Rutte kijkt naar Cameron
De Tilburgse econoom heeft er binnen ‘zijn partij’, hetCDA, nimmer geheim van gemaakt dat hij een sociaal leenstelsel bijde studiefinanciering te verkiezen vindt boven een beurzenstelsel.Dat het kabinet in een tijd van ingrijpende hervormingen dan ooktoe over gaat deze stelselwijziging door te voeren, kan hijbillijken. Voor de staatsschuldreductie acht hij het eenverstandige stap, ook op de langere termijn.
Waarom acht u als econoom deze ingreepverdedigbaar?
Ik zie hier twee wezenlijke redenen voor. Allereerst maakt ditde investeringen in human capital in ons land sterker enduidelijker. Wij houden ze op peil en kunnen ze zelfs vergroten,waarbij we de deelnemers aan het hoger onderwijs wel meer latenbijdragen. Dat is voor de studenten op korte termijn geenplezierige boodschap, maar juist zij hebben belang bij lagereschulden de komende decennia en bij meer investeringen in humancapital.
Met de opbrengst kan en moet ons land bovendien de kwaliteit vanhet onderwijs versterken. Dat is ook op korte termijn in het belangvan elke student. Zo’n leenstelsel zal tevens het studietempo vande studenten en het diplomarendement van de hogescholen enuniversiteiten een impuls geven. En van de totale kosten voor deinvesteringen in het hoger onderwijs zal ook straks nog dedeelnemer relatief een klein aandeel op zich nemen.
Een aanzienlijk deel van de opbrengst zou niet naar HOof staatsschuld gaan, maar naar het opvangen van de bezuiniging ophet passend onderwijs. Dat is dan economisch gezien minder’passend’?
Oh nee, dat zie ik heel anders. Die bezuiniging ging voor mijtoch al echt over een grens van wat mij verantwoord leek. Je moetniet gaan snijden in de onderwijsondersteuning voor de scholierenmet grote problemen en handicaps. En heel economisch geredeneerdzou ik zeggen: in die onderwijshulp geld te steken, datis wellicht vooral te zien als een heel goede investeringom later de instroom in de Wajong zo beperkt mogelijk tehouden!
Wat het kabinet met deze ingreep wel zou doen, is deschulden van burgers aan te jagen en die via de overheid tegaranderen. Is dat wel logisch in het licht van de euro- ensovereign debt crisis in Europa?
Daar heeft u wel een punt. Wat hetpakket van VVD en CDA doet, ishet volgende: de schulden die meetellen voor het EMU-saldo bij deoverheid brengt het omlaag en dat is erg verstandig. Het verhoogttegelijk wel de toekomstige schulden die studenten en hunhuishoudens van straks zullen moeten afbetalen. Hun verplichtingenaan overheid gaan daarmee dus over een reeks van jaren wel omhoog.Hun koopkracht van straks zal dus een beetje slechter zijn dan nugedacht.
Er is kortom sprake van een verschuiving van de schuld van depublieke sector naar de private sector, de studenten van nu en dewerknemers van de toekomst. In die zin past deze ingreep ook wel inhet algemene beleid om de eigen bijdragen in het onderwijs en dezorg te laten toenemen.
Het totaal van de schulden binnen de samenleving brengt hetkabinet hiermee niet omlaag, dat kan je niet ontkennen. Maar voorde staatsschuld maakt dit toch echt flink wat uit. Want, letop, studieleningen tellen niet mee voor het EMU-saldo!Voortaan zullen zij gelden als toekomstige verplichtingen vanhuishoudens aan de staatskas en beïnvloeden daarmee dat saldo niet.Daarmee is deze ingreep een slimme truc te noemen. Een die ikbovendien wel verantwoord vind in deze moeilijke tijden.
Maakt deze ‘hervorming’ het voor toekomstige bewindsliedenniet bijna een onweerstaanbare verleiding om bij financiëleperikelen de collegegelden te verhogen? Via een lening kan men datimmers best afbetalen, is dan de redenering…… precies zoals DavidCameron doet, Rutte’s vriend envoorbeeld.
Daar zit beslist iets in. De lijn van dit beleid is meer
