Profilering vanuit eigen sterktes
Onderzoeks- en adviesorganisatie Novay helptonderwijsinstellingen met het organiseren en uitstippelen van deprofilering. In gesprek met Knowhow, het magazine van Novay, laatSaxion-voorman Boomkamp zien welke toekomstplannen zijnhogeschool aan het uitzetten is.
“Het onderzoek binnen de lectoraten had te weinig focus, was teindividueel bepaald. Die versnippering gaan we omzetten inzwaartepunten.” Het hele verhaal van Benno Boeters, leest uhieronder.
—
“Het Nederlandse hoger onderwijs moet veel en ook snel beter”,stelt de commissie Veerman. En daarbij spelen specialisatie en eenduidelijke profilering een leidende rol. Om hogescholen te helpenbij de beste profileringsstrategie ontwikkelde Novay eenmethodiek.
Nano als speerpunt
Begin januari benoemde het college van bestuur van HogeschoolSaxion twee lectoren voor
Daarbij gaat het om nieuwe materialen, hightech apparaten,micro- en nanocomponenten, geïntegreerde systemen, sensoren, ict,software en mechatronica. De Saxion-vestigingen in Deventer,Enschede en Apeldoorn gaan zich toeleggen op het cluster High TechSystemen en Materialen en kiezen daarmee voor een modern technischprofiel.
Saxion sluit zo aan op het topsectorenbeleid van dit kabinet envoldoet bovendien aan de door de commissie Veerman dringendaanbevolen – en door Halbe Zijlstra, de staatssecretaris vanOnderwijs, bekrachtigde – eis van specialisatie enprofilering.
Veerman (de commissie Toekomstbestendig HogerOnderwijs Stelsel) stelde vorig jaar kort enkrachtig: “Het Nederlandse hoger onderwijs moet veel en ook snelbeter.” De regelmatig opvlammende discussies over de kwaliteitvan de opleidingen en de diploma’s van hogescholen zetten extradruk op de noodzaak van kwaliteitsimpulsen en specialisatie. En -ook niet onbelangrijk – de staatssecretaris gaat profilering en’zwaartepuntvorming’ bij hogescholen belonen.
Halbe Zijlstra beoogt twintig procent van deonderwijsbekostiging te baseren op ‘profiel en kwaliteit’. Blijveninstellingen achter in de profileringsoperatie dan dreigt hij zelfsmet financiële korting.
Vitaliteitsscan
Profilering, je onderscheiden van andere hogescholen, wordt dusook financieel aantrekkelijk. Saxion heeft de signalen uit Den Haagopgepakt door Novay onderzoek te laten uitvoeren naar het huidigeprofiel van Saxion en een benchmark met vijf andere hogescholen telaten doen.
De lectoraten bij hogescholen zijn tien jaar geleden ingestelden Saxion telt er nu zo’n veertig, ingebed in de zes kenniscentravan de hogeschool.
“Novay bracht in een vitaliteitsscan in kaart”, zo verteltprojectleider Annemiek van der Kolk, “hoe intern het huidigepraktijkgerichte onderzoek door lectoren is georganiseerd engestructureerd. Vervolgens is onderzocht hoe extern, bij bedrijvenin de regio, die onderzoeksverbanden worden gewaardeerd, of wat menvindt dat er nog ontbreekt. Ook hebben we in een benchmark dethema’s en samenwerkingsverbanden met bedrijven en instellingen vanSaxion vergeleken met die van andere hogescholen.”
Novay heeft ook dergelijke analyses gemaakt voor de vierhogescholen in het noorden (Hanzehogeschool, NHL, Stenden en VanHall Larenstein). En voor de Stichting Innovatie Alliantie steldeNovay ‘kenniskaarten’ samen om de raakvlakken in onderwijs,onderzoek en ondernemerschap van de hogescholen met de door hetministerie aangewezen topsectoren te inventariseren. Voor deHogeschool Utrecht deed Novay een onderzoek naar de rol vaninnovatiepartner en stelde daarvoor een advies op.
Verankering
“De scan die Novay voor ons heeft gedaan, bevestigt ons in dekeuze voor hightech systemen en materialen”, zegt Wim Boomkamp,voorzitter van het college van bestuur van Saxion. “We sluiten metonze profielkeuze ook aan op de regio. Van oudsher liggen onzewortels als opleidingsinstituut in de Twentse industrie.
En vandaag de dag zijn we sterk verankerd in deze regio, waar wenauwe contacten hebben met bedrijven als Ten Cate, Siemens enThales en met de Universiteit Twente en Mesa+, hetresearchinstituut voor micro- en nanotechnologie. Wij zijn inNederland de hogeschool met alle denkbare techniekopleidingen, ookop het snijvlak met andere opleidingen en met relatief de meestestudenten.”
Boomkamp benadrukt dat deze profielkeuze zijn uitstraling moethebben over de volle breedte van de opleidingen. “Wij profilerenons in hightech systemen en materialen, maar ook als een bredehogeschool met kwalitatief zeer goede opleidingen.”
“Het gaat ons niet alleen om de techniek, maar vooral ook om detoepassing ervan, bijvoorbeeld in gezondheidszorg, inenergieoplossingen en duurzaamheid en in Life Sciences. Mens entechniek dus. Zo wordt hier een stoel doorontwikkeld voor patiëntenmet een dwarslaesie die voorkomt dat zij doorligwonden krijgen. Eentechnisch ontwerp, maar zo vervolmaakt dat mensen ‘m willen enkunnen gebruiken.”
Dwarsverbindingen leggen
Die aandacht voor de toepassing, een aspect waarmee deHBO-lectoren zich onderscheiden van de meer fundamenteel gerichteuniversitaire onderzoekers, brengt ook de verbinding aan met deniet-technische studies van Saxion. Zo is er bijvoorbeeld binnen deopleiding Sociaal Pedagogische Hulpverlening een project ronde-coaching, begeleiding van cliënten via moderne elektronischemedia.
Met andere woorden: het speerpunt van de hightech systemen enmaterialen is geen geïsoleerd topje in de piramide maar legt juistde dwarsverbindingen tussen de brede onderkant en de top.
“Voor mij geeft de profielkeuze handvatten om de discussiebinnen de instelling verder te structureren en ons nog scherper terichten op de toekomst. Ik ben blij dat we met de scan meergefundeerd onze keuzes kunnen invullen. Het onderzoek binnen delectoraten had te weinig focus, was te individueel bepaald. Dieversnippering gaan we omzetten in zwaartepunten”, alduscollegevoorzitter Boomkamp.
Door Benno Boeters, eerder verschenen in relatiemagazine
