Rijke leeromgeving nog rijker

Nieuws | de redactie

12 maart 2012 | Hoe werkt een opleidingsschool nog beter? Hoe biedt deze de Pabo-student "een van nature rijke leeromgeving"? Na het Meesterschap 3 debat komt nu een proefschrift van Miranda Timmermans (HAN), dat dit uitdiept.

Opleidingsscholen zijn een belangrijke partner voorlerarenopleidingen in het opleiden van goede leraren. Dat bleek altijdens het debat ‘Meesterschap 3‘ van de vier grote educatievefaculteiten in het HBO over deze nieuwe trend binnen deontwikkeling van hun professie. “Je mag heel veel doen en daarontwikkel je je het beste mee”, zei daar bijvoorbeeld WillekeLustig die zelf als Leraar in Opleiding (LiO) werkzaam is.

Weten wat er omgaat in de leerling 

Ook Ina van Eck die als leerkracht werkt op een opleidingsschoolmerkte de veranderingen ten goede. “De groei van een student isveel duidelijker zichtbaar. Doordat er meer afstemming is tussen deopleiding en de school, kunnen we het gat dichten. We moeten erbewust van zijn dat we elkaar nodig hebben.”

Lijn in het debat was duidelijk dat de opleidingsschool hetnieuwe model gaat zijn voor de vorming van de docenten. “Het iswaar we heen gaan op dit moment”, aldus Kees van Bergeijk,schoolleider op het Martinus College. Fokke Hoekema, docentwiskunde, merkte op dat de zogeheten ‘Community of learners’ van groot belang is voor de kwaliteit van onderwijs. “Samen lessenontwerpen, door continu met elkaar te praten over wat werkt. Ik wilgewoon echt weten wat er omgaat in het hoofd van een leerling.”

Miranda Timmermans, onderzoeker bij het Kenniscentrum Kwaliteitvan Leren van de HAN, gaat in haar dissertatie voort op dezedoordenking en verwachtingen in het veld van de lerarenopleidingeen de scholen zelf. Hoewel alle studenten zich ontwikkelen tijdensde stages op de opleidingsscholen, maken deze scholen te weiniggebruik van de van nature rijke leeromgeving die ze bieden, zo laathaar onderzoek zien.

Wat doen en leren ze echt?

Zij promoveert op 14 maart in Tilburg op het onderzoek’Kwaliteit van de opleidingsschool. Over affordance, agency encompetentieontwikkeling’. Om het niveau van aanstaande leraren inhet primair en voortgezet onderwijs te verhogen, heeft OCWeind jaren negentig het ‘Opleiden in de school’ geïnitieerd. Eengroot gedeelte van de opleiding tot leraar vindt vanaf die tijd danook plaats op zogeheten opleidingsscholen. Deze biedenstudenten van de lerarenopleidingen primair en voortgezet onderwijsstageplaatsen en begeleiden de stagiairs in hun leerproces.

Timmermans belicht in haar onderzoek, dat werd uitgevoerd in 45van deze opleidingsscholen, de vraag naar de kwaliteit van deopleidingsschool vanuit het perspectief van leren op de werkplek.Het onderzoek geeft inzicht in:

– de manier waarop mentoren studenten (leraren in opleiding)uitnodigen tot deelname aan leerkrachtactiviteiten op deopleidingsschool (affordance)
– welke leerkrachtactiviteiten studenten daadwerkelijk uitvoeren(agency)
– wat zij ervan leren (competentieontwikkeling).

Enorme kansen op meer kwaliteit

Uit het onderzoek blijkt dat het aantal en de soortleerkrachtactiviteiten waaraan de student mag of moet participerenper opleidingsschool zeer verschillend is en afhangt van debegeleider van de student. De studenten zelf hebben een sterkevoorkeur voor activiteiten met de leerlingen in de eigen groep.Alle studenten ontwikkelen zich tijdens de stage op eenopleidingschool.

Opleidingsscholen zijn zich vaak onvoldoende bewust vaneigen kwaliteiten en de rijke leeromgeving die ze studenten van delerarenopleidingen bieden. Er liggen dan ook enorme kansen voor deopleidingsscholen om samen met de lerarenopleidingen én met destudenten zelf te werken aan een nog betere invulling van het lerenop de werkplek. Hierdoor zal de kwaliteit van de opleidingsscholenen van de toekomstig leraren toenemen.

U kunt het volledige proefchrift hier als pdf raadplegen.