De volgende epidemie: diabetes

Nieuws | de redactie
16 mei 2012 | Versuikerde eiwitten zijn de boosdoener bij diabetes. UM hoogleraar Casper Schalkwijk laat in zijn intreerede zien dat die eiwitten nog veel meer narigheid met zich mee brengen.

Overgewicht en obesitas, veroorzaakt door een ongezondeleefstijl, vormen een van de grootste bedreigingen op onzegezondheid. Het aantal diabetespatiënten als gevolg vanovergewicht stijgt explosief. “In feite staan we voor eenwereldwijde diabetes epidemie”, aldus Casper Schalkwijk, bijzonderhoogleraar Experimentele Interne Geneeskunde. “Mensen zijn geneigdte denken: het is maar diabetes, daar kun je goed mee leven. Maarde door diabetes veroorzaakte gezondheidsproblemen, zoals eenverhoogd risico op hart- en vaatziekten, zijn enorm.”

Woensdag 16 mei houdt Schalkwijk zijn inaugurele redeonder de titel ‘De zoete inval’. Maastrichts onderzoek laat ziendat versuikerde eiwitten niet alleen een rol spelen bij diabetes,maar ook bij het verouderingsproces, ziektes als aderverkalking enbij schade na een hartinfarct.

Gezondheidsproblemen begonnen zo’n 10.000 jaar geleden toen demens een vaste plek ging zoeken om te wonen, stelt Schalkwijk inzijn inaugurele rede. “Men ging minder jagen en de diversiteit vanhet dieet nam af. Het maakte de mens gevoeliger voor chronischeziekten. De laatste 100 jaar zijn deze veranderingen enorm snelgegaan. Omdat genetische aanpassing op veranderingen vanomgevingsfactoren ten minste 25.000 jaar op die veranderingenachterloopt, is het toch ook niet verwonderlijk dat ons lichaamdaar op reageert met allerlei kwalen als gevolg.”

Body mass index

Recent is geschat dat ongeveer één op de zeven gevallen vanhart- en vaatziekten in Nederland toegeschreven kan worden aanovergewicht. Gebaseerd op data van grote studies blijkt bijvolwassenen met een body mass index (BMI) van rond de 35 de kans ophet krijgen van diabetes bijna 100 keer zo hoog als bij volwassenenmet een BMI van rond de 20.

Diabetes, ofwel suikerziekte, wordt gekarakteriseerd door een tehoge glucose-concentratie in het bloed. Normaal regelt het lichaamde bloedsuikerspiegel heel precies met het hormoon insuline.Insuline is nodig voor de opname van glucose uit het bloed in decellen. En in de cellen is glucose nodig voor deenergievoorziening. Glucose is dus onmisbaar.

Schalkwijk: “Bij diabetes is het lichaam niet meer in staat omglucose goed te verwerken. We onderscheiden twee type diabetes. Bijtype 1 diabetes maken de ß-cellen in de eilandjes van Langerhans inde alvleesklier onvoldoende insuline aan ten gevolge van eenauto-immuunreactie van het eigen afweersysteem tegen deze ß-cellen.Bij type 2 diabetes, ofwel ouderdomssuiker, reageert het lichaamonvoldoende op de aanwezige insuline en dat noemen we insulineresistentie. Hierdoor ontstaat op den duur een te hoogglucosegehalte in het bloed en dus type 2 diabetes. Insulineresistentie wordt beschouwd een voorstadium van diabetes. En juistovergewicht leidt tot insuline resistentie en uiteindelijk dus tottype 2 diabetes.”

Stijging van 80%

Diabetes is de meest voorkomende ziekte in Nederland. Het aantalNederlanders met diabetes is tussen 2000 en 2007 met ruim 80%gestegen. Als het zo doorgaat, zullen in 2025 ruim 1,3 miljoenNederlanders de diagnose diabetes hebben. Een belangrijk deel vandeze stijging is toe te schrijven aan de groei van het aantalmensen met overgewicht. Negen op de tien mensen met diabetes hebbentype 2 diabetes. Eén op de tien heeft diabetes type 1.

“Mijn verwachting is dat in de toekomst de focus enigszins zalverschuiven van het behandelen van ziekten naar een subtielerebehandeling in een vroeg stadium van de ziekte”, stelt Schalkwijk.”Hiervoor is het nodig de personen te identificeren met eenverhoogd risico voor ziekten aan de hand van biomarkers. Mijnverwachting is dat nieuwe biomarkers in het bloed gebruikt zullengaan worden om het risico voor complicaties en ziekten beter in teschatten.”


«
Schrijf je in voor onze nieuwsbrief
ScienceGuide is bij wet verplicht je toestemming te vragen voor het gebruik van cookies.
Lees hier over ons cookiebeleid en klik op OK om akkoord te gaan
OK