Jaloers op nieuwe spruit
De Utrechtse psychologe onderzocht via huisbezoeken aan 87tweeoudergezinnen in Nederland hoe de verhoudingen binnen een gezinveranderen door de komst van een tweede kind. Peuters zijn al voorde geboorte van een broer of zus in staat jaloers gedrag tevertonen wanneer ze genegeerd worden door hun ouders. Uit onderzoekvan Szabó blijkt nu dat deze jaloezie sterker is wanneer deaandacht van één of beide ouders wordt opgeëist door een pop, danwanneer de ouders door non-sociale objecten afgeleid worden, zoalsbij het lezen van een boek.
Pop voorspelt later gedrag
‘Strategieën’ die de geobserveerde kinderen gebruikten om deaandacht van de ouders terug te winnen, waren onder meer afleiden,troost zoeken, woede en slaan. Opmerkelijk was dat moeders meerjaloers gedrag opriepen bij het kind dan vaders.
“Wellicht komt dit omdat moeders dagelijks veel tijd doorbrengenmet het kind,” zegt Szabó. “Dat maakt dat kinderen eerderverwachten door hun moeder dan hun vader getroost te worden en dussterker reageren als die aandacht uitblijft.” De onderzoeksterontdekte tevens dat de mate van jaloezie tegenover de popvoorspellend is voor de latere jaloezie die het kind vertoont naareen pasgeboren broertje of zusje van één maand oud.
Ontrafel de factoren
Bij een huisbezoek een jaar later waren de eerstgeboren kinderenminder jaloers op hun broertje of zusje dan het jaar ervoor.Mogelijk is dat het geval omdat het kind tegen die tijd beter heeftgeleerd emoties te reguleren. Dit effect van afnemende jaloeziewerd versterkt wanneer ouders aangaven een goed huwelijk te hebbenen een goede band met hun kind.
Volgens Szabó is het belangrijk om te ontrafelen welke factorenbijdragen aan de band tussen broertjes en zusjes. Deze vroegeinteracties zijn namelijk bepalend voor latere relaties die hetkind aangaat. In totaal brachten de onderzoekers aan elk gezindat deelnam drie huisbezoeken in twee jaar tijd. De 87 gezinnenhadden bij het eerste huisbezoek een kind in de peuterleeftijd enverwachtten een tweede kind.
Ouders als team, of niet
De onderzoekers organiseerden per bezoek speelsessies van tweeuur, waarbij de moeder en de vader zowel afzonderlijk alsgezamenlijk met het kind speelden of het kind even negeerden. Naastde focus op jaloezie, ging Szabó in haar onderzoek na hoe oudersonderling samenwerken. Hieruit bleek dat hoe meer het tweede kindhuilt en hoe moeilijker het te troosten is, hoe minder ouders in deopvoeding als een team functioneren, ook naar het eerste kindtoe.
Ook ging Szabó na hoe de zorg van de ene ouder verandert alsgevolg van de aanwezigheid van de andere ouder. Ze stelde vast datvaders zich meer terugtrokken als de moeder al aandacht schonk aanhet kind, terwijl dit andersom niet het geval was. Op het momentdat de moeder wegviel, nam de vader echter wel weer de volledigezorg en aandacht voor het kind op zich.
