong ranking de reputatie vanuniversiteiten uit ons land al vanaf het begin zonder meeruitstekend gebleken. In 2006 schreef ScienceGuide overdeze toonaangevende Aziatische ranking bijvoorbeeld al: “De UU geldt met haar6e plaats in Europa als de beste onderzoeksuniversiteit inNederland. Op de wereldranglijst staat zij op 40, een plaats hogerdan vorig jaar en laat daarmee gerenommeerde universiteiten als dievan München en de Karolinska in Stockholm achter zich. Deuniversiteit Leiden staat Europees op de 22e plaats, wereldwijd op72. Daarmee staat Leiden boven universiteiten als Boston enGöttingen.”

De zeer gezaghebbende CHE-rankings uit Gütersloh in Duitslandbevestigen dit beeld al langere tijd. Dit is een van debelangrijkste redenen waarom ambitieuze Duitse studenten graag naarons land komen, ondanks de veel hogere collegegelden dan bij henthuis. In verschillende disciplines vergelijkt CHE vooral deEuropese universiteiten en heeft daarbij vast gesteld, datNederlandse instellingen uitstekende resultaten boeken.

UvA en Maastricht in top

De Universiteit van Amsterdam hoorde in 2010 bijvoorbeeld al bijde allerbesten van Europa. Inde excellentie-ranking van het CHE stond de UvA aan de top ingezelschap van Oxford, Leuven en München. Amsterdamliet Cambridge, Humboldt en Helsinki achter zich. De UvA wasde enige Nederlandse universiteit die op alle zeven disciplines diede Duitsers hadden geanalyseerd excellent scoorde. De kopgroepbestond verder uit Leuven, Oxford, Bristol, UCL, Manchester enMünchen.

In 2011 was de grote winnaar de UM: “excellent results,reaching top positions in business administration, politicalscience and economics.” 10 universiteiten uit onsland waren toen vergeleken metcollega-instellingen aan de hand van de doorwrochte criteriaen werkwijze die het instituut in de loop van de jaren heeftontwikkeld.

“[They] are being compared with the higher educationinstitutions in Germany, Austria and Switzerland on the subjectlevel. Each year the Centre for Higher Education (CHE) updates thedata for a third of the subjects. The Universiteit Maastrichtachieved some excellent results, reaching top positions in businessadministration, political science and economics.”

De internationale oriëntatie van de studies in ons land werd bijeen reeks van intellingen nadrukkelijk positiefbeoordeeld. “The Universiteit van Amsterdam appears in the topgroup for international orientation in business administration. TheTU Delft and the TU Eindhoven achieved top positions in industrialengineering. Rijksuniversiteit Groningen placed in the top groupfor international orientation in the subject of businessadministration. Media studies at Universiteit Leiden is alsoperforming well in terms of international orientation.”

Wat betekent dit voor de toekomst?

Hoe belangrijk deze trend in de wereldwijde en gezaghebbendeEuropese rankings voor ons land is, blijkt uit de analyse van OECD-topman prof. Dirk van Damme.Excellentie als reservaat bij de klassieke HO-elite is niet meerpassend in een wereldwijd, massaal HO, zo chreef hij in 2010 injuist de THES. Dat -bijvoorbeeld- Nederland hoog scoort zonderexceptionele THES-ranking is dan niet vreemd. “A high plateau isnot synonymous with mediocrity, but demonstrates the fact that somany institutions actively engage in the global system of scienceand research.”

Zijn advies is daarom helder. “Probably the best service thatfuture rankings could offer to the global community is to becomemore meaningful with regard to that other noble function ofuniversities, advanced teaching and learning. A world-classresearch environment is a necessary but not sufficient conditionfor excellence in teaching and learning. It is also well known thatthe best research universities may perform rather poorly inguaranteeing students an excellent learning environment. Rankingswill have to improve on measuring and comparing the quality ofteaching and learning arrangements.”