Fitna werkt averechts

Nieuws | de redactie
7 maart 2012 | Het anti-islam discours leidt vooral tot ‘anti-polarisatie’ tussen de levensbeschouwingen. De toonaangevende christelijke, joodse en moslim-organisaties halen juist nu hun banden aan. UvA-onderzoek diept uit wat hier gaande is.

Het onderzoek ‘Religie, binding en polarisatie’ van dr. SipcoVellenga en prof. dr. Gerard Wiegers laat zien hoe de leiding vanlevensbeschouwelijke organisaties reageerde op islam-kritischeuitingen en welke factoren van invloed zijn geweest op dezereacties. Vijf anti-islamitische uitingen en ‘affaires’ staancentraal in hun onderzoek: de film Submission (2004), de Deensecartoonaffaire (2005 – 2006), de film Fitna (2008), de film AnInterview with Mohammed (2008) en het Zwitserse minarettenverbod(2009).

Verscheidenheid onder moslims

Vellenga en Wiegers deden onderzoek onder 21 landelijkelevensbeschouwelijke organisaties in Nederland: tien islamitische,vijf christelijke, drie joodse, een hindoeïstische, eenboeddhistische en een humanistische. De onderzochte uitingen hebbeneen scala aan reacties opgeroepen. Bij de islamitische organisatiesliepen de reacties uiteen van berustend/vermijdend totverdedigend/afwijzend tot offensief/tegenspel biedend, bij deniet-islamitische organisaties van ondersteunend tot coöperatieftot afzijdig tot kritisch.

De film Fitna van PVV-leider en -lid Geert Wilders maakte demeeste reacties los. Opmerkelijk is dat de organisaties van kleinereligieuze minderheden niet hebben gereageerd, terwijl andereorganisaties – zoals de christelijke en joodse kerkgenootschappenen de relatief grote islamitische (koepel)organisaties – zich welhebben geroerd.

Opkomen voor Nederland

De meeste organisaties hebben zich positief uitgelaten over hetoverheidsoptreden inzake Fitna. Premier Balkenende en ministerHirsch Ballin gaven aan de risico’s zeer serieus te nemen en deonrust onder islamitische landgenoten allerminst te bagatelliseren.De film leidde zo niet tot het aanjagen van verschillen entegenstellingen, maar tot meer begrip onderling en samenwerkingtussen levensbeschouwelijke groeperingen en hun organisaties.

Diverse islamitische organisaties voelden zich door de overheidgesteund in hun motivatie ‘waardig en kalm’ te reageren. Ook werdenzij daardoor aangemoedigd in de islamitische wereld buiten ons landop te komen voor de wijze waarop in Nederland met deze situatiewerd omgegaan. Sommige organisaties waren minder te spreken over deopstelling van de overheid rond Fitna. Zij zijn van mening dat deoverheid zich te zeer liet leiden door een negatief beeld van deislam en bovendien na de verschijning van de film niet zo veelmeer van zich liet horen.


«
Schrijf je in voor onze nieuwsbrief
ScienceGuide is bij wet verplicht je toestemming te vragen voor het gebruik van cookies.
Lees hier over ons cookiebeleid en klik op OK om akkoord te gaan
OK